Dýraverndarinn - 01.08.1932, Qupperneq 11

DÝRAVERNDARINN
39
Spor'Sur var aÖ upplagi skapmikill fjörhestur, en
þó oftast gæfur og taumléttur. Ágætlega vakur, en
nokkuð mistækur á kostina, og jafnvel tregur til a'ð
gripa skeiðið, nema þar sem honum þótti gott undir
fótum, eða þegar hann hafði svitnað vel; þá skeið-
aði hann hæði mikið og fallega og máttu þá röskir
klárhestar á stundum gæta sín, ættu þeir að hafa
í fullu tré vi'ð hann á sprettinum. Tölt átti hann
til, og brá þvi stundum fyrir sig, þó að aldrei væri
neitt til jress gert, að æfa hann við þann gang. En
hann skifti hreint og vel um gang, enda var sama
á hverju hann fór : alt af var jafn þægilegt og ánægju-
legt að rí'ða honum.
Sporður var með afhrigðum vegvis, og svo heim-
fús, a'ð hann undi ekki stundinni lengur utan heima-
haga sinna, eins og títt er um flesta hesta, sem strok-
samir eru í eðli sínu. En þó var liann einkennilega
fljótur að skilja hvar hann átti heima.
Vorið 1906 íór ég með hann til Reykjavíkur.
Var hann þá svo órór og æstur, að hýsa varð ég
hann um nætur og hafa strangar gætur á þvi, a'ð
hann hlypi ekki frá mér. Svo heimfús var hann þá
þegar, og þeirri venju hélt hann lengst af æfi sinnar.
Vorið 1909 flutti ég húferlum frá Bjóluhjáleigu
og hingað að Ási. Var Sporður hálf órór, og kunni
illa vi'ð sig í nýju högunum fyrst i stað, en sætti
sig þó furðu fljótt við breytinguna. Um jónsmess-
una, þá um vorið, kom ég lausríðandi sunnan úr
Reykjavík, og var Sporður með í ferðinni. Rak ég
hann lausan á undan mér frá Þjórsárbrú, því mér
lék forvitni á, hvort hann mundi ekki, er hann var
sjálfráður, halda þjóðveginn áfram austur Holtin,
i sta'Ö þess a'ð taka götuna su'Öur að Ási.
Þegar að götunni kom, var ekkert hik á honum;
hann beygði viðstöðulaust inn á hana, en hélt ekki
austur veginn, eins og hann var vanur, og ég haf'ði
jaínvel liúist við að hann mundi gera.
Þetta sumar var Elísabet Guðmundsdóttir rjóma-
Ijússtýra við Rauðalækjarbúið, og lánaði ég henni
Sporð upp að rjómabúi Landmanna. Spurði hún
mig, hvað gera ætti við hestinn, er hún kæmi til
baka. Sagði ég henni, að ekki rnundi annað þýða, en
sleppa honum; hann hlypi eflaust austur að Bjólu-
ltjáleigu, eins og hann væri vanur. Eg hafði lána'Ö
henni Sporð þangað upp eftir tvö undanfarin sum-
ur og hann skilað sér heim að Bjóluhjáleigu, jafn-
harðan og hún slepti honum. Þótti mér sennilegt,
að hann mundi nota tækifærið og skjótast heim á
æskustöðvar sinar, er svo var skamt þangað og hann
með öllu sjálfráður. En það fór á aðra leið. Daginn
eftir, er komið var til hrossanna hér í Ási, var Spor'Ö-
ur kominn til þeirra. Þóttist ég þá vita, að hann
væri farinn að láta sér skiljast, að hér væri hans
rétta heimili, og annarstaðar ætti hann ekki að vera.
Var og ekki að sjá neina óánægju á honum yfir
því, þegar fram li'ðu stundir, enda var'ð hann brátt
jafn heimfús hingað, og hann var áður að Bjólu-
hjáleigu.
Seint á slætti, þetta sarna sumar, þurfti ég að
bregða mér fram i Þykkvabæ og Vestur-Landeyjar.
Varð ég samferða engjafólki frá Háfshól austur yfir
Háfsósa og riðum við þá á svo nefndum Fiski-
vatnseyrum. Mér dvaldist allan daginn, átti erindi
við marga, og var auk þess í hrossaleit, svo að
komið var fram yfir náttmál, er ég fór úr Þykkva-
bænum. Var mér margboðið að gista þar um nótt-
ina, þvi að þykt var í lofti og farið að skyggja, en
Háfsósar þá illir yfirferðar, sakir sandbleytu og
vatnavaxta, og var mér sagt, a'Ö ríða yr'ði þá á öðr-
um sta'ð, en ég hafði gert um morguninn. En ég
hafði gert ráð fyrir, að halda heim um kveldið, og
vildi ekki frá þvi breyta að óreyndu; treysti líka
ratvisi Sporðs, röskleik hans og dugnaði, og mundi.
að hann hafði einu sinni áður fari'Ö þarna yíir.
Þegar út að ósunum kom, var að verða aldimt,
og sást því ekki til brautar í sandinum. Stefndi ég
út í ósana, þar sem ég hugði brautina vera; rei'ð
ég Sporð, en teymdi annan hest og veturgamalt
tryppi, er ég var að sækja. Ekki hafði ég farið nema
nokkura faðma frá landi, þegar hrossin sulcku á
kaf í umbrota sandbleytu. Var þá ekki um anna'ð
a'Ö gera, en að stíga af baki, og átti ég fult i fangi
að halda mér uppi og brjótast áfram. Spor'ður brauzt
rösklega um og sneri brátt til sama lands, en hinn
hesturinn og tryppið vóru svifaseinui og fjörminni;
hjóst ég helzt við að þau mundu farast þarna og
hverfa á kaf i sandinn, en svo var'Ö þó ekki, og
alt bjargaðist upp úr, sem betur fór. Stó'ð ég svo á
bakkanum, stígvélafullur og allur hrakinn eftir svaml-
ið. Þótti mér nú vandast málið, og fór að iðrast
þess, að hafa ekki þegið gistingu hjá vinum mín-
um í Þykkvabænum. Og ekki var það nein þægileg
tilhugsun, að þurfa að snúa vi'Ö til bæja, vekja upp
fólk og biðja gistingar, eftir þennan hrakning. En
þó mundi ekki um annað a'ð velja. Sjálfur fann ég
til vanmáttar míns, og var það fullljóst, a'ð þa'ð var