Útvarpstíðindi - 04.11.1940, Page 13

Erindi Jakobs Kristinssonar fræðslu-
málastjóra á sunnudaginn 27. okt., tel ég
að hafi verið eitt með snjöllustu og gjör-
hugsuðustu erindum, sem lengi hafa ver-
ið haldin i útvarp. jJað er annars gaman
að veita því eftirtekt, að það virðist vekja
almcnnasta hrifningu og fögnuð, ef ein-
hverjum tekst að sýna fram á atriði, sem
mönnum áður voru ekki ljós, en virðast
liggja í augum uppi, þcgar búið er að
benda á þau. Eitt slíkt atriði sýndi J. K.
fram á í þcssu erindi af aðdáanlegri rök-
festu og málsnilld. í bókmenntum okkar,
í hugsun og daglegu tali virðist tíðar-
andinn þrælbundinn af þeim hugsunar-
hætti, að sumir menn séu góðir, alveg
yfirgnæfandi góðir, — aðrir vondir. En
eftir að hafa hlýtt á erindi J. K. virðist,
það liggja í augum uppi, að í þessu tilliti
sé munurinn á mönmím sjaldan mjög
mikill, þótt hann í fljótu bragði virðist
það, vegna þess, hve mismunandi sjónar-
mið menn láta stjórna gerðum sínum.
Ég vil þakka J. K. erindið, en hiðja les-
endur Utvarpstíðinda afsökunai- á, að
ekki skyldi vera vakin sérstök athygli á
þvi fyrirfram.
Kvæði Jóhannesar úr Kötlum þóttu mér
sérlega góð — og vel voru þau lesin. Bezt
þóttu mér þessi tvö: Tóbakskerlingin og
Hjónin á þverá.
páttur V. p. G., þ. 28. f. m., var með lé-
legra móti. Virtist lítið undirbúinn. Of
mikið að því gjört, að tala um, livað ekki
væri ætlunin að tala um. — Oft hef ég
lialdið því fram, bæði í gamni og alvöru,
að V. þ. G: gæti gert gott úr öllu sem hann
læsi, hversu lélegt sem það væri — aðeins
með því, livað hann flytti (túlkaði) vel.
En lesturinn um daginn sýndi, að þessum
góða hæfileika er hægt að ofbjóða.
VitS söknum vetSurfregnanna.
Á síðastliðnu sumri hefur fallið niður
sá þáttur útvarpsstarfseminnar, sem einna
almennast mun hafa verið hlustað á úti
um byggðir landsins, en það eru veður-
fregnirnar. Þótt sumum hafi ekki alltaf
þótt veðurspárnar ganga eftir og ýmsir
jafnvel þótzt vita betur um vatnsgufur og
loftsti'auma en Jón Eyþórsson, mun alla
hina minni spámenn (og þeir eru vitan-
lega miklu fleiri) hafa skort nokkra ör-
yggiskennd, þegar ákveða átti, hvort láta
skyldi flekk liggja flatan að kveldi eða
breiða sæti að moi'gni. Mun þetta ekki sízt
hafa komið sér illa í sumar, þar sem veð-
ur voi'u mjög válynd víðsvegar urn land.
Eklci tjáir þó að sakast um það, sem liðið
er, þegar litið er á allar aðstæður, en þess
munu þeir óska, sem eiga allt sitt „undir
sól og regni“, að veðui'fregnir megi sem
fyi'st bei’ast á ný eftir leiðum útvai'psins út
um byggðir landsins.
Málspjöll og málvöndun.
])ann 24. f. m. flutti Sveinbj. Sigurjóns
son magister þarft erindi í útvarpið, er
hann nefndi: Mál og málleysur. Ræddi
liann þar m. a. um málfar á neðanmáls-
sögu, sem birzt hefur í einu dagblaði bæj-
arins. Benti hann þar á ýmis konar mál-
lýti, smekkleysur og hugsanavillur.. En
því miður er hér ekki um einsdæmi að
ræða. Neðýxnmálssögur ýmissa annarra
blaða liafa stundum verið með svipuðu
marki brenndar og það miklu oftar en
skyldi. það liggur í augum uppi, livaða
áhrifum almenningur verður fyrir við
lestur slíkra ritsmíða. Nú er það svo, að
fjöldi fólks, bæði ungt og gamalt, les
neðanmálssögur blaðanna sér til dægra-
dvalar. Sumir hafa jafnvel ekki tíma til
að lesa neitt annað vegna heimilisanna.
Er nú sanngjarnt að gera miklar kröfur
um málfar þess fólks, sem aðallegn
hefur numið frásagnarlist af þess háttar
bókmenntum? Hér er urn alvörumál að
ræða, sem ekki verður gengið frarn hjá
til lengdar.
Ýmsir menn hafa réttilega bent á þá
hættu, sem máli voru stafar nú af tvíbýli
því, sem um stund hefur myndazt í landi
voru. En mundi sú hættan minni. sem
ÚTVARPSTÍÐINDI
45