Sjómaðurinn - 01.01.1941, Síða 35

S JÓM AÐURINN
29
sem er á milli punktuðu línunnar og boglín-
unnar.
Þetta er kallað fyrsta aðferð Simpson’s og þar
af sést, að ef fleti, sem takmarkast af skipslag-
aðri boglinu, eins og t. <1. vatsnlínuflötur skips
(3. mynd) (láréttur skurðflötur í gegnum skip-
ið um vatnslínuna) o. fl. fletir í skipum, er skift
i parta, þversskipsparta, sem verða þá samsíðu-
bliðar í hálfsamsíðungum, þeir partar svo lielm-
ingaðir um miðjuna, að þá er bægt að reikna
út flatarmálið, eins og áður er sagt, á liverjum
parti fyrir sig. Samtala flatarmálanna á þeim
öllum er svo allt flatarmálið.
Þessir partar eru þó stundum sameinaðir
þannig:
Samsiðuhliðarnar a b c d e f g h k
14 1 14 1
14 1 14 1
Samtala 142424241
B
v-<1 í e JL e f.
/ H Z V L H z. J
Q
3. mynd.
20 . , . 0- • (a+4 b+2 e+4 d+2 e- K f+2 g+4 h+k).
Tala sam- Lengd Si m])Sons |< rn m L vjyinu
síðlllllið þeirra margfaldarar i i it iii i\ \ (oui i
a 1 X 1 1
b = 8.2 X 4 32.8
c : 10.5 X 2 = 21.0
d = 12.5 X 4 50.0
e = 12.8 X 2 25.6
f = 12.8 X 4 = 51.2
g = 12.0 X 2 24.0
g = 12.0 X 2 = 24.0
li = 9.0 X 4 36.0
k = 0.8 X 1 0.8
242.4
Flatarmálið á J/2 yatnslinufl == 242.4X20__ fhf.
All flatarmálið = 3232 fb.fet3.
Til þess að ná meiri nákvæmni i útreikningn-
um, ])á er endabilunum á milli a og b og á milli
b og k, þar sem eru oft svo óreglulegar og skarp-
ar beygjur, skipt i tvent, við x og y. Miðhlutinn
af vatnslinufletinum á milli b og Ii gæti þá reikn-
ast með annari aðferð Simpson’s og endahlut-
arnir 2 með fyrstu aðferð Simpson’s.
Þegar finna á flatarmálið á vatnslinufleti skips,
]iá er langlína skips fyrst dregin AX. 3. mynd,
sem á að tákna vatnslínuflöt skips. Þessari línu
er skipt í jafna parla, svo að tölufjöldi samsíðu-
linanna verði oddatala. Linur eru svo dregnar
frá þessum merktu punktum i langlinu skipsins
út að takmarkalinunni, boglínunni, a, b, c, d o.
s. frv. Lengd þessara lína nákvæmlega mæld og
svo fjarlægðin á milli þeirra, meðalfjarlægðin.
Flatarmálið á ABX er svo fundið á þann hátt,
að fyrsta og seinasta samsíðuhlið eru margfald-
aðar með 1, samsiðuhliðarnar þar á milli með
kvæmdum, svo margfölduð ineð % af meðalfjar-
isegðinni. Útkoman er svo % flatarmálið.
Þegar þessi aðferð er notuð, verður fjöldi sam-
síðuhliðanna altaf að vera oddatala: 3, 5, 7, 9,
Ú, 13, 15 o. s. frv. Þegar ]iað eru aðeins þrjár
samsiðuhliðar, eru margfaldararnir 1-4-1. Þegar
þær eru fleiri eru margfaldararnir 1-4-2-4-2-4-2-4
•...1.
Dæmi: Lengdin i fetum á hálfum samsiðu-
hliðum á vatnslinufleti skips eru: 1, 8.2, 10.5,
l2-5, 12.8, 12.8, 12.0, 9.0 og 0.8 (3. mynd). Finna
shal flatarmál vatnslínuflatarins með fyrstu að-
^erð Simpson’s. Fjarlægðin (= ,,h“) er 20 fet.
Formálinn er:
Önnur aðferð Simpson’s.
Það er oft hægt að velja um, hvort maður vill
heldur reikna flatarmálið með fyrstu eða ann-
ari aðferð. Þegar önnur aðferð er notuð, þá er
fletinum skipt i svo marga liluti, að fjöldi þeirra
sé deilanlegur með 3 (4. mynd). Linurnar verða
þvi að vera 4, 7, 10, 13, 10, 19 o. s. frv, þar sem
bilin verða þá 3, 6, 9, 12, 15, 18. Fyrsta og sein-
asta línan eru margfaldaðar með 1, eins og í
fyrstu aðferð. Línurnar þar á milli með 3-3-2,
þannig, að þegar samsíðuhliðarnar eru 4, þá eru
margfaldararnir 1-3-3-1; þegar þær eru 7, eru
margfaldararnir 1-3-3-2-3-3-1. Framkvæmið er
svo margfaldað með % af meðalfjarlægðinni =
af „h“. ^
Dæmi: Lengd á hálfum samsiðuliliðum á
vatnslínufleti skips eru 0.6, 7.8, 12.0, 15.4, 16.5,
17.0, 16.5, 15.0, 10.0 og 0.8. Finna skal flatarmál-
ið. Meðalfjarlægðin 16 fet. Formálinn er =
| h (a+3b-)-3c+2d+3e-f3f+2g+3h+2k+l (4 m.)
o
a .—■ í e d r ií A
* b i ■>> z
4. mynd.