Skutull - 17.10.1947, Blaðsíða 8

8 SKUTULL
w *
Utvarpsumræður á Alþingi
síðastl. þriðjudag.
Stjórnarandstaðan fær hina háðulegustu
útreið. Einar Olgeirsson verður mát.
Á þriðj udagskvöldið f óru
fram á alþingi útvarpsumræð-
ur um þingsályktunartillögu
Einars Olgeirssonar i samein-
uðu þingi, þar sem krafist er
skýrslu stj órnarinnar um þátt-
töku hennar í Parísarráðstefn-
unni um efnahagslega viðreisn
Evrópuríkj anna.
Tillaga þessi mun vera ein-
stakt þingplagg, bæði snertandi
orðbragð og annað.
Sýnt var á allri framkomu
Einars, að hann gekk nauðug-
ur til þessara umræðna, enda
hafði maðurinn sleppt sér með
öllu á Alþingi, er honum varð
ljóst, að hjá útvarpsumræðun-
um yrði ekki komist.
Við umræður þessar skeði
það óvænta, að flutningsmaður
tillögunnar neitaði fyrst i stað
að hefja framsögu um það
mál, sem hann sjálfur flutti
inn i þingið.
En þegar ekki varð hjá því
komist hóf Einar umræður um
tillöguna, en þóttist í upphafi
málsins ekkert geta sagt, þar
eð hann hefði ekki þá heyrt
skýrslu utanríkisráðherra, og
hvarf því hið skjótasta frá
hl j óðnemanum.
En í síðari umferð, er Einar
tók til máls á ný, kom hann
aldrei inn á skýrslu utanríkis-
ráðherra og fannst flestum þvi
fyrri mótbára Einars gegn þvi
að hefja umræðurnar rökleysa
ein. Og mun enginn þingmað-
ur hafa fengið háðulegri út-
reið í útvarpsumræðum á Al-
þingi heldur en Einar hlaut að
þessu sinni, enda hefir hann
hlotið fyrir frumhlaup sitt ó-
þvegna ofanígjöf hjá eigin
flokksmönnum.
1 umræðum þessum kom ým-
islegt það fram, sem öllum al-
menningi er þörf á að vita, eins
og upplýsingar þær, sem for-
sætisráðherra, Stefán Jóhann
Stefánsson, gaf um bruðl Áka
Jakobssonar í sambandi við
verksmiðjubyggingarnar og
alla þá sendimenn, sem í sigl-
ingum voru á vegum Áka, en
kostnaður af þeim nam hátt í
einni miljón króna.
Þá var það eftirtektarvert í
ræðu Emils Jónssonar, að með
þeim aðgerðum, sem nú hefir
verið efnt til, eins og skömrttt-
uninni o. fl., til þess að mæta
gj aldeyrisskortinum, þá hefir
það áunnist að við stöndum nú
50 miljón krónum nær því að
vera okkur nógir með gjald-
eyri heldur en við vorum i
ágústmánaðar byrjun.
Utanríkismálaráðherra —
Bjarni Benediktsson — sann-
aði skýrt og skilmerkilega, að
allur orðaflaumur kommún-
ista um sölumöguleika fiskaf-
urða okkar, er ekki hafi verið
hagnýttir, er staðlausir stafir.
Auk þeirra ráðherra, sem
hér hafa verið nefndir tóku
þeir Bjarni Ásgeirsson, at-
vinnumálaráðherra og Ey-
steinn Jónsson menntamála-
ráðherra þátt i umræðunum og
mun það almanna rómur, að
ríkisst j órnin hafi vaxið við
umræður þessar en stjórnar-
andstaðan minnkað að sama
skapi.
-------0------
Skömmtun á
nauðsyn j avörum
Um síðusttu mánaðamót var tek-
in upp víðtæk skömmtun á mörg-
um helztu nauðsynjavörum al-
mennings. Skömmtun þessi er víð-
tækari og flqknari en áður hefir
verið hér á landi og er mjög nauð-
synlegt að almenningur gjöri sér
fulla grein fyrir hvað fæst út á
hina ýmsu reiti.
Samkvæmt tilkynningum skömmt-
unarstjóra nær vöruskömmtunin til
eftirtaldra vöruflokka:
Kornvörur og brauð, kaffi, sykur,
erlent smjör, hreinlætisvörur,
vefnaðarvörur og búsáhöld og fatn-
aður.
Eins og kunnugt er eru skömmt-
unarreitirnir merktir bókstöfum og
tölum. Reitum þessum liefir verið
gefið ákveðið innkaupagildi.
I útvarpserindi, er Elís Ó. Guð-
mundsson skömmtunarstjóri flutti,
gerði hann grein fyrir gildi reit-
anna, og er það þannig:
Reitirnir A 1—A 15 gilda aðeins
fyrir kornvörum og brauðum. Gild-
ir hver reitur fyrir 1 kg. Litlu reit-
irnir A 11—A 15 gilda hver um sig
fyrir 200 gr. af kornvöru eða
brauði, og eru þeir einkum gefnir
út vegna brauðkaupa. Kornvöru-
skammturinn er alls 15 kg. til ára-
móta eða 5 kg. á mann á mánuði.
Reitirnir J 1—J 8 gilda aðeins
fyrir kaffi. Gildir hver retur fyrir
125 gr. af brenndu og möluðu
kaffi eða 150 gr. af óbrenndu kaffi.
Tvo reiti þarf því fyrir hverjum
pakka af brenndu og möluðu kaffi.
Kaffiskammturinn eru 4 pakkar á
mann til áramóta.
Reitirnir K 1—K 9 gilda aðeins
fyrir sykri og fæst 500 gr. út á
hvern K-reit eða 1500 gr. á mann
á mánuði.
Reitirnir M 1—M 4 gilda aðeins
fyrir hreinlætisvörum. Heimilt er
að kaupa gegn hverjum M-reit eitt-
hvað eitt af þessu fernu: % kg.
blautsápu eða 1 stykki af stangar-
sápu eða 2 pakka af þvottaefni eða
1 stykki af handsápu.
Réitirnir B 1—B 50 gilda fyrir
vefnaðarvörum og búsáhöldum og
er h^imilt að kaupa fyrir hvern
reit kr. 2,00 verðmæti miðað við
smásöluverð.
Stofnauki nr. 14 gildir til kaupa
á 1 kg. af erlendu smjöri. Stofnauki
nr. 13 gildir aðeins til kaupa á
ytrifatnaði. Gegn þessum stofn-
auka má kaupa einn alklæðnað
karla eða eina yfirhöfn karla eða
kvenna eða tvo ytri kjóla kvenna
eða einn alklæðnað og eina yfir-
höfn á börn undir 10 ára aldri.
Allir ofantaldir skömmtunar-
reitir gilda til næstu áramóta nema
stofnauki nr. 13, sem gildir til 31.
desember 1948. Af eldri seðlunum
er nú aðeins í gildi stofnauki nr.
11, er gildir fyrir einu pari af
skóm til 1. maí 1948, eins og áður
hefur verið tilkynnt.
Skömmtun á vefnaðarvörum og
búsáhöldum er algjör nýmæli hér
á landi. Til grundvallar þessari
vöru er lagt smásöluverð varanna,
og er mönnum heimilt að kaupa
þessar vörur fyrir kr. 100,00 til
næstu áramóta. Hver B-reitur gild-
ir sem innkaupaheimild fyrir kr.
2,00 miðað við útsöluverð, þó
þannig að verðmæti innan við kr.
1,00 er sleppt við seðlaskilin en kr.
1,00 eða meir er hækkað upp í kr.
2,00. Til frekari glöggvunar á þessu
nýmæli skulu tilfærð dæmi:
Ef keyptar eru vefnaðarvörur og
búsáhöld fyrir kr. 36,80 þarf að
skila 18 tveggja króna B-reitum.
En sé keypt fyrir kr. 37,05 þarf að
skila 19 B-reitum. Eins og sjá má
er nú enn nauðsynlegra en áður að
almenningur gjöri kaup sín þar
sem vörurnar eru beztar og ódýr-
astar og gæti þess að afhenda ekki
seðla sína fyrir öðrum vörum en
skammtaðar eru.
Barnshafandi konum verður út-
hlutað aukaskammti af vefnaðar-
vörum og nemur skammtur þessi
kr. 300,00 miðað við smásöluverð.
Til þess að hljóta þennan auka-
skammt þarf að afhenda vottorð
frá lækni eða Ijósmóður.
Til stofnunar nýrra heimila er
heimilt að veita kr. 1500,00 auka-
skammt af búsáhöldum og vefnað-
arvörum. Leyfi þetta nær aðeins til
nýrra heimila en er ekki veitt
vegna stækkunar heimila eða til
endurnýjunar búsáhalda á heimil-
um.
Verzlanir eiga nú að afhenda
skömmtunarreiti sína til heildsala
eða framleiðanda, og er það ný-
mæli. Verður þó verzlunum veitt
fyrirfram-innkaupaleyfi til þess að-
þær geti jafnan haft fyrirliggjandi
liinar skömmtuðu nauðsynjavörur.
Að vonum mun mörgum þykja
óhægra að á skömmtunarseðlana er
elcki skráð heiti og magn þeirrar
vörutegundar, er fæst út á hvern
reit, en til þess munu liggja þær á-
stæður, að seðlarnir voru prentað-
ir löngu áður en ákveðið var til
fullnustu hvaða vöruflokkar yrðu
teknir með í skömmtunina. Er von-
andi að þessu verði breytt til batn-
aðar, þegar næst verða prentaðir
seðlar. Eins er með ýmsa byrjun-
arannmarka, er koma í ljós, að
vænta mun mega lagfæringu á
þeim. En eins og skömmtunar-
stjóri sagði í viðtali við Alþýðu-
blaðið nýlega:
„Það er ekki að búast við, að
skömmtunarkerfið komi fullskapað
á fyrsta degi“.
E.
Aðalfundur Kaup
félags ísfirðinga.
Aðalfundur Kaupfélags Is-
firðinga var haldinn 14. sept.
s. 1. Á fundinum voru mættir
um 70 fulltrúar frá 6 deildum
félagsins.
Framkvæmdastj-óri félagsins
Ketill Guðmundsson las upp
reikninga síðastliðins árs og
skýrði þá.
Vörusala félagsins 1946
nam kr. 7 800 668,00. Tekjuaf-
gangur þess árs varð krónur
100103,87. Samþykkt var að
greiða félagsmönnum í stofn-
sjóð 4% af ágóðaskyldum
vörukaupum þeirra.
Stjórn félagsins skipa nú:
Ilannibal Valdimarsson, Isa-
firði, formaður,
Birgir Finnsson, Isafirði,
varaformaður.
Grímur Kristgeirsson, Isaf.
Þorleifur Guðmundss., Isaf.
Jón H. Fjalldal, Melgraseyri.
Páll Pálsson, Þúfum.
Þórður Hjaltason, Bolunga-
vík.
-------0-------
Fréttabréf úr Reykj-
arf j ar ðarhr eppi
hefir Skutli nýlega borist og
segir bréfritari að i sumar hafi
spretta á túnum og ræktaðri
jörð verið góð; en öllu lakari
á engjum. Heyfeng segir hann
í hreppnum í tæplegu meðal-
lagi, en hey hafi lítið hrakist.
1200 lömb voru seld úr
hreppnum til Vestur-Húnvetn-
inga fyrir 157 og 168 krónur
stykkið.
Slátrun hófst í Vatnsfirði
seint í s. 1. mánuði og telur
bréfritari sláturfé þar heldur
rýrara en í fyrra;
Verkakaup í hreppnum seg-
ir bréfritari hafa verið í sumar
hjá konum 100—175 kr. á viku,
en vikukaup karla 300—350
krónur.
Skutull þakkar bónda þeim,
er sendi honum línur þessar og
vill gjarnan fá slik fréttabréf
sem oftast og sem víðast frá.
St. Dagsbrún nr. 67
lieldur fund þriðjudaginn 21.
okt. kl. 9 síðd.
Fundarefni:
Embættismannakosning.
Rætt um vetrarstarfið o. fl.
Félagar eru beðnir að mæta
stundvíslega. Athugið að nú er
brýn þörf að standa vel á verði
gegn áfengisbölinu.
Æðstitemplar.