Búnaðarrit - 01.01.1904, Side 126
122
rennur niður eftir veggjum hússins, leitar niður í jörð-
ina kringum húsið, og kemst þannig að grunninum; þó
er það töluverð bót í máli ef nokkurnvegirm vatnshelá
stétt er í kringum húsið, og henni hallar hæfilega burt
frá húsinu. Sé jarðvegurinn ekki vel þur, má þurka
hann með því að lokræsa undir húsinu, ef hægt er að
fá burtrensli frá ræsunum; en þó þetta sé til mikilla
bóta, er það ekki nóg, þvi hvernig sem farið er að,
inniheldur jarðvegurinn altaf töluvert vatn, og þurfa
veggirnir því að vera svoleiðis gerðir, að þetta vatn kom-
ist ekki inn í þá. Blágrýti mun vera hið eina bygging-
arefni, af þeim sem getur verið að tala um hér á landi,.
sem sýgur ekki í sig vatn svo neinu nemi; undirstöður
og grunnar úr blágrýti eiga því sérlega vel við á rak-
lendum stöðum, en þó ber þess að gæta, að sé blágrýtið
lagt í steinlím, sem oft er nauðsyniegt til að íá hleðsl-
una nógu trausta, sýgur steinlímið í 'sig vatn, þó grjótið'
geri það ekki sjálft. Torfveggir sjúga náttúrlega í sig
vatn úr jörðunni ekki síður en aðrir veggir, og er vist
ekki siður hér á landi að gera neitt til að varna því,
nema að velja hússtæðin svo þurlend, sem kostur er á;
þar sem hægt er að ná í grjót (blágrýti), væri þó án
efa mikil bót að því að gera undirstöðu undir veggina
úr grjóti, en hún þarf að ná að minsta kosti 11/2 alin
niður fyrir jarðarflöt, svo að frost komist ekki undir hana;
hún mundi um leið hjálpa til að veggirnir stæðu betur
(snöruðust siður). Ef ekki væri haft steinlím í þessari
undirstöðu, yrði hún um leið nokkurskonar lokræsi undir
veggjunum, og þyrfti því að grafa framrás eða leggja
lokræsi burt frá veggjunum, svo að vatn gæti aldrei
staðið i undirstöðunni. Þannig gerð undirstaða mundi
að vísu kosta töluvert, einkum jef veggirnir eru eins
þykkir og nú er títt að hafa þá, en ef svo þar að auki
tækist að finna henfugt ráð til að verja torfveggi fyrir
rakanum að utan, mundu þeir verða ólikir því sem þeir
nú eru að endingu og gæðum. Veggi og grunna úr