Búnaðarrit - 01.01.1904, Page 117
113
loftið í hreyfingu, og útbreiðist þar með um herbergið,
©n hanu getur líka útbreiðst á annan hátt; eins og
ljósið sendir ljósgeisla í allar áttir, eins sendir ofninn,
og hvaða heitur hlutur sem er, hitageisla i allar áttir ;
þessir hitageislar eru ósýnilegir og verma þá hluti, sem
fyrir þeim verða, en hita lítið sem ekkert sjálft loftið,
sem þeir fara í gegnum ; allir hafa orðið varir við þessa
hitageisla; þegar maður stendur nálægt ofni eða eldi,
verður honum bráðlega miklu heitara á þeini lilið, sem
að eldinum veit, og það þó iofthitinn sé hér um bil sá
sami við báðai' hliðar; hitageislarnir frá eldinum eðá
ofninum lenda á þeirri hliðinni, sem að þeim snýr, og
verma hana.
Hiti sá, sem framleiðist inni í herbergjunum, geng-
ur sumpart til þess að hita upp loftið inni og sumpart
tapast hann út um veggina, eins og áður er sagt. En
nokkuð af honum gengur líka til þess að hita upp sjálfa
veggi herbérgjanna, þar með talin gólf og loft; því þykkri
sem veggirnir eru, þvi meiri hiti gengur til þessaðhita
þá sjálfa upp, og er það í sjálfu sér ókostur, en aftur
fylgir því sá kostur, að þegar kólnar inni, þá hafa vegg-
irnir í sér geymdan mikinn hita, sem þeir geta gefið
frá sér aftur; afleiðingin verður sú, að herbergið er til-
tölulega lengi að hitna, en þegar það einu sinni er orð-
ið heitt, er það líka lengi að kóina aftur. Það er líka
töluverður munur úr hverju veggirnir eru; efni, sem
eru létt í sér, gljúp og með mörgum smáholum fyltum
af lofti, svo sem aska, mómylsna, og liklega torf, taka
lítinn hita til sín, en þung og þéft efni (blágrýti, mar-
mari o. s. frv.) þurfa meiri hiti. Timbur og tigulsteinn
er svipuð í þessu efni, þ. e. það þarf álíka inikinn hita
til að hita 1 teningsfet af timbri og tígulsteini um 10°
t. d., en auðvitað þarf þá tí sinnum meiri liita til að
liita upp 12” þykkan tígulsteinsvegg en til að hita upp
2” þykkan timburvegg jafnstóran að flatarmáli. Þetta