Sameiningin - 01.08.1886, Blaðsíða 4

—84—
viella, prófessor viö háskólann í Bryssel í Belgíu, samið trá-
arfrœöilegt rit nm—]«iö er hann kallar—framförina í trúarstefnu
manna á Englandi, Ameríku (nl. Bandaríkjum og Canada) og
Indíum (Austr-Indíum). Höfundrinn gengr enn lengra í krist-
indómsneitan en vanalegir Unítarar. Honum virðist allt benda
til þess að kristindómrinn sé að umskapast í hreina og beina
skynsemis-skoðan í öllum þessum meginbólum heimsins, þar sem
ensk menntan heíir nii ríki, og að nú sé húið að sanna það til
fulls, að hin kristna opinberan sé elcki nema hugarburðr og vís-
indin sé búin að kollvarpa gjörvallri biblíunni. Riti þessu hefir
verið snúið á enska tungu rétt fyrir skömmu, og um leið og út-
koma þess hór er gjörð kunnug, kemr Philadelphia Sunday
School Times með ritgjörð, sem með skýrum rökum sýnir, að á-
lyktanir höfundarins sé alveg skakkar, svo skakkar, að þar sem
honum virðist kristnin vera að visna upp og deyja í hinum þremr
áminnztu löndum, þá sé það einmitt teikn tímanna, að hin ev-
angeliska kristindómskenning hafi aldrei áðr haft slíkt aðdrátt-
arafl á huga almennings eins og einmitt á þessum tíma. ])að
er sannað þar svo, að eigi verðr á móti mælt, að víðsvegar
um hinn ensku-talanda mannheiin er evangelisk kristni, ekki
únítarisk kenning, að ná meira og meira ríki yfir hugsunarlífi
manna. Kristnin, það er að segja trú á hið kristilega endrlausn-
ar-evangelíum, er í framför, enn ekki aftrför í heiminum.
Yér gefum lesendum vorum hér næst á eftir brot af nefndri
ritgjörð út af því, sem d’ Alviella vill sannfœra menn um í
sinni bók.
]>aÖ er hér um bil hálf önnur öld síðan heimspekingrinn
Montesquieu heimsótti England. Og er hann kom aftr heim
til Frakklands, skýrði hann frá því, að megn siðaspilling ætti
heima íiieðal menntaða fólksins í Englandi, og því með, að kristn-
in væri þar nálega alveg út dauð. „Trúin er dauð í Englandi“,
sagði hann; „sé á trúna minnzt, þá hlær hver maðr hisprslaust“.
Svona leit aðgætinn og óhlutdrœgr vísindamaðr á hina brezku
þjóð fyrir þá kynning, sem hann hafði af henni við komu sína til
Englands fyrir 150 árurn. Hiin kom honum fyrir sjónir sem
algjörlega gengin vantrúnni á hönd. En lítum nú á England
eins og það er nú á þessurn tíma, og athugum, hvoru megin fram-
förin er. Hver grein þjóðlífsins sem nú er slcoðuð, þá er hún
gagnsýrð af kristindómi. Ríkiskirkjan og utanþjóðkirkju-flokk-