Ægir - 01.03.1991, Síða 39

3/91
ÆGIR
147
^orkuðum en þorskur. Hlutdeild
joðverja í ýsuaflanum var mun
meiri hlutfallslega en í þorskafla
o§ ekki er útilokað að Þjóðverjar
a,i veitt meira af ýsu á skip en
re,ar, þótt heildarafli þeirra væri
minni.
Llm kolann er svipaða sögu að
Se8ja og um ýsuna, en kolaaflinn
er sýndur í töflu VI.
Kolastofninn var minnstur
e|rra þriggja fiskstofna, sem hér
e^um t'jallað, og því síst fallinn til
standast sóknaraukninguna,
a hnignaði honum greinilega á
• aratugnum og enn frekar þegar
om fram yfir 1933. Þetta kemur
^°8gt í Ijós, ef litið er á aflatölur
ra einstökum árum, en 1919 nam
eildarafli af kola 6.800 tonnum,
n Jokst í 10.400 árið 1920. Árið
eftir, 1921, minnkaði aflinn aftur
niður í 6.000 tonn, en hélst síðan
í jafnvægi, um 6.500 tonn, fram til
1932, ef undan eru skilin árin
1927, 1930 og 1931, en þá veidd-
ust um 8.000 tonn hvert ár. Árið
1933 var ársaflinn hins vegar að-
eins 4.600 tonn og hélst síðan
svipaður, 4—5.000 tonn, fram til
loka tímabilsins.
Koli var goldinn mun hærra
verði á breskum fiskmörkuðum en
bæði þorskur og ýsa og var ekki
óalgengt að þrjú til fjögur kíló af
þorski jafngiltu einu af kola.6
Breskir togaraskipstjórar sóttust
því mjög eftir kola og á árunum
fyrir 1930 var algengt að breskir
togarar veiddu 80—90% alls kola,
sem veiddur var við ísland, en eftir
1930 minnkaði hlutdeild þeirra I
niður í 70-80%. íslendingar
veiddu sjálfir mest af því sem eftir
var, og var mestur hluti þess kola,
sem íslenskir togarar veiddu,
ísaður og fluttur til Bretlands.
Hlutdeild annarra þjóða í kola-
veiðinni var lítil, en þó ber að geta
þess að um og eftir 1930 bar
nokkuð á því að danskir dragnóta-
bátar stunduðu kolaveiðar hér við
land og var afli þeirra yfirleitt
fluttur ísaður til Bretlands. í
mörgum tilvikum var hér um að
ræða báta, sem voru í eigu breskra
fyrirtækja og með breskar áhafnir,
en skráðir í Danmörku svo þeir
mættu veiða innan íslenskrar fisk-
veiðilögsögu.7
Hér hefur nú verið fjallað
nokkuð um þá þrjá fiskstofna, sem
breskir togarar sóttu einkum í á
1 fiskihöfninni (Fishing Dock) í Crimsby, „áður en þorskastríðin gerðu út af við þá