Faxi - 01.06.1950, Blaðsíða 3

F A X I
3
Fast þeir sóttu sjóinn
Aftari röð: Baldvin Jónsson, Hópi, Magnús Hafliðason, Hrauni, Guðmundur Benónýsson,
Þorkötlustöðum, Júlíus Hjálmarsson, Miðbæ, Þorsteinn Símonarson, Vallarhúsum, Ingi-
mundur Guðmundsson, Akurhúsum, Brynjólfur Sveinsson, Hrauni, ívar Magnússon, Bakka,
Járngerður Eiríksdóttir, Járngerðarstöðum, Þorvaldur Klemensson, Járngerðarstöðum og
Sigurður Jónsson, Hópi.
unnar, sem sé nökkuð til samræmis við
það, sem annars staðar þekkist. Barátta
þessi ber nú þegar nokkurn árangur til
bóta, en betur má e£ duga skal.
Hér að framan liefi ég í stuttu máli rak-
ið sögu íslenzkra sjómanna og íslenzkrar
sjósóknar, minnt á manngildi sjómanna
og þrautseigju og bent á, hversu mikils
virði hún var og er okkar fátæku þjóð. —
Til hinna fyrstu siglinga forfeðranna
hefir verið stofnað til reynslu og gamans.
Ævintýrið, með sín litskreyttu hillinga-
lönd lokkaði þá út á hafið. — Hið óþekkta
var ávallt fyrir stafni, hvert sem haldið
var. Síðar gránaði gamanið, er alvara lífs-
baráttunnar varð með í leiknum. Nú er
það ekki lengur hið gullna ævintýr sem
lokkar, heldur skyldan sem skipar. Töfrar
ævintýrsins búa ekki á fiskimiðum Is-
lendinga, — þar er aðeins kaldur og grár
veruleikinn, þungbrýnn og skuggalegur.
bangað er ekki siglt til gleðileika heldur
til harðvítugra mannrauna.
„Þá mun bætast harmasár þess horfna,
hugsjónir rætast, þá mun aftur morgna“.
Frelsisspár skáldanna hafa ræst, draum-
synin er orðin að veruleika. Þjóð'in, sem
um aldaraðir hafð'i verið kúgaður þræll
hefir nú aftur fundið sitt glataða frelsi
iyrir tilverknað sinna beztu sona og dætra.
Við, Islendingar, sem bárum gæfu til að
sja þessa fögru drauma rætast, eigum að
varðveita og tryggja á allan hátt frelsi
iandsins, fegra það og prýða og gera það
aftur að griðastað manndóms og lista, eins
og það var í tíð feðranna.
Hér læt ég staðar numið, og er þó margt
osagt. Þetta eru aðeins molar tíndir fram
sem sýnishorn af öllu því markverða, sem
a góma ber, þegar rætt er og ritað um ís-
lenzka sjómennsku og íslenzka sjómanna-
stétt. Ævisaga sjómannsins íslenzka er svo
veigamikill þáttur í lífssögu þjóðarinnar,
og á margt fleira verð'ur að minnast, þegar
sú saga er sögð. Ævistarf þcirra var þrot-
laus barátta, þar sem öllu var vogað, þar
sem gengið var ótrautt gegn hættum hafs-
ins við að flytja björgin í grunninn undir
framtíðarhöll landsins barna. Sú harðvít-
uga barátta hefir kostað mörg mannslíf,
þeirra er hlotið hafa legstað sinn í hinni
votu gröf Ægis. En hverju launum við svo
þetta dáðríka fórnarstarf? Vafalaust er
þjóðinni æ betur að skiljast í hve stórri
þakkarskuld hún er við sjómenn sína, enda
er þeim mikið og óspart þakkað. En hér
Meðfylgjandi mynd mun vera allt að
því einstök. Hún er af Grindvíkingum
sem fermdir voru vorið 1906 í Staðar-
kirkju af séra Brynjólfi Gunnarssyni, sem
þá Var prestur þar.
Fyrir nokkrum dögurn komu „ferm-
ingarbörnin" saman og var þessi mynd
tekin þá. Við ferminguna voru þau 12, en
ein stúlka, Guðrún Bjarnadóttir frá Mel-
bæ, dó í „Spönsku veikinni“ 1918. Myndin
er þó merkilegust fyrir það, að ekki skyldi
saxast meira úr hópnum, einkum þegar
tekið er tillit til þess að allir piltarnir
gerðust sjómenn.
Sex þeirra gerðust formenn, þeir Bald-
vin, sem enn er formaður, Magnús, Guð-
mundur, Júlíus, ívar og Þorvaldur og voru
duga ekki þakkirnar einar, því að „Orð,
orð, innantóm fylla storð fölskum róm“.
Við eigum að launa hetjum hafsins að
verðleikum og, — „sýna í verki viljans
merki".
H. Th. B.
það flestir um áratugi, en það hentar eng-
um aukvisum við brimótta úthafsströnd.
Hinir fjórir tókust ekki formennsku á
hendur, en ég tel ekki of mælt að segja
þá afburða sjómenn hvern um sig, því að
saman fór þrek, kapp og hagsýni. Ingi-
mundur er sá eini sem breytti til um at-
vinnu og gerðist verzlunarmaður um all-
langt skeið.
Frú Járngerður giftist Ol'afi Olafssyni,
lækni, héðan úr 'Höfnunum, sem lengi var
héraðslæknir við Breiðafjörð. Olafur viar
harðduglegur og fast sækinn við skyldu-
störf sín oft við óblíðar aðstæður en Járn-
gerði hefur verið viðbrugðið fyrir alúð
og hjálpfýsi við sjúklinga manns hennar,
og raunar alla aðra, og þannig fylgt sveit
fermingarbræðra sinna um að sýna dáð
og dug í hvívetna.
Og ekki verður séð af myndinni að sex-
tugir séu þar samankomnir og ekki held-
ur að hörð lífsbarátta hafi verið þeirra
vinstri hönd. Það má næstum því segja að
hin kjarnmikla aldamótaæska skíni enn
á hverri brá.