Búnaðarrit - 01.01.1904, Page 12
8
rotna, 1) í fénaðarhúsunum, 2) þar sem hann er geymd-
ur og 3) á túnunum. Hann getur þó ekki rotnað nema
loft, ralci og hiti (5—55° c.) sé til staðar, og alt þetta
verður að vera hæfilega mikið, ef rotnunin á að geta
gengið fljótt og ve). Áburðurinn rotnar t. d. alls ekkert
þegar hann er frosinn eða kólnar niður undir frostmark;
ekki heldur þegar hann skrælþomar á túnunum.
IV.
Fáir hagnýta kúaþvagið svo nokkur mynd sé á; fara
bændur því alment á mis við hin dýrmætustu efniþess:
kaliið og holdgjafann. Enginn getur sagt svo áreiðanlegt
sé, hve mörgum töðuhestum hver bóndi varpar í sorpið
með þessu hirðuleysi, en hjá mörgum getur þetta num-
ið einu kýrfóðri, og meiru hjá sumum. Lætur nærri, eft-
ir því sem efnaíræðingar telja, að kalíið út af fyrir sig
í þvaginu, sem unt er að hirða úr kúnni, nægi í töðu
handa henni, ef ekkert fer til ónýtis. Vitanlega mun ekki
unt að komast hjá því, að nokkuð tapist af dýrmætu frjó-
efnunum, en lítið getur það orðið, ef skynsamlega er far-
ið að, eins og eg mun nú smátt og smátt leitast við að
benda á.
Auk þess að þvagið er mjög víða iátið renna úr fjós-
unum í svöðin, er einnig algengt, að fasta áburðinum er
kastað einhvern vegin út á klakann og snjóinn í hauga,
þar sem ieysingavatn rennur að og frá. Þegar svona er
farið að, tapast —einnig úr taðinu —nokkuð af holdgjaf-
anum og talsvert. af kalíinu.
Þegar ekki rennur úr haugstæðunum í svöð eða læki,
þá sígur hauglögurinn vanalega niður á svolitlum bletti
í túninu, að þar skemmist af ofvexti, eða eyðiiegst, svo
þar vex að eins arfi eða ekki neitt. — Klakinn og snjór-
inn í haugunum hindrar nauðsynlegar efnabreytingar, og
gerir þær ómögulegar fram eftir öllu sumri, ef liann er
neðarlega í haugunum eða undir þeim. Efnabreytingin