Íslendingur - 22.10.1947, Blaðsíða 2

2
í SLENDINGUR
Miðvikudaginn 22. október 1947
Islenzkir guðlræðinoar
1847-1947
1. bindi:
SAGA PRESTASKÓLANS OG
GUÐFRÆÐIDEILDAR HÁSKÓLANS
eftir Benjamín Kristjánsson.
2. bindi:
KANDIDATATAL
ejtir séra Björn Magnússon, dócent.
Annar október sl. var merkur dag-
ur í sögu íslenzku kirkjunnar, en það
var hundrað ára afmæli Prestaskól-
ans í Reykjavík, er var stofnaður
þann dag fyrir huridrað árum. Þessa
afmælis var minnzt með hátíðlegum
hætti í Mermtaskólanum í Reykjavík,
Háskólanum, Dómkirkjunni og sein-
ast með hófi að Hótel Borg í boði
háskólarektors og kennslumálaráð-
herra.
En auk þessarra hátíðahalda var
dagsins minnzt með útgáfu bókar-
innar: íslenzkir guðfræðingar 1847
-—1947, er kom út í tveimur bindum
þennan dag. Fyrra bindið fjallar um
sögu Prestaskólans, en seinna bindið
er kandidatatal þeirra, sem hafa út-
skrifast úr skólanum og Guðfræði-
deildinni þessi hundrað ár.
Fyrra bindið ritar séra Benjamín
Kristjánsson. Er það aðallega í tveim
ur þáttum, hinn fyrri Prestaskólinn
í Reykjavík 1847 til 1911, en seinni
þátturinn Guðfræðideild Háskóla ís-
lands. Séra Benjamín hefur rit sitt á
því að lýsa aðdragandanum að stofn-
un skólans. Síðan lýsir hann skóla-
setningunni og tilfærir orð þeirra
Helga G. Thordarsen biskups, og dr.
Péturs Péturssonar við það tækifæri.
Því næst ritar hann æviágrip dr. Pét-
urs, en hann var fyrsti forstöðumað-
ur skólans; síðar í ritinu minnist
hann á ritstörf þessa merka kenni-
manns og brautryðjanda í starfi
Prestaskólans. Þá er sagt frá kennsl-
unni fyrstu árin, prófum, húsnæði
og útbúnaði nemenda, Prestaskóla-
sjóðnum, og fleiru varðandi starf og
skipulagningu skólans. Sagt er frá
forstöðumönnum skólans og kenn-
urum og birtar myndir þeirra. Þar
er getið Sigurðar Melsteð, Jónasar
Guðmundssonar, Steingríms John-
sen, Eiriks Briem, Helga Hálfdánar-
sonar, Þórhalls Bjarnasonar, Kristj-
áns Jónssonar yfirdómara, Brynjólfs
Þorlákssonar, Jóns Helgasonar og
Einars Arnórssonar, er samdi ís-
lenzkan kirkjurétt 1912 og notaði þá
bók við kennslu í kirkjurétti. Undir
lok fyrra þáttar ritar séra Benjamín
um Harald Níelsson, þýðingar hans
og önnur störf.
Síðari þátturinn fjallar um guð-
fræðideildina, er varð til með stofn-
un Háskólans 1911. Þar er sagt frá
auknum starfsskilyrðum og nýjum
starfskröftum. Eru þar rakin ævi-
ágrip og störf Sigurðar P. Sívertsen,
Sigfúsar Einarssonar, Jóns Kristjáns-
sonar, Eggerts Briem, Bjarna Jóns-
sonar frá Vogi, Kristins Ármanns-
sonar, Tryggva Þórhallssonar, Magn-
úsar Jónssonar, Ásmundar Guð-
mundssonar. Sigurðar Einarssonar,
Sigurbjarnar Einarssonar, Björns
Magnússonar, Sigurðar Birkis og
Páls Ísólfssonar.
Auk þess sem getið er um þá menn,
er starfað hafa og starfa við guð-
fræðideildina og Prestaskólann, er
getið um öll þau málefni er varða
þessar guðfræðilegu stofnanir. í
sambandi við starf dr. Jóns Helga-
sonar, er minnzt á nýju-guðfræðina,
er var sú stefna sem hann ruddi iil
rúms í skólanum og meðal þjóðar-
innar. Eru raktar þær deilur, sem af
þeirri stefnu guðfræðinnar spunnust,
og hverjir það voru, sem þar leiddu
aðallega saman hesta sína.
Séra Benjamín Kristjánsson er
snjall rithöfundur. Kernur það ótví-
rætt í ljós við lestur þessarar bókar.
Allt það, sem varðar Prestaskólann
og guðfræðideildina, er ýtarlega rak-
ið og skipulega. Frásagan er skennnti
leg, og málið stílfagurt og hreint.
Um leið og sagan er frásögn af
Prestaskólanum og Guðfræðideild
Iláskólans, er hún einnig saga þeirra
■ inanna og málefna, er þar koma við
sögu. Er þess vegna eðlilegt. að séra
Benjamín skuli verja allmiklu rúmi
til þess að segja frá þeim nýjungum,
sem menn á vegum skólans báru
fram, á sviði guðfræðinnar, og þeim
átökum, sem urðu í því sambandi.
Síðara bindi þessa afmælisrits, er
kandidatatal, sem Björn Magnússon
dócent hefir samið. Eru þar taldir
allir þeir guðfræðingar, sem útskrif-
azt hafa úr Prestaskólanum og Guð-
fræðideildinni 1847—1947, og birt-
ast myndir af þeim að örfáum undan-
teknum, sem ekki mun hafa verið iil
nein mynd af. Með myndinni er nafn,
fæðingardagur og ár af hverjum
kandidat, svo og ættfærsla, náms-
ferill, starfsferill og þau rit, sem hver
hefir samið ásamt ritgerðum í blöð-
um og tímaritum, eftir því sem til
hefir náðst. Þá er einnig getið heið-
ursmerkja, og hvort kandidatinn er
kvæntur eða ókvænlur. Auk þess er
einnig á sama liátt getið um þá guð-
fræðikandidata, sem liafa útskrif-
azt úr Kaupmannahafnarháskóla á
þessu tímabili, en þeir eru tuttugu
og þrír. Er þetta slórfróðleg bók um
alla presta landsins, og hefir séra
Björn Magnússon dócent unnið gott
verk og orðið að leggja fram mikla
vinnu í að safna öllum þeim fróð-
leik um hvern einstakan kandidat,
sem þar er skráður. Verður þetta
kandidatatal áreiðanlega lil þess að
auka vinsældir afmælisritsins, sem
er allt hið eigulegasta og mjög
smekklegt að frágangi. H.f. Leiftur
í Reykjavík gefur bókina út.
Á útgefandinn þakkir skyldar á-
samt höfundum, fyrir það, að bók
þessi skyldi geta komið úl á sjálfutn
afmælisdeginum, því að áreiðanlega
mun hún lengst halda á lofli minn-
ingunni um 100 ára starf Presta-
skólans og Guðfræðideildar Háskóla
íslands.
Pétur Sigiirgeirsson.
(Ath. Grein þessi átti að koma í síðasla
blaði, en komst ekki vegna rúmleysis).
¥
NÝJA-BTO
1 kvöld og næstu kvöld:
KATEÍN
Sænsk stórmynd byggð á
skáldsögu Sally Salminen
gerð af Svensk Filmindustri
Leikstjóri: Gustaf Edgreen
Aðalhlutverk:
Marta Ekström,
Franlí Sundström,
Erik Faustman,
Birgit Tiengroth.
, Skjaldborgarbíó
TiVÖ ÁB í SIGLINGUM
(Two Years Before
the Mast)
Spennandi mynd eftir hinni
frægu skáldsögu R. H. Danas
um ævi og kjör sjómanna í
upphafi 19. aldar.
Leikendur
Alan Ladd,
Brian Donlevy,
William Bendix,
Barry Fitzgerald,
Howard de Silva,
Esther Fernandes.
Bönnuð yngri en 16 ára. —
HERBERGI
til leigu i Norðurgötu 48,
uppi.
Sá sem fékk lánaða hjá mér
járnsóg
fyrir nokkrum dögum er
vinsamlega beðinn að
skila henni strax.
K' -
Árni Magnússon, Luudarg. 2.
TIL SÖLU
GHEVROLET vörubifreið
módel 1946. — Bíllinn er í
ágætu lagi og hefir aðeins
verið keyrður 9 þús. km.
Nánari upplýsingar gefur
Árni Magnússon,
Lundargötu 2, Akureyri.
Gúður stofuskápur
óskast kéyptur. A. v. á.
»•••••••••••••••••••••••••
LÉREFTSTUSKUR
Kaupurn við hœsta verði.
Prentsmiðja
JTjöms Jónssonar h- 1
Auglýsing
nr. 19 1947 frá skðmmtunarstjóra
Samkvæmt 3. gr. reglugerðar frá 23. september 1947 um
vöruskömmtun, takmörkun á sölu, dreifingu og afhendingu
vara, hefir Viðskiptanefndin samþykkt, að gera þá breyt-
ingu á skrá þeirri yfir skammtaðar vörur, er um ræðir í aug-
lýsingu skömmtunarstjóra nr. 2 1947, að prjónles framleitt
hér á landi, úr íslenzkri ull, aðallega, eða að öllu leyti, skuli
heimilt að selja án skömmtunarreita.
Rísi ágreiningur um, hvort tiltekin vara skuli teljast
skömmtunarvara samkvæmt samþykkt þessari, sker
skömmtunarstjóri úr.
Jafnframt hefir Viðskiptanefndin samþykkt, að eftirleiðis
skuli skömmtunarskrifstofu ríkisins óheimilt að leyfa toll-
afgreiðslu á erlendum prjónavörum, sem tollafgreiddar yrðu
undir tollskrárliðum er um ræðir í 51. kafla tollskrárinnar
frá 1942 nr. 13, 14, 15, 16 og 18, nema að hún fullvissi sig um
það áður, að slíkar vörur hafi verið greinilega merktar á þann
hátt, að festur sé miði við hverja einstaka flík eða stranga
með áprentuðu orðinu ,,SKÖMMTUNARVARA“
Reykjavík 17. október 1947
Skömmtunarstjóriim..
Nokkrir ungir, áhugasamir menn með gagnfræðaprófi,
geta komizt að sem nemar í símvirkjun. Sérgrein: sjálfvirkar
stöðvar. — Umsóknarfrestur til 26. þ. m.
Nánari upplýsingar gefur bæjarsímastjórinn í Reykja-
vík. —
Póst- og síma;málastjórnin.
Auglýsing
nr. 18 1947 irá skðmmtonarstjora
Samkvæmt heimild í 3. gr. reglugerðar frá 23 september
1947 um vöruskömmtun, takmörkun á sölu, dreifingu og af-
hendingu vara hefir Viðskiptanefndin samþykkt að geraþá
breytingu á innkaupaheimild nr. 13, að eftirleiðis skuli verzl-
unum heimilt að afhenda út á hann efni og tillegg samsvar-
andi því, sem þarf til þess ytri fatnaðar, sem heimilt er að
selja gegn stofnuka nr. 13, fyrr allt að kr. 350.00 gegn heil-
um stofnauka, eða kr. 175.00 gegn hálfum stofnauka, miðað
við smásöluverðmæti, að því tilskyldu, að verzlunin geri sér-
stök skil á þessum stofnauka til skömmtunarskrifstofu ríkis-
ins eða trúnaðarmanni hennar, og láti fylgja þeirri skila-
grein nótu yfir hið selda efni og tillegg, kvittaða af kaupanda.
Gegn stofnauka nr. 13 til skömmtunarskrifstofunnar eða
trúnaðarmanna hennar, skal vera heimilt að afhenda verzlun-
inni sérstaka innkaupaheimild fyrir vefnaðarvörum til jafns
við það smásöluverðmæti er umrædd nóta greinir, enda sé
nótan tekin gild af skömmtunarskrifstofunni eða trúnaðar-
mönnum hennar.
Reykjavík 17. október 1947
Skömmtuuarstjórinn.

- Auglýsið í „íslendingi“ -