Faxi - 01.02.1969, Blaðsíða 9

MINNING
STEFÁN M. BERGMANN
Því miður fer þeim nú ört fækkandi,
gömlum Keflvíkingum, þeim, sem hafa
sett svip á þennan bæ, bæði með ævistarfi
sínu og þeim frændgarði sem til þeirra
verður rakinn. Einn þeirra var Stefán M.
Bergmann, sem lézt í Sjúkrahúsi Kefla-
víkur 17. janúar s. 1.
Stefán M. Bergmann var fæddur 9. sept-
ember 1885 að Brekku í Garði. Foreldrar
hans voru Magnús Bergmann frá Stað í
Grindavík, siðar búndi og hreppstjóri í
Fuglavík á Miðnesi og kona hans, Jóhanna
Sigurðardóttir bónda og bókbindara í
Tjarnarkoti bjá Fuglavík.
Stefán var af kynslóð þeirra aldamóta-
manna, sem víða er að góðu getið, þeirra
manna sem fást við að breyta því kyrr-
stæða bændaþjóðfélagi sem lítt hafði færzt
úr stað langa bríð, veita viðtöku nýrri
tækni, brydda upp á nýjum verkefnum í
atvinnulífi; þessir menn sköpuðu það Is-
land, sem gekk í nýtt umbrotaskeið á
stríösárunum síðari. Stefán hóf starfsævi
sína á sjómennsku eins og algengast hef-
ur verið um Suðurnes. En hann vendir
fljótt kvæði sínu í kross, fer til Reykja-
víkur að læra ljósmyndaiðn og setur fyrst-
ur manna upp ljósmyndastofu bér syðra,
það var árið 1904. Fyrir þær sakir eru Suð-
urnesjamenn þeirra tíma til á ágætum
myndum í miklu ríkari mæli en ella. Arið
1911 varð Stefán fyrir því óláni að hús
hans brann til kaldra kola og þar með
ljósmyndastofan. Síðar reisti hann allmikið
hús, tvílyft, á Hafnargötu 16 og bjó þar
alla ævi síðan. Eftir þetta áfall sneri Stefán
sér um skeið að hefðbundnari viðfangsefn-
um. Hann vann á hollenzkum togurum,
var formaður, stundaði útgerð og fiskverk-
un og fleira í þeim dúr. En þegar fer að
síga á þriðja áratug aldarinnar ræðst Stefán
enn inn á nýtt svið. Bílaöld var að ganga í
garð að marki og á því sviði hefur Stefán
útgerð, er með þeim fyrstu sem skipulegg-
ur reglulega vöruflutninga milli Keflavík-
ur og Reykjavíkur svo og fólksflutninga.
Synir Stefáns unnu mikið með honum að
uppbyggingu þessa fyrirtækis, sem varð
allmikið á þeirra tíma mælikvarða. Stefán
rak einnig búskap og kom sér upp mynd-
arlegu túni þar sem nú rís m. a. barna-
skóli Keflvíkinga.
Stefán gerðist þannig allumsvifamikill
bæði á sviði hefðbundinna og nýrra greina
í íslenzku atvinnulífi og komst í viðleitni
sinni að jafnaði skör lengra en ætla mátti
fyrirfram. En þegar seinni heimsstyrjöldin
hefst og í kjölfar hennar nýtt og æsilegt
breytingatímabil, þá er sem þessum sanna
fulltrúa aldamótakynslóðar sé brugðið.
Bæði er að nú tekur aldurinn að segja til
sín með minnkandi starfsþreki og svo hitt,
að honum mun að líkindum hafa fundizt
að tímarnir, þessar snöggu breytingar, væru
móthverfar hefðbundnum hugmyndum
hans um framtak, meðferð fjármála, um
persónulegan dugnað, sem hann átti kapp-
nógan — og um ávexti slíks dugnaðar.
Hann dregur sig smátt og smátt út úr
atvinnurekstri. Um tíma ók hann skóla-
börnum, í annan stað rak hann litla verzl-
un í húsi sínu. Hin síðari ár var hann
mjög farinn að heilsu.
Kona Stefáns var Guðlaug Bergsteins-
dóttir, einstaklega geðþekk kona, þau voru
gefin saman árið 1906. Þau eignuðust sex
börn: Jóhann, bifvélavirkja, Hreggvið,
forstjóra, Þorstein, bifreiðarstjóra, Guð-
rúnu, Onnu og Stefaníu, sem allar eru
húsmæður í Keflavík. Niðjar þeirra hjóna
eru nú um fimmtíu að tölu. Þau Guð-
laug og Stefán ólu upp Sigurð Jóhanns-
son Bergmann og var þeim mikill harm-
ur kveðinn við dauða þessa efnilega pilts,
sem bar að höndum er hann var aðeins 14
ára gamall. Guðlaug andaðist 22. febrúar
1952, 68 ára að aldri.
*
Sá sem þessar línur ritar er í hópi þeirra,
sem vel man margar stundir í húsi afa og
ömmu. Þar var einatt mannmargt og gleð-
skapur á hátíðum, og á kyrrlátari stund-
um var þar nóg rannsóknarefni og um-
talsefni við görnlu hjónin í anda þeirrar
dæmalausu forvitni, sem flestu ræður á
þeim aldri. Þessar stundir eru sjálfsagður
þáttur hlýlegra bernskuminninga. Síðar
meir gat það vel komið fyrir að við Stefán
settumst á tal saman: það var ekki lítils
virði að kynnast í senn tengslum milli
kynslóða sömu ættar og um leið því, hve
gerólíkar þær voru að viðhorfi og reynslu
og það af dæmi jafn sterks og gáfaðs
manns og Stefán var. Nú að leiðarlokum
er eftirsjá í því, að þær stundir urðu ekki
fleiri.
Arni Bergmann.
KEFLAVÍK-SUÐURNES
Á stofu.
í heimahúsum.
í samkvæmum.
Passamyndir.
Ökuskírteinismyndir.
Eftirtökur á gömlum myndiun.
Auglýsingamyndir.
Pantið í síma 1890.
Ljósmyndastofa Suðurnesja
Túngötu 22 — Keflaví\ — Sími 1890 — Pósthólf 70
'l__________________________________________________J
---------------\
FRAMKVÆMUM
ALLS KONAR
MYNDATÖKUR
\______________J
FAXI — 25