Ægir - 01.03.1991, Side 40

148
ÆGIR
3/91
íslandsmiðum á árunum milli
stríða, en einnig veiddu þeir ávallt
nokkuð af ufsa, lúðu og steinbít,
auk annarra tegunda. Er þá ekki
annað eftir en freista þess að draga
saman niðurstöður málsins.
III.
Megintilgangurinn með þessari rit-
gerð var að kanna sókn breskra
togara á íslandsmið á millistríðsár-
unum og áhrif hennar á fiskstofn-
ana. Má segja, að Bretar liggi hér
betur við höggi en aðrar þjóðir,
sem miðin sóttu, vegna þess að
þeir urðu öðrum fyrri til að taka
upp nákvæma skýrslugerð, sem
gerir okkur kleift að mæla afla
þeirra á tonn togtíma frá einu ári
til annars, en með þeirri aðferð má
sjá hver áhrif sóknarinnar á fisk-
stofnana voru.
Tölur byggðar á skýrslum Breta
sýna, að sókn þeirra á miðin hér
við land nær tvöfaldaðist á tíma-
bilinu 1924-1937. Afli á sóknar-
einingu náði hámarki 1925, er
hann varð 3.583 tonn, en minnk-
aði verulega árið eftir og fór síðan
minnkandi allt fram til 1930. Þá
varð aftur vart IítiIsháttar aflaaukn-
ingar og fram til 1936 var afli á
milljón tonn togtíma tiltölulega
stöðugur, um 2.000 tonn á ári.
Síðasta árið, sem tiltækar skýrslur
ná yfir, 1937, var aflinn á sóknar-
einingu hins vegar minni en
nokkru sinni fyrr, eða 1.451 tonn.
Þessi þróun gat vitaskuld ekki
stafað af öðru en því að þegar um
1926 var sóknin orðin of mikil. Þá
tók fiskstofnunum að hnigna, þeir
náðu ekki að endurnýja sig með
140 fet, 600 hö, 1924
eðlilegum hætti og veiðin byggðist
í æ ríkari mæli á yngri og smærri
fiski en áður. „Batinn", sem menn
gátu þóst greina um 1930 stafaði
einvörðungu af því að þorskaflinn
jókst að nýju og virðast stórar
þorskgöngur frá Grænlandi hafa
valdið mestu í því efni. Þegar liðs-
aukinn frá Grænlandi var uppét-
inn, um miðjan 4. áratuginn, snar-
minnkaði aflinn á ný. Aðrir
meginstofnar, ýsa og koli, fengu
172 fet, 950 hö, 1936
178 fet, 950 hö, 1939
Þróun t smíði breskra togara 1910-1936.
Poki
2 Bobbingar og grandari
3 Flotkúlur á höfuðlínu
4 Vængir
5 Ross
6 Hanafótur
7 Hleri
8 Togvír
Teikning af hleravörpu í togi