Búnaðarrit - 01.01.1904, Page 246
242
torfhúsnnna hnfa oröið svo þungir á metunum, að líkur
eru til þess, að þau detti úr sögunni með tímanum, ef
ekki verður úr þeim bætt. En íari svo að hægt verði
úr þeim að bæta, án þess að rýra um of kostina, þá
væri mikið unnið og þýðingarmikið spor stigið til fram-
fara húsagerðinni í sveitum, sem án efa myndi hafa góð
álnif á búskapinn.
Það helzta sem að torfhúsunum verður fundið, er
endingarJeysiö og hve óvistleg þau eru oft til íbúðar og
afnota.
Yér höfum nú lítilfjörlega hugieitt þetta og gert oss
far um að finna af hvaða rótum ókostir þessir væru
runnir.
Endingarleysið er mesti ókosturinn, húsin hafa oft
ekki enzt, nema örfá ár. Hafa menn því orðið að ieggja
mikið fé og tima í það að endurreisa þau og endurbæta.
Þegar öllu hefir verið á botninn hvolft, hafa húsin því
orðið býsna dýr enda þótt efnið væri ódýrt og auðfengið.
Heiztu orsakir til endingarleysisins eru þessar:
Bakasemi. Hún á einna mestan þátt, í að eyðileggja
torfhúsin. Torfþökin drekka í sig væt.u í rigningu, er
sezt fyrir í þökunum og heldur þeím votum. Veggirnir
taka í sig vætu að ofan, bæði úr þökunum og ofan af þeim.
Þeir taka og í sig vætu að utan, þegar rigningar ganga.
Ennfremur drekka þeir oft í sig allmikla vætu að neðan
úr jarðveginum. Vætan situr svo fyrir í veggjum og
þökum og vinnur þar að eyðingu húsanna. Heizta ráð
til að verja húsin leka hefir verið það, að fá húsþökin
til að gróa og veggina með, svo þeir héldu sér betur.
Þessu takmarki verður þó aðeins náð með því að varð-
veita rakann í torfinu, annars gæti grasið ekki þrifist.
Þetta er í sjalfu sór óheillaráð. Só nóg væta fyrir grasið,
þá er og nóg væta til þess að ala fúa og aðrar skemdir
í torfinu sjálfu. Vætan eða rakinn vinnur að eyðingu
húsanna á þrennan hátt: Hann feyir við og ónýtir
■m