Sjómaðurinn - 01.01.1941, Blaðsíða 26

20
S JÓMAÐURINN
merki með fánnm, um það, hver stefnan ætti að
vera og hversu hratt ætti að fara.
Alltaf gáfum við gætur í allar áttir, ef vera
mætti að óvinurinn lægi einhversstaðar í leyni.
Einkum bárum við kvíðboga fvrir þvi, að kafl)át-
ar kynnu að vera á sveimi. Áhöldunum, sem not-
uð eru til þess að svipast um eftir kafbátum, hefir
verið lýst eins og ósýnilegum fingrum, sem þukla
um djúp hafsins.
Veðrið var mjög óstöðugt. Oft var þoka og rign-
ing, stundum austan vindur, sem ýfði hafflötinn
og vaggaði skipinu. Skipin, sem við fylgdum., voru
nærri því af öllum stærðum, sum mjög hlaðin,
önnur nærri því tóm, og því lengur sem leið, þvi
betur geklc þeim að halda hópinn, jafnvel þótt
þykk þoka væri eða niðdimm nótt. Skipstjórar á
kaupskipum eru ekki vanir að sigla í „fylkingu“.
En eftir ofurlitla æfingu tókst þeim það.
Eg minnist þess, hversu kom á okkur, þegar
okkur barst loftskeyti þess efnis, að kaupskipi frá
hlutlausu landi hefði verið sökkt með tundur-
skeyti. Seinna fréttum við, að ráðist hefði verið
á kafbátinn. Veðrið var skuggalegt. Við höfðum
lokið við að fylgja skipunum og sigldum nú af
fullum hraða norður á hóginn, til þess slaðar, sem
okkur hafði verið visað á. Þegar við komum á
staðinn, sem til var vísað, var húið að sökkva
kafbátnum og höfðu allir hjargast, nema einn.
Hér fylgir frásögnin af þvi, sem fyrir hafði komið:
Einmöstruð skúta, vopnuð, hafði verið i her-
skipafylgd. Veður var mjög vont. Klnkkan fimm
mínútur vfir ellefu varð gufuskip frá hlutlausu
landi, sem, var i herskipafylgdinni, fyrir tundur-
skeyti. Þeir, sem voru á stjórnpalli skútunnar,
heyrðu sprenginguna og sigldu þegar i stað í ótt-
ina til kafbátsins. Eftir fárra mínútna siglingu
urðu skútumennirnir varir við kafhátinn.
Það var ekki um það að efast, þvi að rétt fyrir
framan skipið sást turninn. Menn geta liugsað sér
veiðihugann, sem greip þá, sem staddir voru á
stjórnpalli skútunnar. Kafbáturinn virtist ekki gefa
neinn gaum að skútunni, og svo virtist, sem hann
væri sérlega kærulaus. Kafhátsskipstjórinn var
bersýnilega að horfa á skipið, sem hann hafði
sprengt i loft upp, og gaf engan gaum, að skipinu,
sem nálgaðist.
Skútan var nú komin á þann stað, sem kafbát-
urinn hafði farið niður og nú var varpað hverri
d j úpspreng junn i af annarri. Slórar loftbólur
komu upp, en ekki varð vart við kafbótinn. Meðan
þetta fór fram, var eitt skipið úr herskipafylgd-
inni að hjarga þeim, sem enn voru á lifi af skip-
inu, sem tundurskeytið liitti. Loft var þykkskýjað
og töluvert hvasst.
Skömmu seinna varð aftur vart við kafbátinn,
og var varpað fleiri djúpsprengjum. Um þetta
leyti komu tveir hrezkir tundurspillar á vettvang
og skömmu seinna franskur tundurspillir.
Klukkan hálf þrjú létti til. Þá sást kafháturinn
í tveggja sjómílna fjarlægð, og var skotið á hann.
Brezk flugvél flaug yfir kafhátinn og voru þá
nokkrir menn á þiljum uppi. Flugvélin varpaði
niður sprengju og sprakk hún i um 20 feta fjár-
lægð frá kafbátnum.
Enn var skyggni slæmt og kafbáturinn hvarf
annað slagið og loks livarf hann alveg. Þá var
siglt þangað, sem kafháturinn hafði verið og voru
þar fimm menn, sem héldu sér uppi á sundi. Þeim
var hjargað.
Skammt frá var stór hjálki og á honum héngu
margir menn. Umhverfis hann flaut olia á sjón-
um, og var það hersýnilegt, að kafbáturinn hafði
farist.
Mönnum var bjargað af hjálkanum, og hafði þá
öllum verið bjargað, sem á kafhátnum voru, nema
skipstjóranum, sem annaðhvort hafði viljað
sökkva með kafbátnum,, eða orðið of seinn að
hjarga sér.
Þýzku fangarnir skýrðu frá þvi, að fyrsta djúp-
sprengjan hefði skemmt stefni kafbátsins og gert
hann lekan. Meðan þeir voru að reyna að gera
við skemmdirnar, sprakk önnur sprengja við
hýrðing kafbátsins. Varð hann ])á að fara upp á
yfirhorðið og gefast upp.
Kafbátum er ekki sökkt á hverjum degi. En
sem betur fer eru öll brezk herskip húin tækjum
til þess að snuðra uppi kafbáta. Þeir leika sér því
ekki að þvi, að ráðast á skip, sem eru í herskipa-
fylfíd.
Við liöfðum uú komið skipunum, sem við átt-
um að fylgja, í örugga höfn og flýttum við okkur
fil annars skipaflota, sem við áttum að fylgja
heim. Við höfðurh nú séð til sólar og vissum ná-
kvæmlega, livar við vorum staddir. Og morguninn
eftir hittum við flotann á réttum stað og tiltekinni
stundu. Iíeimferðin gekk vel, enda þótt þoka væri.
Flestir tundurspillarnir, sem notaðir eru til að
fyigja kaupskipum, eru gamlir og ekki búnir nýj-
ustu tækjum til sjóhernaðar. Og i stormuin Norð-
ur-Atlantshafsins er oft erfitt að halda flotanum
saman.
Frá þessari ferð eru mér minnisstæðastir menn-
irnir, sem ég umgekkst. Þi’eytulegir menn i olíu-
stökkum, standandi uppi á stjórnpalli um miðja