Sameiningin - 01.08.1886, Blaðsíða 2

—82—
veginn verið gjört svo sem þurft hefði meðal þjóðar vorrar.
Henni er talsvert um það kunnugt, að vísindi þessarar aldar
hafi margt að segja gegn því, sem kirkjan og jafnvel heilög ritn-
ing kennir. En hún er varla neitt urn það frœdd í tímaritum
eða bókurn, sem út korna nú á íslenzkri tungu, að kirkjan hafi
neitt sér til varnar fram að bera frá vísindalegu sjónarmiði gegn
þeim árásum, sem hún sí og æ verðr fyrir frá hálfu vísindalegra
andstœðinga kristindómsins. þeim Islendingi, sem ekki er neitt
kunnugt af bókmenntum annarra þjóða, mætti virðast tóm dauða-
þögn vera í kirkjunni eða heiminum yfir höfuð andspænis hinurn
ótal-mörgu vantrúarröddum, sem vissir ílokkar vísindainanna
láta út frá sér ganga og sem bergmála frá fjölda fólks, er tekr
við öllum kristindómsmótbárum sem góðri og gildri vöru með
öllu rannsóknarlaust. Svo gjörsamlega ganga nútíðar-frœðirit
þjóðar vorrar fram hjá hinni vísindalegu vörn frá kirkjunnar
hálfu íyrir hinni kristilegu opinberan gegn þeim, er móti henni
mæla í nafni vísindanna, að það er eins og engin slík vörn sé nú
lengr til eða sé framar tekin til greina. Og þó er sannleikrinn
sá, að mönnum hefir aldrei fyr á æfi kristilegrar kirkju tekizt
eins vel að halda uppi vísindalegri vörn fyrir hinni evangel-
isku trúarkenning eins og einmitt nú. Tala rita þeirra er legíó,
sem nú koma árlega út á ýmsum tungum, til varnar grundvall-
arlærdómum kristilegrar kirkju, þar sem vantrúarkenningar ald-
arinnar eru vísindalega rannsakaðar, raktar og hraktar. Og það
er komið svo langt, að hin vísindalega barátta gegn vantrú og
kristindómsneitan virðist nú miklu fremr vera sókn en vörn.
þUrn hina óvísindalegu baráttu mannlífsins milli trúar og van-
trúar er hér auðvitað ekki að rœða.)
Nútíðaralmenningi þjóðar vorrar er meira eða minna kunn-
ugt um þá skoðan á kristindóminum, sem hinn svo kallaði Úní-
tara-flokkr heldr fram, því að það er einmitt sama kenningin, sem
Magnús Eiríksson, hinn alkunni íslenzki guðfrœðingr, boðar með
svo mikilli alvöru oa' ákafa í ritum sínum. Únítara-flokkrinn
o
er reyndar engan veginn allr á sömu skoðan í hverju einu atriði,
er trúna snertir. En þeim kemr öllum saman um eitt, það, að
Jesús Kristr hafi að eins verið maðr. þeir neita allir í einu hljóði
guðdómi hans. það er nú reyndar engan veginn svo, að Magnrís
Eiríksson sé hinn fyrsti íslendingr, sem haldið hafi fram slíkum
skoðunum á kristindóminum, því að sömu skoðanirnar ráða yfir
höfuð íritum helztu maiina þjóðarinnar, jieirra, er uppi voru