Búnaðarrit - 01.06.1969, Page 147
NAUTGRIPAKYNBÆTU R
397
liáður liinum virka Jiluta kúastofnsins, fjölda kúa, sem
sæddar eru með prófunarnautum, og fjölda fyrsta kálfs
kvígna á liverju Jjúí (endurnýjunarhlutfall).
Það, sem myndar grundvöllinn undir skipulag kyn-
bótanna, er hinn svokallaði virki hluti kúastofnsins.
Á mynd 2 er dregin upp skissa af því, sem átt er við
með liugtakinu. Allar aðgerðir okkar verða að miðast
við þessa stærð, því að stærð liins virka kúalióps tak-
markar möguleikana til úrvals og fjölda þeirra gripa,
sem liægt er að afkvæmaprófa liverju sinni.
I norskum rannsóknum, sem miða að því að skipu-
leggja nautgripakynbætur Norðmanna í framtíðinni
(Skjervold 1964), er sýnt fram á, livernig liinir fjöl-
mörgu þættir, sem taka verður tillit til, ákvarða kyn-
bótaframfarir. Hér er því liirtur úrdráttur úr töflu eftir
Skjervold (1964), þar sem sýnt er yfirlit um nokkra
mikilvægustu þættina:
Tafla 2. Hvernig fjöldi skýrslufœrSra og sœddra kúa hef-
ur áhrif á hina ýmsu þcetti, sem ákvarSa
kynhótaframfarirnar.
FJöldi afkvæma-
a £ M fl prófaðra nauta
S g í hverjum árgangi
Stærð hins virka hluta 8 3 eS § > s fSS 3 5 a M 'O d «ð bo cð •i s a » 8 S 5; > S 8i x w-a « Fjöldi nauta í hverjum árgangi Til nota í sæðingum Sem nauta- feður t-i 3 K> i M 3 eð z Kynbóta- framfarir %
2000 kýr 74 (53) 17 (22) 22 (12) 4 2-3 8.8 100
8000 — 57 (34) 26 (37) 42 (18) 4 — 4.2 130
15000 — 55 (29) 31 (48) 66 (24) 4 ( 7) — 3.5 143
20000 — 56 (29) 36 (51) 78 (28) 5 (10) — 3.1 149
25000 — 56 (28) 37 (55) 94 (32) 6 (12) — 3.0 154
50000 — 58 (28) 43 (74) 169 (47) 13 (23) — 2.7 165
Tafla 2 sýnir, á livern liátt stærð kiialiópsins hefur
álirif á skipulag kynbótanna. Tölurnar í svigunum gefa
90% kynbótaframför í lilutfalli við það, sem gefiö er