Búnaðarrit - 01.01.1904, Síða 9
6
um, *m vanalega er hann lítill, og stundum enginn í bein-
um útgjöldum, nema húsrúm og opinber gjöld.
Töðuræktin heflr því stórmikla þýðingu; hún er og
verður fyrsta lífsskilyrði fyrir íslenzkan landbúnað fram-
vegis. Með töðuræktinni út af fyi ir sig, má margfalda verð
landsins, margfalda framleiðsluna og tekjur bænda. Tað-
an er kraftfóðrið og kjarni heyjanna, alstaðar þar sem hún
er til, og sæmilega ræktuð. Á henni byggjast kúabúin —
að undanskiidum nokkrum jörðum, sem þó aldrei gefa hey
móti beztu töðu —ogað minni hyggju sú smjörframleiðsla
(kúasmjör), er bezta áliti og hæsta verði ætti að geta nrð
utanlands, þegar fram líða stundir.
Aidrei verður það um of brýnt fyrir mönnum, hversu
mikils virði töðuræktin er. Á henni byggist framfaravon
og frambúðar-velgengni landbúnaðarins i mörgum sveit-
um og stórum héruðum á landi voru. Yfir höfuð á flest-
um jöiðum, sem ekki eru vel iagaðar fyrir miklar og góð-
ar engjabætur, verður taðan sá grunnmúr, sem örugt er
að byggja búin á.
Hvernig er nú farið með bezta byggingarefuið? Það
liggur á flestum jörðum illa hirt, og sumpart ónotað.
Yið sérhverja byggingu þarf fyrst —næst sjálfum staðn-
um —að afla byggingarefnis. Svo er einnig, þegar menn
taka jörð og vilja byggja sér bú, þá þarf að afla efnis og
vinna að því, ekki að eins frumbýiingsárið, heldur á hverju
ári. Byggingin þarf að standa, styrkjast og stækka, svo
lengi sem búskapurinn varir. Efnið í byggingu búsins er
áburöurinn. Áburð þurfa allar þurlendis-jurtir á hvern
hátt, sem þær eru ræktaðar. Því meiri áburðar sem afl-
að er, því betur sem hann er geymdur og hyggilegar unn-
ið að honum, því stærra verður búið og þar að auki stæði-
legra. Lélegar slægjur og hagar bregðast mjög tilfinn-
anlega í hörðum árum, en vel ræktuð tún bregðast aldr-
ei algjörlega og sjaldan mjög tilfinnanlega, þó illa ári.
Menn geta að vísu komið upp stórum búum á slík-