Alþýðumaðurinn - 14.01.1965, Blaðsíða 5

5
ARAIOT
Þegar vér lítum til liðins árs,
verður oss fyrst fyrir að minn-
ast árgæzku til lands og sjávar.
Aflabrögð meiri við strendur
landsins en nokkru sinni fyrr,
enda þótt síldin revndist duttl-
ungalynd, og veiði hennar brygð
ist við Norðurland og í Faxa-
flóa. Heyfengur bænda yfirleilt
mikill og góður, og vænleiki fjár
með bezta móti. Þá hefur og
verðlag útflutningsafurðu verið
hátt og hækkandi, og atvinna
yfirleitt næg í landinu.
Verzlunarjöfnuður hefur
reynzt hagstæður, og gjaldeyr-
issjóður landsins vaxið verulega,
svo að sjaldan eða aldrei hefur
betur verið ástatt í þeim efnum.
Segja má, að meginskugginn, er
hvíldi yfir opinberu lífi þjóðar-
innar og hljóti að valda hverj-
um hugsandi manni áhyggjum,
er verðbólgan, sem enn sýnist
lítt viðráðanleg, enda þótt ýrn.is-
legt hafi gerzt á þessu ári, sem
bendir til, að betur megi úr ræt-
ast.
eru öllum til tjóns, en þjóðarbú-
inu þó mest.
Skattamálin urðu mikið um-
ræðuefni á sl. sumri. Var það
raunar að vonum, þar sem skalta
hækkanir urðu miklar og vitan-
lega koma slíkar hækkanir ætíð
iila v.ið, og ekki sízt, þegar þær
korna mönnum til vitundar seint
á ári, þegar tekjunum hefur ver-
ið varið á annan hátt. Hins vegar
báru umræðurnar um of keim
þess, að mönnum hefði gleymst
þau algildu sannindi, að aukn-
um tekjum fylgi auknar álög-
ur, og að sívaxandi framkvæmd-
um og kröfum, sem gerðar eru
til hins opinbera, ríkis og sveit-
arfélaga, hljóti að fylgja hækk-
aðir skattar. Annað mál er og
ekki umdeilt, að verulega skort-
ir á, að skattabyrðin komi að
öllu réttlátlega niður. Enn bera
launþegarnir hlutfallslega þyngri
byrðar en aðrir, og rnjög skort-
ir á, að eftirlit með skattfram-
tölum sé eins og vera ber, þegar
það er landlægur ósiður, mér
Vafalítið er, að einhver merk-
asti atburðurinn í innanlands-
málum vorum sl. ár var júní-
samkomulagið. Hér skal ekki
rætt sérstaklega um einstakar
niðurstöður þess, heldur J)ann
anda, sem Jrar lá að baki. Þá
var vissulega fyrir hendi almenn-
ur vilj.i þeirra aðila, sem málið
snerti mest, samtaka vinnandi
manna og vinnukaupenda, svo
og ríkisstjórnarinnar um það að
leysa málin Jrannig, að bætt kjör
vinnandi manna hefðu ekki í för
með sér almennar verðliækkan-
ir. Og allir virtust fagna Jrví sam
komulagi. En þó er svo að sjá,
að þegar frá leið liafi ýmsum
stjórnmálaleiðtogum fundizt of
m.ikið hafa verið gert í sátta-
áttina. En vissulega var hér far-
ið inn á þá braut, sem fara ber,
að leysa málin með samningum
en ekki deilum og verkföllum,
sem reynslan hefur margsýnt að
liggur við að segja aldagamall,
að svíkja skatt. Má þar nefna
tíundarsvikin í gamla daga. Því
ber að fagna þeim ráðstöfunum
ríkisstjórnarinnar að setja nýja
skattalögreglu, en við ramman
reip er að draga.
Söluskattshækkunin kom illa
við marga í árslokin. En naum-
ast var annars að vænta, þegar
dýrtíðinni er lialdið niðri með
niðurgreiðslum.
Vaxlalækkun sú, sem boðuð
var um áramótin, mun verða
mörgum fagnaðarefni, en ekki
má gleyma hinum ólalmörgu
sparifjáreigendum, sem bíða
við })að verulegt tjón, ef hlutur
þeirra verður ekki réttur á ein-
hvern hátt.
En þótl við margt sé að stríða,
þá er ekki ástæða til þess að ólt-
ast um framtíðina. En þó væri
bjartara framundan, ef sýnt
væri, að andstæðingar bæru
gæfu til að vinna saman að al-
mennum vandamálum, en ekki
væri efnt til ófriðar og iilinda,
hvenær sem færi gefst.
Naumast verður annað sagt,
en árið hafi reynzt oss Akur-
eyringum hagstætt eins og öðr-
urn landsmönnum, ])ótt vér höf-
um orð.ið að kenna á duttlung-
um síldarinnar, og afkoma tog-
aranna hafi orðið ill, eins og
undanfarin ár. Atvinna hefur
verið mikil, og margvíslegar
framkvæmdir af hendi leystar.
Og ef litið er á heildina, mun
afkoma bæjarbúa góð. Ráða-
menn bæjarins gera sér vonir
um, að enda ])ótt áætluð útsvars
upphæð bafi hækkað stórkost-
lega á fjárbagsáætlun bæjarins,
rnuni samt unnt að nota sama
útsvarsstiga og sl. ár. Bendir
slíkt vissulega til góðrar afkomu.
En margt er ])ó, sem vér þyrft
um að taka til athugunar. Fólki
fjölgar hér hægar en æskilegt
væri, og það svo, að enn skort-
ir verulega á, að Akureyri geti
verið sá fj ölbýliskj arni, sem hún
á að vera og nauðsynlegt er til
jafnvægis í byggð landsins. Til
þess að svo megi verða sem fyrst
þarf að bafa vakandi auga á
hverju því, sem getur aukið fólks
fjölda í bænum og um leið bætt
kjör bæjarbúa almennt. En til
ein atriði skal hér drepið á, en
ekki verður þeim gerð frekari
skil í þessari yfiriitsgrein. Hraða
þarf framkvæmdum í rafmagns-
málum, og ef svo fer að hitabor-
anir skyldu bregðast, þá að gera
alvarlegar alhuganir á, hvort
ekki væri fært að taka upp bit-
un með rafmagni, sein gæti skap
að undirstöðu stórvirkjunar.
Jafnframt þarf að hafa vak-
andi auga á sérhverri iðngrein,
sem hugsanlegt væri að reka hér.
Þá má segja að fáum stæði
nær en Akureyringum að liafa
forystu um síldarflutninga frá
veiðisvæðunum austanlands.
Af stofnunum, sem aukið geta
aðstreymi og atvinnurekstur í
bænum, mætti nefna nýja skóla:
iðnskóla, tækniskóla, innan tíð-
ar þarf að reisa nýjan kennara-
skóla, efla ])arf menntaskólann,
sem raunar bæjarbúar í heild
Það er nú upplýst og staðfest
af varaformanni Þjóðvarnarfl..
að þingmenn Sósíalistaflokksins
neituðu að styðja Hannibal
Valdimarsson, formann Alþýðu-
bandalagsins, í bankaráð Bún-
aðarbankans, er búnaðarráðs-
kosningar fóru fram á Alþingi
fyrir jólin.
ger alltof lítið fyrir. Þá er það
tvímælalaus vinningur fyrir Ak-
ureyrarbæ, ef myndarlegur hér-
aðsskóli yrði reistur í nágrenn-
inu.
Og að síðustu má ekki gleyma
samgöngunum. Ein mesta lífs-
nauðsyn bæjarins eru greiðari
samgöngur allt árið við ná-
grannabyggðirnar.
Hér hefur verið minnst á fátt
eitt, vonandi verður unnt að
gera því nánari skil síðar. En
upptalningin ein næg.ir til þess
að minna okkur á að verkefnin
blasa við alls staðar, ef vér ein-
ungis berum gæfu til að taka
saman liöndum um lausn þeirra.
En eitt skulurn vér hafa hugfast.
Bær vor og hérað fær lítinn
hluta J)essa, ef ekki er stanzlaust
hamrað á um J)á á })eim stöðum,
þar sem úrslitin eru ráðin.
Kommúnistarnir Einar 01-
geirsson, Geir Gunnarsson, Eð-
varð Sigurðsson og Lúðvík Jós-
epsson kusu Guðmund og að
auki Ragnar Arnalds, en þeir
Gils Guðmundsson, Alfreð Gísla
son og Björn Jónsson studdu
Hannibal ásamt honum sjálfum.
Afleiðing þessa varð sú, eins
og kunnugt er, að Guðmundur
Hjartarson féll þrátt fyrir láns-
atkvæði frá Sjálfstæðinu. Tveir
þingmenn Alþýðubandalagsins
skiluðu auðu.
Mega það teljast nokkur tíð-
indi þeim sem ekki er kunnugt
um sambúðina á Al])ýðubanda-
lagsheimilinu, að formaðurinn
skuli vera á svörtum lista í sín-
um eigin ])ingflokki, en þetta er
aðeins enn ein staðfesting á því,
að kommúnistar ráða lögum og
lofum í Alþýðubandalaginu og
samstarfsmenn þeirra eru aðeins
bandingjar þeirra eða ,,í þurra-
búðarvist lijá Sósíalistafélagi
Reykjavíkur,“ eins og aðalrit-
stjóri Þjóðviljans hefur orðað
það.
þess er einungis ein leið, það
er aukning atvinnutækja og Kosið var á milli Guðmundar
þeirra stofnana, sem laða fólk . Hjartarsonar og Hannibals í
að bænum. Þar verða ráða- þingfiokki Alþýðubandalagsins,
menn, og raunar allir einstakl- og fékk Guðmundur 5 atkv., en
ingar, að vera vel á verði. Fá- Hannibal 4.
FRÁ KÆRLEIKSHEIMILI KOMMÚNISTA
Form. Alþ.bandal. í minnihluta