Útvarpstíðindi - 07.11.1938, Blaðsíða 3

ÚTV ARPSTÍ ÐINDI
51
ÞORSTEIHN ö. STEPHENSEN:
KA3 MUNK OG „ORÐIO"
Fyrsta, stóra leikritið, sem útvarpið
flytur á þessum vetri, verður »Orðið«
eftir danska leikritaskáldið Ka.i
Munk. Er það f fyrsta ginn, sem út-
varpið tekur til meðferðar verk eftir
þenn'n höfund. Kaj Munk er prest-
ur í Vedersö á, Vestur-Jótlandi. Hann
er fæddur á Lálandi árið 1896, missti
ungur foreldra sína og var tekinn í
fóstur af góðu fólki, sem setti hann
til mennta. Iiann byrjaði ungur að
gefa ,sig við ritstörfum jafnhliða nám-
inu, en sneri þó fyrst, af alvöru inn
á þá braut, eftir að hann hafði tekið
við prestsembætti.
Kaj Munk valdi sér þegar í upp-
hafi leikritsformið. Það er í fullu
samræmi við þann eldlega kraft, sem
er einkenni hans, að hann velur sér
það form, sem hann veit, sterkast og
áhrifamest til túlkunar þvv máli, sem
liann vill ræða við samtíö sína —
velur leikritið, hið lifandi talaða, orð.
- ■ Það er kunnara en frá þurfi aö
segja, að í Danmörku hefir leiklistin
ávallt verið í miklum metum og á
öllum tímum hefir hún átt ágæturn
mönnum á að ,skipa(, sem hafa helgað
henni krafta sína og stuðlað að því,
að hún hefir orðið sá veigamikli þátt-
ur í menningarlífi Dana, sem hún er.
Þessi skilyrði eru auðvitað óhjá-
kvæmileg til þesjs, að gáfaðir rithöf-
undar sjái sér nokkurn hag í því að
velja leikritið fremur en annað form.
Þar sem þa,u eru ekki fyrir hendi,
Hryyijólfur Jóhannesson.
þarf ekki að vænta þess, að fram
korni spámenn í leikritagerð.
Síðan fyrsta leikrit Kaj Munks, (En
Idealist.) kom út og var leikið, en það
var árið 1928, hefir, að ka'.la, ekkert
augnablik verið hljótt, um, hann, held-
ur sívaxandi gnýr. Eins og vænta
má urn hvern þann rithofund, sem
kveður sér hljóðs með jafn djörfum
orðum og sérstæðum. myndugleik eins,
og hann, hafa; þeir landar hans og
aðrir, sem, leggja orð í belg um bók-
menntir o,g listir, deilt, um hann af
miklum hita. Leikrit, hans, hafa sætt
mjög misjöfnum dómum, sumum ver-