Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 04.02.1932, Síða 7

VIKUÚTGÁFAN
7
Blaðasölumaðurinn
Hann situr eins og alla aðra
daga á útistólnum sinum á balí
við blöðin sín og horfir fram hjá
fólkinu, sem gengur eftir götunni.
Augun stara sljótt á eitthvað, sem
er langt, langt í burtu. Komrnni
hans hafði ekki tekist að hug-
hreysta hann að pessu sinni, því
að nú var hún einnig búin að
gefa upp al'la von.
Hann sperrir tréfótiínn út í iloft-
ið eins og hann viidi með pví
ákæra heiminn. Við atvinnuleys-
ingja, sem sezt hjá honum, segir
hann ákveðinn án pess að líta á
hann: „f kvöld geri ég enda á
öllu saman!“ Atvdnnuleysinginn
horfir á hann eins og hann viti
ekki við hvað hann á. En þegar
hann áttar sig á því, stendur hann
á fætur og gengur burt frá kryp-
lingnum án pess að kveðja.
Þokan grúfir yfir götunni, og
pað er einhver ósegjanfeg þneyta
í loftinu; pað er svo einmanalegt
í pessum löngu, háværu götum.
Trén, sem eru hinum megin við
götuna, hafa felt seinustu blöðin
og standa nú óhreyfanleg án þess
að nokkurt lífsmark sé sjáanlegt
með peim. Það er eins og heim-
urinn ætli að kafna í þokunni.
Alt í einu safnast heill hópur
af mönnum með hrópum og
skammaryrðum utan um. bíl úti
á miðri götunni. Maðurinn á bak
\dð blöðin hrekkur við og sér
konur í hræðslufáti flýta sér
burtu, án pess að líta við. Hann
sér að eitthvað er að, og stendur
á fætur. Tveir karlmenn draga
telpukrakka undan hjólum vagns-
ins og bera hann þegjandi burtu.
Kryplinguiinn rekur upp angistar-
óp og háltrar á eftir peimv í dnuð-
ans ofboði. Honum fanst sem
hann sæi andlit litlu dóttur sinn-
ar nábleikt og lagandi í blóði.
Og honum sýndist hún feygja
handleggima í áttina til hans. Þeg-
ar hann nær mönnunum sér hann
ópekt aandlit. Hann stanzar án
þess að segja eitt ei-nasta orð;
það er eins og pakklætisstuna
komi frá brjósti hans. Þokan um-
lykur hann aftur. Hann horfir á
blóðið á götunni. Bíllinn er horf-
inn; pað var kvenmaður, sem
stýrði honum, máluð i andldti og
róleg eins og ekkert hefði í skor-
ist. Mannþyrpingin hefir tvístrast,
allir eru horfnir út í þokuna.
Hann haltrar tiil baka og sezt
aftur á bak við blöÖin. Hann
getur ekki gleymt pessari sjón.
Þegar örlítið rofar til í lofti og
sólin sendir geisla sína niður á
götuna fyrir framan hann birtir
einnig í huga hans.
Þegar klukkan í kirkjuturnin-
um slær, sér hann litlu dóttur
sína koma iabbandi yfir götuna
Hún kemur með matinn handa
honum. Hann teygir fram hand-
leggina til pess að taka vingjarn-
lega á móti henni. Hún segir hon-
um frá brúðunni, sem nábúakona
peirra gaí henni; og hún bætir
pví við, að brúðan sofi sem stend-
ur. En á morgun ætli hún meö
hana út á leikvöllinn og sýna
hana stallsystrum sínum, sem
leika sér þar i laufinu á jörðinni.
Á rnorgun, hugsaði pabbi hennar,
á morgun eru allar raunir á enda.
Litla dóttir hans lýtur niður fyrir
framan hann og leilrur sér að
laufblaði, sem liggur á jörðinni,
eins og krakki leikur sér, sem er
með hugann langt, iangt i burtu.
Hún dvelur ekki lengur hjá pabba
sínum en rétt á meðan hann er
að borða. Henni þyldr ekki gam-
an að pví að vera hjá honum.
Hann talar svo lítið við hana og
er alt af svo alvarlegur. Þegar
hún fer, horfir hann á eftir henni
pangað til hún er komin í hvarf,
og þá fyrst man hann eftir öllum
vingjarnlegu orðunum, sem hann
hafði ætlað sér að segja við hana.
Svo dregur hann tímarit út úr
blaöabunkanum og fer að blaða
í pví. Hann sér þar myndir af
sólríkum ströndum og fjörugu
fólki, pelsklæddum kvenmönnum.
sem bera hunda eins og börn á
höndum sér. Og pá grípur hatrið
hann og hann stappar með tré-
fætinum á götusteinana.
Alt i einu heyrir hann hljóð-
færaslátt í fjarska. Hann stekkur
á fætur og horfir í áttina, sem
hann kemur úr. Það er eins og
hann hafi verið að bíða eftir peim,
sem parna koma. Enda pótt peir
séu þreytulegir og fölir, er pó
einhver glampi í augum peirra.
Ef til vill stafar hann frá sólinni,
sem leikur um andlit peirra. Hann
hendir frá sér blöðunum og fylg-
ist með hópnum. Stór rauður fáni
blaktir yfir honum eins og segl.
Allir eru hér félagar; sami brenn-
andi áhuginn sameinar pá alla,
áhugi, sem gerir pá alla að bræðr-
um. Út úr myrkri eymdarinnar
leita þeir allir til ljóssins Allar
áhyggjur eru gleymdar og allar
pjáningar. Það er eins og allra
hjörtu hafi beðið eftir pessu
augnabliki til pess að velta af
sér farginu. Það eru verkamenn
og verkakonur, sem ganga hér
eftir götunni, létt eins og Ijóð;
ungir og gamlir. Það er vegur
gleðinnar, sem pau ganga, eins
og skipbrotsmenn, sem komið
hafa auga á eyjuna, sem peir
vita að verða muni þeim til
björgunar. Það er sameiginlegur
sigur erfiðisins og andlegrar
vinnu. Allir hafa þeir lagt sitt til
þessa sigurs. Verkamennirnir
skulu ekki stynja lengur í dimm-
um verksmiðjum; þeir atvinnu-
lausu skulu fá vinnu; gömlu
„braggarnir“ skulu verða rifnir til
grunna. Allir, sem undirokaðir
voru, eru nú jafnréttháir meðlimir
mannkynsheildarinnar. Þeir koma
með nýjan tíma í borg og bæ.
Og pó að ýmsir, sem eru í glugg-
unum, gefi peim ilt auga, pá láta
peir pað ekki á sig fá. Þeir tak-
ast í hendur og halda áfran.
Þegar kryplingurinn sér þessa '
menn, sem áður voru bognir, en
nú hafa rétt úr sér, þessar kon-
ur, sem áðan örvæntu, en nú með
glöðu bragði bera börnin sín á
höndum sér, af pví, aö pær vita,
að' pau purfa ekki lengur að
svelta, fær hann líka trúna á
sigurinn, sigur, sem ekki vinst
með hatursfullri hefnd, heldur
með kærleika og sannleiksást.
Hann gleymir dauðanum og bros
leikur um varir hans. Maður, sem
gengur við hliðina á honum, segir
við hann: „Þegar pú brosir, pá
hlær hjartað í mér! Trúir pú pví
nú, að við getum öðlast gæfuna?"
Og blaðasölumaðurinn, sem hafði
verið fastráðiinn í pví að fyrirfara
sér, segir: „Nú er það okkar að
sjá til pess, að ekki rísi upp hatur
né örbirgð í heiminum framar.
Nú megum við ekk: sleppa hend-
inni af pessum heimi, sem, prátt
fyrir það, að hann hingað til hélt
okkur í ánauð, hefir gefið okkur
viljann og kraftinn 'til sigurs!“
A. Schönberg.
Fréttapistill
úr Barðastrandasýslu.
Tekinn upp úr bréfi tii
ritara S. U. J.
. . . Héðan er nú fátt að frétta.
Viðburðalítið eins og gerist í af-
skektum sveátum. Hinn 16. dez. s.
1. var héraðsping Vestur-Barða-
strandarsýslu sett á Patreksfirði.
Hver hreppur sendi prjá fulltrúa
á pingið. Fulltrúar frá Patreks-
firði voru Ólafur Þórarinsson
kaupfélagsstjöri, Magnús hrepp-
stjóri og Árni G. Þorsteins-
son, sem nú er einna mest um
talaður allra manna hér vestra
vegna hins megna fjandskapar,
sem hann hefir sýnt verkalýðn-
um á Patreksfirði í seinni tíð.
Tiiraunum hans til þess að eyði-
leggja verklýðsfélagið á Patreks-
firði hefir verkalýðurinn par svar-
að með pví að fylkja sér sem
fastast um félagið. Hafa klofn-
ingstilraunir Áma og félaga hans
því orðið til pess eins, aö verka-
lýðurinn hefir fylkt sér fastar
saman en nokkru sinn fyr, prátt
fyrir ítrekuð banaráð klofnings-
mannanna \dð verkfýðsféiagið.
Atvinna á Patreksfirði er nú
engin, par sem „Leiknir", togari
Ólafs Jóhannessonar, er frá. Samt
er ekki talið óliklegt, að Ólafur
fái sér nýjan togara er fram kem-
ur á veturinn, pví að „Leiknir"
var mjög hátt vátrygður eftir ís-
lenzkum mæiikvarða.
Á Patreksfirði hafa nú fyrir
skömmu verið stofnuð tvö stjóm-
málafélög. Annað peirra er í-
haldsféiag, er nefnist „Skjöldur",
eins og íhaldsfélagið í Stykkis-
hólmi. Hitt félagið er framsóknar-
félag, en ekki er mér kunnugt
um hið rétta ndfn pess, en í
daglegu tali er pað venjulega
f
| nefnt „Svarta höndin“. Þykir
i mörgum þetta vel valið nafn á
I félagið eftir mörgu að dæma, sem
fram hefir komið í sambandi við
pað. Aðalmenn í íhaldsfélaginu
eru þeir Jónas Magnússon skóla-
stjóri, Árni Helgason læknir,
Kristinn V. Jóhannesson, en aðal-
forvígismenn framsóknarfélagsins
em þeir Ólafur kaupfélagsstjóri,
Hallgrímur Guðmundsson jám-
smiður og Árni G. Þorsteinsson
póstafgreiðslumaður. Auk pes«-
ara tveggja félaga starfar priðja
stjórnmálafélagið á Patreksfxrði.
Er pað jafnaðarmannafélagið
; „Sigur“. Það var stofnað í fyrra
: sumar ag er pví tiltölulega ungt.
Hvað bjargræði snertir til vetr-
| arins munu flestir hér lenda í
| vandræðum, sérstaklega hvað
i soðmat snertir. Flestir treystu á
j haustaflann eins og að undan-
j förnu, en nú brást hann alger-
í fega, bæði vegna gæftaleysis og
j affaskorts. Heyfengur bænda hér
var með allra minsta móti, eink-
um töðufengur. Sums staðar jafn-
veJ eklri helmingur á við það
vanalega. — I sumar pöntuðu
margir bændur hér fóðurbæti tij
vetrarins. En nú virðist flest
benda á að enginn fóðurbætir
komi Jiingað, prátt fyrir pað, að
hann hefir komið viðstöðulaust í
alla aðra luieppa sýslunnar. Bend-
ir petta á fremur lítinn dugnað
hjá oddvitanum hér (Hákorn í
Haga) og pingmanni kjördæmis-
ins (Bergi).
16. dez. 1931.
Gu&mundur frá Hrísnesi.
Höfundur pessa fréttapistiJs er
ungur og efnilegur bóndasonur
vestur í Barðastrandarhreppi.
Hann er eldheitur jafnaðarmaður
og prátt fyrir erfiða aðstöðu
vegna búsetu i afskektu héraði
fylgist hann prýðilega vel meö
í öllum pjóðmálum. Alt, sem
hann skrifar, ber ótvíræÖan vott
um skilning hans á pvi, að smá-
bændunum er það jafnnauðsyn-
legt að fylkja sér undir merki
jafnaðarstefnunnar eins og verka-
Jýðnum í sjávarbygðunum, ef
peir vilja öðlast fult frelsi. Mér
hafa á síðastliðnu ári borist bréf
frá nokkrum ungum bændason-
um víðsvegar að af Jandinu. ÖIl
pessi bréf bera pað með sér, að
unga kynslóðin í sveitunum er
farin að veita jafnaðarstefnxmni
eftirtekt. Unga fólkið í sveitinni
gerir kröfur um betra Jíf en ver-
ið hefir peim til handa, sem
yrkja jörðina. En þeim kröfum
verður ekki fullnægt fyr en fjand-
menn vinnustéttanna eru sviftir
völdunum I þjóðfélaginu. Þess
vegna er það hlutverk æskulýðs
sveitanna, að fylkja sér undir
merki jafnaðarstefnunnar og
leysa sig úr ánauð. Til þessa
hlutverks er æskan líka að vakna
um gervalt land.
Á. Á.
4