Dýraverndarinn - 01.09.1940, Blaðsíða 7

DÝRAVERNDARINN
43
haustinú. ÞaS er ekki siSur þörf, aS taka þennan
þátt í meSferS fjárins til rækilegrar umhugsunar
og eftirlits, en flutninga á bifreiSum og aflífun í
sláturhúsum. Og má þó enginn skilja þaS svo, aS
vanþörf sé á slíku eftirliti.
Afi minn sagSi mér, aS þegar hann bjó í ElliSa-
koti í Mosfellssveit, liafi hann eitt sinn fengiS tvö
lömb austan yfir HellisheiSi, bæSi voru þau upp-
gefn og voru reidcl. Lömbunum var slátraS, þegar
heim kom, og kom þá í ljós, aS bæSi voru þaú
síSubrotin.
ÞaS munu engin fádæmi, aS fé sé haldiS svo
þjösnalega á hnakkkúlunni, aS þaS sé bóksaflega
brotiS á henni, og svo er oft hitt aS fé, sem ein-
hverra orsaka vegna er brotiS, verSur latrækt og
er svo reitt, og geta allir skiliS hvernig sú líSan
er, ef kindin er lögS yfir hnakkkúhtna og haldiS
meS því aS þrýsta hálsi og mölum niSur á viS.
Brjótist kindin um, þá er aSeins haldiS fastara, og
þannig gengur þaS þar til áfangastaS er náS.
Oft er þaS svo, aS varla verSur hjá því komist
aS reiSa kindur. En hér er þaS sem oftar, aS mestu
veldur, hvernig þaS er framkvæmt.
Sá, sem reiSir, á aS stytta í ístöSunum þar til
hnén konta nærri í hnakk hæS; þannig myndast
nokkur flötur, sem kindin getur legiS nokkuruveg-
inn rétt á meS bognum hnjáfn (ekki láta fæturna
lafa). Afturfæturnir standa á fæti þess sem reiSir.
Sé þessi aSferS höf ð, eru kindur ótrúlega þægar, og
missi þær stöSuna meS afturfótunum, leita þær yf-
irleitt fyrir sér þar til þær hafa náS henni aftu'r.
ÞaS sýnir, aS þeim þykir mun betra aS standa í
fæturna, en aS láta afturpartinn lafa. Þetta er ekki
erfitt fyrir þann, sem reiSir. Eg hefi reitt svona
yfir HellisheiSi, og aS því loknu, var lambiS svo
afþreytt, aS ]raS gekk þaS sem eftir var leiSarinnar.
Þá hefi eg einnig reitt kindur, sem voru beinbrotn-
ar, og þaS, hvaS þær hafa veriS rólegar. sýnir, aS
eftir atvikum hefir þeim ekki liSiS illa.
ÞaS er fyrir löngu korninn timi til aS þessi gamla
draslaralega aSferS, aS reiSa fé á hnakkkúlunni
einni, verSi flokkuS meS gömlum ósiSum, eins og
hálsskurSi og taglhnýtingum.
Menn eru oft furSu fastheldnir á gamla ósiSi, og
þaS er algengt, aS menn svara illu einu, ef Jieim er
leiSlreint um verk, sem þeir þykjast kunna. Stund-
um verSur ekki komist hjá því, aS leiSrétta almenn-
ingsálitiS mfeS lagaákvæSum, en þaS á aS vera metn-
Fjárrekstrarnir í haust.
Undanfarin ár hefir Dýraverndunarfélag íslands
haft bætta meSferS sláturfjár ofarlega á stefnuskrá
sinni. Eftir því sem tök hafa veriS á, liefir félagiS
haft eftirlit meS slátrun sauSfjár og flutningi þess á
bílum til sláturstaSanna. Má fullyrSa, aS eftirlit
þetta hafi komiS aS miklu gagni, sérstaklega hefir
orSiS gagnger breyting á umbúnaSi öllum á bílun-
um og hafa bílstjórarnir sýnt lofsverSan áhuga fyr-
ir umbótum þeim, sem félagiS hefir barist fyrir.
HingaS til hefir félagiS ekki haft veruleg afskifti
af meSferS fjárrekstra, en vegna gjörbreytingar
þeirrar á allri umferS á vegunum, sem orsakast hef-
ir af sífjölgandi flutningabílum, og þá sérstaklega
nú i haust, vegna bílanotkunar enska setuliSsins,
taldi félagsstjórnin nauSsynlegt, aS hefjast handa
um umbætur á aSbúnaSi rekstrarfjárins. Var því
ákveSiS aS snúa sér til forsætis- og landbúnaSar-
ráSherra, Hermanns Jónassonar, og leggja fyrir ráS-
herrann óskir félagsstjórnarinnar i þessu máli.
Gengu þeir formaSur félagsins, Þórarinn Krist-
jánsson, og meSstjórnandi, Sig. Gíslason, á fund
ráSherra, ræddu viS hann um máliS og afhentu hon-
um eftirfarandi bréf:
„Reykjavík, 6. sept. 1940.
Stjórn Dýraverndunarfélags íslands leyfir sér hér
meS, virSingarfylst, aS snúa sér til hins háa ráSu-
neytis meS eftirfarandi málefni:
Svo sem kunnugt er, hafa erfiSleikarnir viS fjár-
rekstra til Reykjavikur um aSalsláturtimann aukist
stórlega, vegna sívaxandi bílaumferSar á vegunum
í nánd viS bæinn, og aS sama skapi hefir vanliSan
rekstrarfjárins aukist á leiSinni til sláturstaSanna.
Nú í haust má búast viS, aS enn versni um allan
helming, vegna bilánotkunar enska setuliSsins í ná-
grenní bæjarins og má gjöra ráS fyrir, aS illmögu-
legt verSi aS koma fénu ómeiddu á ákvörSunarstaS,
aSarmál almennings, aS haga vinnubrögSum sínum
eins og menn vita hagkvæmast og réttast.
Þau atriSi, sem hér hefir veriS bent á, ættu aS
geta náS framgangi á skömmum tíma, fyrir ötula
og almenna aSstoS allra dýravina.
Grímur S. Norðdahl
(Úlfarsfelli.)