Straumar - 01.08.1928, Síða 8

118
STRAUMAR
að leika sér að húsabaki. Illátur þeirra ómar í loftinu.
Alt í einu sortnar þeim fyrir augum og þau taka andköf.
1 ofboðslegri skelfingu hlaupa þau hvort í annars faðm.
Þau deyja á örfáum mínútum. Andgustur dauðans líður
yfir landið, og sólin brosir í heiði yfir vitfirringu mann-
anna. Yið förum að tala um þetta, Þjóðverjinn og eg. Hon-
um dettur ekki í hug að verja það. Hann lætur í ljós að
við vitum minst um þau ósköp sem falin séu af hryllileg-
um vígbúnaði víðsvegar í Evrópu. Og í gegnum orð hans
má lesa þá hugsun, að við því sé ekkert að gera, sá dagur
komi þegar þess alls verði þörf.
Undir hávöxnu tré situr Bandaríkjamaður og drekk-
ur svalandi drykk. Eg biðst leyfis að mega setjast í
skuggann við borðið. Hann er hávær, flámæltur og harð-
snúinn i horn að taka. Við tölum um friðarhorfur. Það er
alt ósköp einfalt mál fyrir honum, eins og raunar sjálf-
sagt öll tilveran. Si vis pacem, para bellum, er þunga-
miðja hugsunar hans. Óskirðu friðar, þá bústu svo um,
að enginn þori á þig að leita. Hann er 100% Ameríkani.
„Stick it out or stick to it“, er allur lífsvísdómur hans.
Og í hjarta sínu er hann innilega ánægður yfir Evróp-
iskum aumingjaskap í fjármálum, þjóðahatri og morð-
vélasmíði, skipulagsleysi og stj órnmálaglundroða. Það er
alt eins og vera ber, og hinumegin við Atlantshafið stíg-
ur loftvog peninganna um 1% við hvert axarskaft sem
gert er í Evrópu.
— — Það er haustblær og lauffall í huga mínum,
og undarlegur kuldahrollur. í mörg ár hefir mig dreymt
um hið nýja mannkyn, hina nýju æsku, sem stigið hefði
hrein og hugsjónaelsk upp úr eldskírn ófriðar og hörm-
unga, alráðin þess að snúa baki við afglöpum og syndum
feðra sinna. Er það aðeins draumur? Eg hefi séð í anda
hið ósýnilega samfélag friðflytjendanna í öllum löndum,
hina blessuðu hljóðu sveit þeirra, sem vinna verk sitt í
yfirlætisleysi og kærleika, að efla friðinn. Eru þeir
hvergi til?
Lestin þýtur suður á við. Á aðra hönd er Saimavatn-
ið, vafið í aftanroða. Hinumegin alsánir akrar og lengst