Tímarit lögfræðinga - 01.04.1986, Síða 78

Ávíð
oi* dreif
TREGÐULÖGMÁLIÐ ENN Á FERÐINNI?
Á slðasta dómaraþingi gerði formaður réttarfarsnefndar, Magnús Thor-
oddsen hæstaréttardómari, grein fyrir störfum nefndarinnar á liðnu starfs-
ári. Síðan urðu næsta hefðbundnar umræður um réttarfarsmálefni. í máli
Magnúsar Thoroddsens kom fram að nefndin hefur yfirfarið og breytt frum-
varpi um meferð minniháttar mála fyrir dómstólunum (smámálameðferð).
Þessi frumvarpsdrög hafa legið fyrir hjá dómsmálaráðuneytinu í nokkur ár.
Hér er um að ræða sérstaka meðferð mála, aðallega á viðskiptasviði, sem
varða lágar fjárhæðir (neytendamál). Fyrirmyndin er sótt til flestra landa í
grennd við okkur. Fram kom í máli Magnúsar að meirihluti nefndarinnar er
andvlgur þessu nýmæli og byggir það á því að verði þessi málsmeðferð upp
tekin muni hún tefja meðferð venjulegra einkamál. Þeim sem fylgst hefur
með umræðu um þessa nýju meðferð, þekkir framkvæmd hennar í öðrum
löndum og er vanur afgreiðslu einkamála i héraði koma þessi rök á óvart,
enda voru Magnús Thoroddsen og Friðgeir Björnsson, vanir bæjarþings-
dómarar, báðir fylgjandi nýmæli þessu. í fyrsta lagi hafa þessar tillögur að-
allega hnigið að aukinni þjónustu við neytendur við dómstólana og þá haft
í huga að verð á almennum verslunarvörum nemur sjaldnast háum fjárhæð-
um, en kostnaðarsamt er að notast við almenna meðferð einkamála þegar
tekið er tillit til slfkra fjárhæða. Þessi mál eru nú ekki fyrir dómstólunum
nema í litlum mæli, líklega af þessum sökum. Þess vegna var þegar í þeirri
þingsályktunartillögu sem Alþingi samþykkti um þessa meðferð mála gert
ráð fyrir henni sem viðbótarverkefni dómstóla. Af því hlaut að leiða að dóm-
stólunum yrðu fengnir fjármunir til að standa straum af auknum verkefnum,
ef þess þyrfti með. í öðru lagi gefur það auga leið að þau mál sem fyrir
dómstólunum eru og mega hljóta þessa meðferð ganga hraðar, en það leiðir
til þess að tóm gefst frekar til að sinna umfangsmeiri málum. Nýlegt dæmi
sýnir vel vanda málsaðila þegar deilt er um lágar fjárhæðir. Múrarameistar-
inn A og húsbyggjandinn B deildu um rétt andvirði verks við arin sem A hafði
tekið að sér að hlaða fyrir B. Þótti B reikningur fyrir verkið allt of hár. Hann
greiddi þó það sem hann taldi hæfilegt endurgjald. A gerði sig ekki ánægð-
an með það, höfðaði mál á hendur B og krafðist eftirstöðva reikningsins, kr.
8.000.—. B tók til varna og taldi sig þegar hafa greitt hæfilegt verð. Miðað
við venjulega meðferð einkamál verður þetta mál tæpast dæmt nema lagt
sé fram mat tveggja dómkvaddra manna, en það er þó tæpast raunhæft mið-
að við kostnað. A og B var skýrt frá þessu og ráðlagt að sætta málið, sem
þeir gerðu. Auðvitað var sáttin góð fyrir dómstólinn og verkálag þar, en A
og B voru ekki ánægðir með þessi málalok. Sérstaklega taldi B að hann
72