Heilbrigðismál - 01.03.1951, Síða 1

FRÉTTABRÉF
UM HEILBRIGÐISMÁL
Nr. 3
Marz
1951
Sóttir og siðir
Siðir og venjur, sem skapazt hafa og mótazt í gegn um aldir, geta
ekki breytzt á skömmum tíma, því að erfiðlega gengur að breyta
fastri venju, jafnvel þótt nauðsyn krefji. Margir menn kjósa heldur
að lifa nokkurum árum skemur og við lélegri heilsu en þeir gætu haft,
heldur en að hætta að reykja, þótt þeir viti og finni að þeim verður
illt af því.
Siðir og umgengnisvenjur manna hafa mótazt og fengið' fast form
löngu áður en menn vissu að sýklar og sóttkveikjur voru til. A ýms-
an hátt hafa venjur manna mótazt af þeirri þekkingu, sem fengizt
hefur á útbreiðslu næmra sjúkdóma, og hjálpað til að hefta útbreiðslu
sóttkveikjanna. Þegar það komst inn í vitund almennings, að egg
sullabandormsins komast aðeins í menn frá hundum, skildist þehn,
sem það vissu, að það var heppilegra að hreinsa askana með’ öðru
móti en því, að láta hundana sleikja þá. Þegar menn vissu, að hráki
tæringarsjúklinga er fullur af sóttkveikjum, sem geta sýkt menn af
berklaveiki, var auðséð að ekki var gott að slíkir sjúklingar dreifðu
uppgangi sínum út um allt. Það var ekki lengur forsvaranlegt að
spýta á gólfið. Þegar það uppgötvaðist, að berklaveiki og taugaveiki
geta borizt með mjólk voru sérstakar ráðstafanir gerðar til þess að
koma í veg fyrir að slíkar sóttkveikjur gætu komizt í liana og mjólkin
hituð til þess að drepa hættulegar sóttkveikjur í henni.
En þótt sóttir geti borizt með mjólk og matvælum, þá er upp-
sprettan alltaf einhver maður, sem hefur óhreinkað mjólkina eða
matvælin, ýmist með því að hósta, hnerra eð'a. snerta með höndunum
matvælin, svo að sóttkveikjur komast í þau. Það eru mennirnir, sem
eru hver öðrum hættulegastir að þessu leyti. I þeim og á þeim lifa
sýklarnir, sem hættulegir eru og frá þeim berast þeir til annarra, þar
sem hvert nýtt landnám þýðir nýtt sjúkdómstilfelli.
Algengustu kveðjur, hér og víða annars staðar, eru með kossum
og handabandi. Með hverjum kossi flytjast þúsundir baktería búferl-
um og með liverju handartaki skiptir fjöldi baktería um verustað,
mikill eð'a mjög mikill ef hendurnar eru óhreinar eða sveittar, en
minni með hreinum höndum. Sumir þjóðflokkar heilsast með því að
núa nefjum saman, aðrir með því að láta ennin snertast og eru slíkar
kveðjur t.iltölulega meinlausar, því að lítið er um bakteríur að öllum