Prentarinn - 01.09.1936, Qupperneq 8

20
PRENTARINN
þóttu vaskir setjarar, og sá enginn aukvisi,
sem „burstaði“ þá á sprettinum á þeim árun-
um, einkum ef þeir voru í „habitus". Vildi
það einkum brenna við síðari iiluta vikunnar,
ef þeir þóttust heldur hafa slegið slöku við
fyrri hlutann. Annars var fasta kaupið frem-
ur lágt — venjulegir verkamenn 60 kr. á mán-
uði og þótti dágott kaup, yfirprentarar allt
upp í 80 kr. á mánuði og þótti það afbragðs
kaup. Þá fékkst nú lika meira fyrir liverja
krónu en núna. Uppsagnarfrestur var þá
enginn og gat prentsmiðjueigandi sagt mönn-
um sínum upp vinnunni, er honum bauð svo
við að liorfa og gagnkvœmt. Þó heyrði ég tal-
að um, að prentarar — helzt þó setjarar —
voru ráðnir um ákveðinn tíma, sumir til árs,
l. d. yfirprentarar. Þó var atvinnuleýsi á þess-
um árum næsta litið, og enda þótt iítið væri
að gera, I. d. í stærri prentsmiðjunum, kom
það ekki svo mjög við eigendur prentsmiðj-
anna, þar sem margir prentarar þeirra voru
tiltölulaunamenn. Þeir létu þá bara ganga eða
sögðu þeim upp vinnunni og borguðu engar
skaðabætur. Svona var það nú í þá daga.
Kaup nemenda var um og eftir aldamót: 1.
ár 10 kr., 2. ár 20 kr., 3. ár 30 og 4. ár 40 kr.
um mánuðinn, og það þótti gott kaup fyrir
unglinga. Reyndar minnist ég þess, að tvo
fyrstu mánuðina, sem ég var við prentverk,
fékk ég aðeins 8 kr. um mánuðinn. enda áttu
jiessir tveir mánuðir að skoðast sem nokkurs
konar reynslutími.
Aðbúnaður í prentsmiðjum á þessum árum
var frekar lélegur, enda ekki gerðar svo til-
takanlega háar kröfur. Gólf voru venjulega
þvegin tvisvar í viku, en daglega voru þau
sópuð og var það gert eftir vinnuhættur á
kvöldin. Við þvoðum okkur um hendurnar
upp úr blikkfötu, sem vatn var sótt i út í
Prentsmiðjupóst, því að þá var engin vatns-
leiðsla komin. Vildi l>á stundum breiina við,
að vatnið væri ekki sem allra hreinast, þvi
fyrir kom, að sá, sem átti að sækja það, en
það var venjulega yngsti neminn, ef fleiri
voru nemar en einn, varð nokkuð þungur fót-
urinn og reyndi að komast lijá að endurnýja
vatnið og láta það þá verða tveggja sólar-
hringa gamalt. Varla lield ég þó að það hafi
verið látið verða eldra og oftast var það end-
urnýjað daglega, en drykkjarvatn var iðulega
sótt og kostað kapps um að liafa það sem
bezt. Man ég eftir, að eitt árið, sem við vor-
um með prentsmiðjuna i Austurstræti 3, gaus
upp taugaveiki á nokkrum stöðum í bænum.
Heimtaði þá frú Jarþrúður lieit., kona Hann-
esar sál. Þorsteinssonar, að vatn það, sem
við drykkjum, væri soðið — en vatninu var
kennt um að taugaveikin gaus upp. — Lét
hún gera þetta nokkrum sinnum, en ekki
geðjaðist okkur að soðna vatninu og þótti lít-
ið til koma. Skildum og ekki þá, hver af-
bragðs varúðarráðstöfun gegn veikinni þetta
var.
Hið lielzta, sem prentað var i Þjóðólfs-
prentsmiðju eftir að Hannes heit. Þorsteins-
son eignaðist hana, auk Þjóðólfs, voru Sýslu-
mannaæfir, Biskupasögur séra Jóns Halldórs-
sonar og Handritaskrá Þjóðskjalasafnsins,
sem Sögufélagið gaf út.
Sveinbjörn Oddsson.
TRÚNAÐARMENN
Samkvæmt tillögu aðalfundar, sem birt var
í maí-blaði PRENTARANS, liefir stjórnin
skipað eftirfarandi félaga:
Acta: Ágúst Guðmundsson.
Alþýðuprentsmiðjan: Meyvant Hallgrímsson.
Félagsprentsmiðjan: Arni Guðlaugsson.
Herbertsprent: Óskar Söebeck.
ísafoldarprentsmiðja:
Sigfús Valdimarsson.
Prentsmiðja Ágústs Sigurðssonar:
Guðmiindur .4. Jónsson.
Prentsmiðja Jóns Iielgasonar:
Stefán Ögmundsson.
Prentsmiðjan Viðey:
Halldóra Ó. Guðmnndsdóttir.
Ríkisprentsmiðjan Gutenberg:
Guðmundur Halldórsson.
Steindórsprent:
Ettert Magnússon.
Víkingsprent: Björn Jónsson.
RITSTJÓRI: JÓN H. GUÐMUNDSSON
Herbertsprent, Bankastræti 3, prentaði.