Alþýðumaðurinn - 02.04.1987, Qupperneq 4
4 - ALÞÝÐUMAÐURINN
Leiðari:
Baráttan gegn misrétti
og leikir loddaranna
Ósjaldan hafa íslendingar orðið vitni að jafn miklu
misrétti og ójöfnuði og um þessar mundir. Þetta
kemur fram í margbreytilegum myndum og með
fjölbreyttum hætti. Nokkur dæmi:
1. íslendingum hefur verið skipt í tvær þjóðir í
efnalegu tilliti. Almennir launamenn hafa vart til
hnífs og skeiðar, en efnamennirnir velta sér í
fjármunum og leika sér á verðbréfamarkaði.
2. Landsbyggðin hefur verið beitt slíku misrétti í
nafni rangrar byggðastefnu, að með fullum rétti
má tala um tvær þjóðir; landsbyggðina og
höfuðborgarsvæðið.
3. Aldraðir hafa gleymst í kapphlaupi fjöldans og
glórulausu brauðstriti, og búa margir við lakari
kjör en þekkst hefur um langt árabil.
4. Misrétti í launum á milli karla og kvenna hefur
lítið eða ekkert lagast, og öll loforð og lagasetn-
ing um úrbætur eru ekkert annað en töluð orð
og orð á blaði.
Og misréttið birtist í mörgum fleiri myndum.
Áhrifa þess gætir í húsnæðiskerfinu, almanna-
tryggingakerfinu, skattamálum og það kemur fram
í herópi núverandi ríkisstjórnar: „Launamenn
skulu áfram greiða niður verðbólguna og fjár-
magnseigendur hirða arðinn af vinnu þeirra.“
Það er ekki að undra þótt almenningur hafi ekki
verulega trú á stjórnmálamönnum og treysti illa
orðum þeirra. En menn skyldu þó muna, að sök
misréttisins liggur að verulegu leyti hjá postulum
nýfrjálshyggjunnar, sem í tíð núverandi ríkis-
stjórnar hafa haft meiri áhrif á þróun efnahagsmála
en nokkru sinni fyrr. - Og það er einmitt við þessar
aðstæður, að hvers konar loddaraskapur í pólitík
getur átt greiðan aðgang að fjöldanum.
Það er hins vegar nauðsynlegt, að sem flestir átti
sig á því, að fagurgali útrýmir ekki misrétti né
ójöfnuði. Þar gildir ekkert annað en þrotlaus vinna,
sem byggir á grundvallarmarkmiðum jafnaðar og
samvinnu. - Krafa um jöfnuð og sanngirni er fölsk,
þegar hún hljómar úr munni þeirra, sem með völd-
um sínum hafa stuðlað að því misrétti, sem nú
blasir hvarvetna við. Það verður að snúast af hörku
gegn heimatilbúnum mannkynsfrelsurum, sem
villa á sér heimildir með aðferðum leikarans.
Þjóðin hefur ekki þörf fyrir siðlausa pólitík. Hún
hefur hins vegar mikla þörf fyrir fólk, sem er tilbúið
að skera burtu kýli ranglætis nýfrjálshyggjunnar
og til að taka sér stöðu í hersveitum andstæðinga
misréttis og ójöfnuðar. Þar þarf að berjast með
vopnum sem bíta, hugsjónum sem gagna.
Næstu kosningar eru í grundvallaratriðum upp-
gjör þjóðarinnar við nýfrjálshyggjuna og ranglæti
hennar.
Arnór Benónýsson,
4. maður á lista
Alþýðuflokksins í
Norðurlandskjördæmi
eystra:
Arnór Benónýsson, 4. maður á lista Alþýðuflokksins í
Norðurlandskjördæmi eystra fæddist á Húsavík 13.
ágúst 1954 og ólst upp á Hömrum í Reykjadal. Foreldrar
hans eru Valgerður Jónsdóttir og Benóný Arnórsson,
bóndi og oddviti í Reykjadal. Arnór hefur stundað hin
ýmsu störf. Þar til fyrir þremur árum stundaði hann
bústörf að mestu á sumrin, auk þess sem hann var fram-
kvæmdastjóri HSÞ sumarið 1983. Hann kenndi við
Hafralækjarskóla í Aðaldal veturinn 1975-1976, og við
Laugabakkaskóla í Miðfirði veturinn 1977-1978. Haust-
ið 1978 hóf Arnór nám við Leiklistarskóla íslands, sem
hann lauk vorið 1982. Hann er nú starfandi leikari við
Þjóðleikhúsið í Reykjavík, auk þess sem hann er for-
maður Félags íslenskra leikara. Hann er varamaður í
stjórn Bandalags íslenskra listamanna og á sæti í fram-
kvæmdanefnd Listahátíðar 1988. Arnór hefur starfað
mikið innan ungmennafélagshreyfingarinnar. Hann var
meðal annars framkvæmdastjóri UMSK árið 1985 og á
nú sæti í varastjórn UMFÍ.
Yiö hittum Arnór aö máli og
spurðum hann hvaða erindi
leikari í Reykjavík ætti á lista í
Norðurlandskjördæmi eystra:
„Því er nú kannski fyrst til
að svara,“ sagði Arnór, „að
það er ekki mér að kenna að
ég er leikari í Reykjavík, því
tvisvar sinnum sótti ég um starf
hjá Leikfélagi Akureyrar, en
fékk ekki. Þó lék ég reyndar
hjá LA í Atómstöðinni haustið
1982. En svo ég svari spurning-
unni, þá er ég mjög tengdur
þessu kjördæmi og stendur
ekki á sama hver framtíð þess
verður.
Eg er fæddur hér og uppal-
inn og meginhluta starfsævi
minnar hef ég eytt hér. Nú,
þótt atvikin hafi hagað því
þannig, að ég er leikari, og það
í Reykjavík, er ég, og verð,
sveitamaður og Þingeyingur.
Varðandi það af hverju ég er á
lista, þá er ég óðapólitískur og
ólst upp við mikla pólitíska
umræðu, enda var faðir minn í
stjórnmálum á þeim árum og
sat á Alþingi sem varaþing-
maður.
Ég byrjaði snemma að taka
þátt í félagsmálum og sat minn
fyrsta formlega félagsfund að-
eins 7 ára gamall. Það var í
íþróttafélaginu Sigurfara, sem
nokkrir ungir drengir í
Reykjadal stofnuðu með sér.
Síðan lágu bein afskipti mín af
félagsmálum niðri, nema hvað
ég stundaði knattspyrnu af
. . þá var ég
óðapólitískur
og ólst upp við mikla
pólitíska umræðu“
Atvinn
vítahrii
miklum krafti þar til ég fór í
Menntaskólann á Isafirði
haustið 1972. Þar tókum við,
nokkrir félagarnir í fyrsta
bekk, þátt í skólapólitíkinni og
stofnuðum síðan, ásamt fleir-
um, Félag herstöðvarandstæð-
inga á Isafirði. Ég var kjörinn
fyrsti formaður þess.
Það vill svo skemmtilega til,
að þennan vetur fór ég í fyrsta
skipti í pontu á fundi sem mál-
fundaklúbbur skólans stóð
fyrir. Hann snerist um varnar-
málin og afstöðuna til NATO.
Erindi mitt í pontu var að mót-
mæla og gagnrýna skoðanir
sem fram höfðu komið í ræðu
frummælanda, sem var reynd-
ar Þorsteinn PáÍsson, núver-
andi formaður Sjálfstæðis-
flokksins. En þetta var nú
útúrdúr.
Á unglingsárunum starfaði
ég við búskap, samfara námi
og vann síðan í nokkur sumur í
byggingarvinnu á Húsavík, við
afgreiðslustörf og ýmislegt sem
til féll. Prófaði, meðal annars,
að gerast trillukarl. Á tímabili
starfaði ég í ungmennafélags-
hreyfingunni heima. Var for-
maður Ungmennafélagsins
Eflingar í Reykjadal og
varaformaður HSÞ. Síðan hef
ég alltaf starfað mikið innan
ungmennafélagshreyfingarinn-
ar, enda tel ég þá hreyfingu
mjög mikilsverða fyrir byggða-
jafnvægi þessa lands.
Þar með erum við kannski
komin að höfuðástæðu þess að
ég skipa 4. sætið á lista Al-
þýðuflokksins í komandi Al-
þingiskosningum.
Mér ofbýður sú þróun sem
orðið hefur í málefnum dreif-
býlisins á undanförnum árum.
Þá þróun þarf svo sem ekki að
rekja fyrir neinum sem lifir og
starfar í þessu kjördæmi. Fjár-
magns- og fólksstraumurinn til
Stór-Reykjavíkursvæðisins
„Dugleysi ríkisstjórnarinnar
Ef*rft hér í Norðurlandskjördæmi
eystra byrjum á því að spyrja
okkur, hver sé forsenda þess að
byggð hér í kjördæminu þróist og
vaxti, þá er svarið: Það vantar
raunsæja byggðastefnu, hún er
ekki sú stefna, sem ríkjandi er í
dag. Stefna ber að því að færa
stjórnun og vald til bæjar- og
sveitarstjórna, og þá um leið auk-
inn fjárhagsgrundvöll og styrkari
fjármagnsstofna.
Fólk er kvíðið
Hver hefur uppbygging atvinnu-
veganna orðið í sjávarplássun-
um? Því er fljótsvarað: Engin.
Sjaldan eða aldrei hefur umræða
um atvinnuöryggi og vangaveltur
um þróun atvinnu í náinni fram-
tíð hér í kjördæminu verið jafn
mikil og nú undanfarið. Fólk er
kvíðið. Hvað er framundan?
Halda menn vinnunni? Hvert
verður nýju fólki á vinnumarkaði
beint? Svörin liggja ekki á lausu.
Það er samdóma álit, að mögu-
leikar hinna hefðbundnu undir-
stöðuatvinnuvega til þess að taka
við fleira fólki, séu ekki til
staðar, í æ ríkari mæli virðist
stefnt í frystingu á hafi úti. Nefna
má, að í Ólafsfirði er nú svo
komið, að ekki er atvinna í frysti-
húsinu nema nokkra daga í mán-
uði. Þessu verðum við að breyta
með því að senda fiskinn ekki
hálfunninn úr landinu. Við þurf-
um að fullvinna þann afla, sem
að landi kemur, og nýta þannig
þann húsakost, sem nú stendur
meira og minna tómur.
Auknar siglingar og
gámaútflutningur
Nú á vordögum blasir við, að
fyrirtæki sem árvisst hafa tekið
við fóki til sumarvinnu, hafa nú
öll til þess litla eða enga mögu-
leika. í Ólafsfirði er nú einn
frystitogari og annar er að koma
til heimahafnar í fyrsta sinn á
morgun. Jú, þetta veitir 50-60
sjómönnum atvinnu. Þá eru tveir
ísfisktogarar á staðnum. - En
takið eftir: Ólafur Bekkur er í
endurnýjun í Pólllandi og kemur
ekki til með að landa fyrr en í
júlí. Og þá hafa hinir háu herrar
þeirrar útgerðar látið eftir sér
hafa, að ekki sé fjárhagsgrund-
völlur til rekstrar skipsins nema
þeir sigli með aflann eða flytji
fiskinn út í gámum að verulegu
leyti, eða allt að 40%. Hinn ísfisk-
togarinn er Sólberg. Skipstjóri
hans fullyrðir, að ef ekki verði
um auknar siglingar og gámaút-
flutning að ræða, þá haldi hann
ekki mannskap á skipinu sökum
tekjutaps sjómanna. Er ekki
eitthvað mikið að, þegar slík
staða kemur upp? Jú, það er
ótvírætt; í dag erum við með
alltof dýra vinnslu á of ódýrum
fiskpakkningum. Þetta má rétta
við með fiskréttaframleiðslu við
hlið frystingarinnar.
Undirstöðuatvinnuvegir þjóð-
arinnar eru þær atvinnugreinar,
sem mikilvægastar eru lands-
byggðinni. Hverjar eru aðgerðir
ríkisstjórnarinnar til úrbóta í
þeim greinum? Engar. Miðstýr-
ingarvaldið í Reykjavík vill ekki,
sökum fjarlægðar við stærstu
markaði, leggja í neinar arðbær-
ar fjárfestingar á landsbyggðinni.
Þessu þarf að breyta. Markaðs-
og sölumál verða að færast nær
framleiðendum.
- Ræða Jónínu Óskarsdóttur á Hótel KE/