Sjómaðurinn - 01.08.1941, Qupperneq 12

4
SJÓMAÐURINN
Sjómannaskólinn í Osló, byggður 1918.
1854 fór Torfi Halldórsson skipstjóri að kenna á
Flateyri og á ísafirði og sóttu nám lijá honum all-
margir. Þá fór merkisbóndinn Einar Ásmunds-
son í Nesi að kenna sjómannafræði um líkt leyti.
Hér sunnanlands kenndi Hannes Hafliðason all-
mörgum og hefi eg séð hann getið bréfum Jóns
Sigurðssonar. — Eins og gefur að skilja var mjög
mikil þörf fyrir sjómannafræðslu. Áraskipin voru
að leggjasl niður og skúturnar að koma í staðinn.
Gömlu áraskipaformennirnir hyggðu allt á hyggju-
viti sínu, sem oft reyndist gott á litlu skipunum,
en kom ekki, nema að litlu leyti að haldi, á þilskip-
unum og íslendingar sótlu mjög ört fram i sigl-
ingamálunum. Hygg eg jafnvel, að þar hafi fram-
sókn þeirra orðið einna hröðust, þó að hún liafi
víða orðið Iiröð á síðustu hundrað :árum og þó að
styttri tími sé tekinn. Sjómannaskólinn var því
allt of seint stofnaður. Það var þá eins og núna
of mikil tregða. Þá var málið dregið of mikið á
langinn og eins og nú með nýja skólann. Hann
hefði þurft að vera kominn fyrir allmörgum ár-
um.“
— Starf yðar hefir oft reynst erfitt.
„Já, ekki er hægt að neita því. Eg var önnum
kafinn myrkranna :á milli, því að kennaraliðið var
fámennt og allt þurfti að spara, en eg verð þó aö
segja það, að þegar nemendur höfðu áhuga, þá
var kennslan leikur og raunar hrein nautn, en oft
kvöl, þegar þeir voru ekki góðir. Eg vil þó segja
það, þegar eg lit yfir öll þessi ár og allan þann
mikla hóp, sem eg liefi afhent prófskírteini, að
það er fríður hópur, og það er ekkert skrum, þeg-
af eg segi það, að eg er sannfærður um, að engin
þjóð í heimi á eins glæsilega sjómannastétt og við
Islendingar. Þar er mikið mannval og því her að
húa vel að henni. Þvi hetur sem við húum að sjó-
mannastéttinni, þvi meiri verður velgengni allrar
þjóðarinnar — hamingja hennar.“
Páll Halldórsson er enn fullur af lifsfjöri og
starfslöngun. Hann varð að hætta skólastjórn
vegna heyrnarleysis. Það er það eina sem þjáir
hann. Nú ræktar hann jörðina austur við Þing-
vallavatn, en við og við skreppur liann til Reykja-
víkur til að vinna að mælingum og útreikningum.
Stofuhorðið lians og skrifboðið eru bæði þakiu
mælitækjuin og töfl.ur og teikningar liggja á víð
og dreif. Hann hefir lagt rnargar leiðir um ís-
lenzk mið - og stælt vilja og áræði þeirra, sem
skaj)að Iiafa frægð íslenzkrar sjómannastéttar á
undanförnum áratugum.
Hann lýkur samtali sínu með þessum orðum:
„Og svo hið eg Sjómanninn að færa öllum strák.
unum mínum kveðju mína og hamingjuóskir.“
Löggjöf um lögverndað orlof verkamanna og sjómanna.
Snennna á þinginu í vetur fluttu fulltrúar Al-
þýðuflokksins tillögu til þingsályktunar um að
fela ríkisstjórninni að undirhúa löggjöf um or-
lof verkamanna og sjómanna. Skyldi þriggja
manna nefnd vinna að málinu, samkvæmt til-
nefningu frá Alþýðusamhandi Islands, frá Vinnu-
veitendafélagi Islands og einn án sérstakrar lil-
neíningar. Nefndin álli að athuga möguleika
fyrir samvinnu við Ferðafélag Islands, eigendur
sumar- og vetrargististaða, sérleyfishafa fólks-
flutninga á landi og skipafélög, um ódýra og
hentuga dvöl verkamanna og sjómanna og
skylduliðs þeirra og fyrirgreiðslu á flutningum,
hvorttveggja jafnt miðað við vetur og sumar.
Nefndin álti að hal'a lokið slörfum fyrir næsta
Alþingi.
Tillögunni fylgdi ýtarleg greinargerð. Tillagan
kom til umræðu 22. apríl og var vísað til alls-
herjarnefndar sameinaðs alþingis með 25 atkv.
24. maí skilaöi nefndin áliti og breytti tillög-
unni að formi til allverulega, þar sem milliþinga-
nefndin er felld niður. Tillaga sú, sem samþykkt
var 14. júní síðastl. er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að leita
tillagna verkalýðs- og vinnuveitendasamtak-
anna, svo og Búnaðarfélags íslands og Fiskifé-
lags íslands, um undirbúning löggjafar um or-
lof vinnandi fólks í landinu til sjávar og sveila,
Frh. á bls. 24.