Íslendingur - 23.06.1956, Síða 5

Laugardagur 23. júní 1956
ÍSLENDÍNCÍJft
5
Jónas O. Rafuar:
Höfuðatriðið að tryggja lands-
mönnum sem oruggasta og
bezta aíkomu

Malefnasamiiingfiir stjórnarflokkanna mark-,
aðist af stórhugr ogr bjartsýni a framtíðlna
Þegar núverandi ríkisstjórn varjhuguð 100 milljón króna lántaka
mynduð, gerðu flokkarnir. sem til stækkunar á Sogsvirkjuninni,
að henni stóðu, með sér málefna- J og hafnar eru framkvæmdir við
samning. Sair.ningur þessi mótað- byggingu stórra raforkuvera
ist í senn af stórhug og framfara-
vilja — bjartsvni á framtíðina —
en höfuðmál stj órnarsamningsins
var að tryggja landsmönnum sem
öruggasta og bezta afkomu. Á því
hafa orðið þær efndir, að atvinna
hefir víðast hvar á landinu aldrei
verið betri og jafnari en einmitt
síðustu tvö til þrjú árin.
Tekjuafgangi varið
til nytjamála.
Á undanfÖrnum árum hafa
fjárlög verið afgreidd greiðslu-
hallalaus. Verulegur greiðsluaf-
gangur hefir orðið, og vegna þess
m. a. tekist að efla Ræktunarsjóð
og Fiskveiðasjóð um milljóna-
tugi, sem ella hefðu orðið gpr-
samlega ófærir um að gegna hlut-
verkum sínum. Þá hefir nokkur
hluti umframteknanna gengið til
greiðslu á skuldum ríkissjóðs við
sveitarfélögin vegna skólabygg-
inga og haínarframkvæmda. Og
þá er það ekki minnst um vert að
vegna góðrar afkomu ríkissjóðs
hefir verið hægt að láta milljóna-
tugi til húsbyggingalána. Af tekju
afgangi s. 1. árs fær Húslánasjóð-
ur 13 milljónir.
Allt frá 1950, eða frá því að
stefnubreytingin verður í efna-
hagsmálunum, hefir hagur ríkis-
sjóðs staðið með blóma — en
það er að þakka miklum innflutn-
ingi og óvenju miklu athafnalífi
í landinu.
Stórframkvæmdir
í raforkumálum.
Samkvæmt stjórnarsamningn-
um var gert ráð fyrir því, að á
næstu 10 árum fengju öll kaup-
tún. rafmagn frá. samveitum. Enn?
fremur, að lagðar verði héraðs-
veitur til um það bil 2600 sveita-
býla til viðbótar þeim, sem þegar
höfðu fengið rafmagn. Munu þá
Austurlandi og Vesturlandi.
Forusta Sjálfstæðis-
flokksins í húsnæðis-
málum.
Það hefir ætið verið eitt af
helztu stefnumálum Sjálfstæðis-
flokksins, að sem flestir lands-
menn gætu eignast eigið þak yfir
höfuðið. Einnig að gerðar yrðu
öflugar ráðslafanir af riki og
sveitarfélögum til þess að útrýma
heilsuspillandi húsnœði. Margir
þjóðfélagsþegnar eru þannig sett-
ir, að þeir geta ekki af eigin
rammleik komið upp húsnæði
fyrir sig og sína. Á það sérstak-
lega við ura barnafjölskyldur.
Þetta fólk hefir því oft orðið að
sæta því að búa i lélegu húsnæði
— og það er einmitt þessum ein-
staklingum, fólkinu sem erfiðast
á, sem þjóðfélaginu ber skylda til
að hjálpa.
Siðan veðdeild Landsbankans
dró saman seelin, hefir það verið
mjög miklum vandkvæðum bund-
ið að fá hagstæð samuingsbundin
lán til húsbygginga.
Allt fram á síðustu ár hafði
ríkisvaldið lítið gert til þess að
leysa lánavandræði húsbyggjenda
— og má segja að fyrsta skrefið
til einhverra úrbóta hafi verið
vona, að sem allra fyrst takist að
útvega lðnaðarbankanum þetta
lán.
Á tímabilinu frá 30. júní 1953
til 31. desember 1955 hafa útlán
bankanna til iðnaðarins hœkkað
um 87% og er það meiri hœkkuu
en á nokkru öðru tímabih, þólt
fullt tiiiit sé tekið tii verðiagsins
í landinu. Eru þá ekki taiin með
lán tii Aburðarverksmiðj unnar og
Sementsverksmiðj unnar. En þrátt
lán samtals fyrir rúmlega 50 fyrir þessa aukningu þarf iðnað-
milljónir króna, og auk þess um1 urinn á stórauknu stofnfé að
láta nœrri, að síðan veðlánadeild-
in tók til starfa, hafi verið veitt
3 milljónir króna til útrýmingar
á heilsuspillandi húsnœði, en œtl-
ast er til, að sveitarfélögin sjálf
leggi fram nokkuð á móti. Þessar
lánveitingar hafa í fjölda mörg-
halda. V egna stofnkostnaðar
verður iðnaðurinn að fá sams
konar fyrirgreiðsLu og Landbún-
aðurinn nuna jœr með lánum úr
Rœktunarsjóði og sjávarútvegur■
um tilfellum bókstaflega ráðið inn í Fiskveiðasjóði. Á þessu
vandamáii verður að íinnasi
lausn, heizt ineð því að efia lðn-
aðarbankann og lðnlánasjóð. Þá
því, að menn hafa getað lokið við
hús sín.
í þessu sambandi má minna á
það, að Sjálfstæðismenn höfðu á er °S ejáifsagt að Framkvæmda-
sínum tíma forgöngu um það á bankran láli íðnaðinn fá sinn rií-
Alþingi, að tekjur vegna vhmu ieSa hlut, sem hunum ótvírætt ber
við að koma upp eigin húsnæðijaí Því íe» bankinn hverj i
væru undanþegnar sköttum. Hef-, sinxu hefir tii ráðstöfunar. Þá
ir það eitt út af fyrir sig hvatt hlýtur það einnig að vera krafa
marga til þess að hefjast handa okkar Akureyriuga, að lðnaðar-
íbúðarbyggingar. Forganga bankinn opni hér útibú, strax og
um
Sj álfstæðisflokksins í húsnæðis-
málunum er nú viðurkennd af
öllum, hvar i flokki sem eru, enda
augljós staðreynd.
Fjárþörf iðnaðarins.
í málefnasamningi stjómar-
flokkanna var gert ráð fyrir því,
að kröfu Sjálfstæðismanna, að
lánamálum iðnaðarins yrði kom-
ið í betra horf. í andstöðu við
Framsóknarflokkinn hafði Iðnað-
arbankinn verið stofnaður, en
það kom í Ijós, sem raunar var
vitað, að hann þyrfti á stóru
samningsbundnu láni að halda,
til þess að geta gegnt hlutverki
hann hefir fengið aukið fé með
lánlöku.
Ráðstafanir til
atvinnuaukningar.
Árið 1953 var samþykkt á Al-
þingi að tilhlutan Sjálfstæðis-
manna tillaga uin að fela ríkis-
stjóminni að láta gera heildará-
ætlun um ráðstafanir til atvinnu-
aukningar cg atvinnujöfnunar.
Var ætlunin að hjálpa þeim sveit-
arfélögum, srm að undanförn i
hafa orðið að búa við árstíða-
bundið atvinnulcysi. Nefnd, sem
ætlað var að gera tillögur í mál-
inu lagði á síðasta þingi fram
stofnun Lánadeildar smáíbúðar- 'sínu, og þá kom tæpast annað til frumvarp, eftir injög gaumgæfi
húsa, sem lánaði 25 til 30 þúsund1 greina en erlend lántaka. Ég flutti
unum frá hinum ýmsu stöðum i
landinu til Faxaflóasvæðisins.
Þeim ráðstöfunum verður að
halda áfram og koma atvinnulífi
hinna dreifðu byggða á sem ör-
uggastan grundvöll.
Eins og ég hefi getið um, hefir
ríkisstjórnin útvegað stofnsjóð-
um landbúnaðarins og sjávarút-
vegsins milljónatugi. Þær ráðstaf-
anir hafa tryggt, að hægt hefir
verið að halda áfram — og auka
— ræktunina og uppbygginguna
í sveitum landsins. Fjöldi nýrra
báta hefir verið keyptur til lands-
ins, og bátasmíðar innanlands
farið vaxandi.
Segja má, að allar þessar ráð-
stafanir hafi að meira eða minna
leyti miðað að framleiðsluaukn-
ingu og þar með bættri aikomu
landsmanna. Til þessara mikla
framkvæmda hefir þurft mjög
mikið fjármagn, sem að verulcgu
leyti hefir aflazt innanlands.
Engin erlend lán
á s. I. ári.
Það er alln glisverl, og eotl að
menn hafi það'í huga, að á sl. ári
voru engin erlend lán Lekin. Hof-
ir það meðal annars valdið þeiui
gjaldeyrisörðugleikum, sein við
höfum nú orðið að búa við í bili.
En flestum mun vera það Ijóst, að
erfitt, og sennilega ógerlegt. verð-
ur að halda framkvæmdunum á-
fram með sama hraða og verið
hefir, nema hagstæð lán fáist er-
lendis.
Af þessu stutta yfirliti mínu um
framkvæmd stjórnarsamningsins
má sjá, að núverandi ríkisstjórn
hefir verið ein sú athafnasamasta,
sem hér hefir nokkru sinni vcrið
við völd.
út á hverja ibúð. Seint á Alþingi
1955 voru svo fyrir atbeina ríkis-
stjórnarinnar samþykkt lög um
nýtt veðlánakerfi, þar sem gert
var ráð fyrir að lánaðar yrðu allt
að 100 þúsund krónur út á
hverja íbúð í lögunum voru á-
kvæði um fjáröflun í þessu íkyni
— og strax eftir að þau voru sam-
þykkt, tók ríkisstjórnin upp samn-
inga við lánsstofnanir um að
veita fé í Húslánasjóðinn. Þar
sem umsóknir um lán úr sjóðn-
um urðu strax fleiri en svo, að
því, ásamt Ingólfi Jónssvni og
Gunnari Thoroddsen, frumvarp á
Alþingi um að ríkisstjórnin tæki
15 milljón króna lán handa Iðn-
aðárbankanum. Var frumvarpið
samþykkL Eftir viðrœður við rík-
isstjórnina um þetta mál var það
Ijóst, að láníökur á vegum stjórn-
arinnar vegna Áburðarverksmiðj-
unnar, sementsverksmiðjunnar og
raforkuframkvœmdanna yrðii að
sitja fyrir — enda höfðu allar
lega athugun, sem tvímæialaust
fól í sér margvislegar umbætur.
Var þar meðal annars gert ráð
fyrir því, að koma fastri skipan á
úthlutun atvinnubótafjár, sem til
þessa hefir verið ólögbundin. En
það undarlega skeði, að frum-
varpið dagaði uppi vegna and-
stöðu Framsóknarflokksins og
kommúnista, sem 6ameinuðust
um breytingartillögur til þess að
koma frumvarpinu fyrir kattar-
nef. í þessu athæfi, sem eins og
Framfarir á sviði
heilbrigðismálanna o. fl.
En það er ckki eingöngu á svioi
atvinnumálanna sem framfarirnar
hafa orðið.Aldrei áður hefir ann-
að eins átak verið gert í heilbrigð-
ismálunum og nú síðustu árin.
Reist hafa verið ný og fullkomhi
sjúkrahús og þau eldri endurbætt
og búin nýtízku tækjum. Á sviði
menntamálanna heíir verið sett
merk löggjöf um fjármál skól-
anna, tryggingarlöggjöfin verið
endurskoðuð og bætt, og sam-
í lok áætlunarinnar alls um 3500. hægt yrði að verða við þeim öll-. ið að sér að útvega til þeirra ^'nna dreifðu byggða,
þessar framkvœmdir áður verið m'órgu öðru, kom fram áhugi l>ykkt heildailoggjQÍ um atvinnu-
ákveðnar og því ríkisstjórnin tek- Framsóknarflokksins fyrir hag leysistryggingar, og margt fleira
............. væri ástæða til að minnast
fengið rafmagn frájum, ákvað sjóðstjórnin að lána nauðsynlegt fjármagn. Lántakaj Bæði fyrrverandi og núverandí
býli hafa
samveitum.
hefir ötullega verið unnið undan-
farandi tvö ár, og lagt til þeirra
Að þessari áætlun
fyrst í stað ekki hærri upphæð en fyrir Iðnaðarbankann hefir því ríkisstjórn hafa útvegað veruleg-
70 þúsund krónur út á íbúð, en dregizt, en eflir upplýsingum sem ar fjárupphæðir til atvinnuaukn-
ingar — og hefir sú aðstoð tví-
mælalaust átt raunhæfasta þáttinn
var gert ráð fyrir. Nú er fyrir-|og fjárhagurinn leyfir. Það mun! aðarins fyrir íslenzkt atvinnulif, 1 í því, að draea úr fólksflutning-
að því verður að sjálfsögðu nú liggja fyrir, er að henni unn-
meira fé en jafnvel upphaflega stefnt að hækka upphæðina strax ið. Allir, sem skilja þýðingu iðn-

Auglýsið í íslendingi