Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.2009, Blaðsíða 8

Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
Á
dögunum var Tinna Gunnlaugsdóttir
skipuð Þjóðleikhússtjóri til næstu
fimm ára, en hún hefur gegnt emb-
ættinu frá ársbyrjun 2005. Upp-
haflega sóttu tíu um stöðuna í sumar,
en ein umsókn var dregin til baka og því þurfti
ráðherra að gera upp á milli níu umsækjenda.
Talsverð umræða varð um stöðu Þjóðleikhúss-
ins er leið á umsóknarferlið, meðal annars um
mat þjóðleikhúsráðs á umsækjendum, en einn-
ig um stöðu Þjóðleikhússins eftir fimm ára
stjórn Tinnu Gunnlaugsdóttur
Aðspurð segir Tinna að það sé alltaf við því
að búast að menn hafi skiptar skoðanir á stöðu
Þjóðleikhússins, hvort heldur sem þær skoð-
anir varða listræna stöðu þess, reksturinn eða
húsið sjálft. „Hitt sé svo annað mál að menn
verða að gæta sanngirni, en undanfarin misseri
hefur umræðan því miður ekki alltaf verið á
þeim nótum.“
Persónugerð umræða um leiklist
„Embætti þjóðleikhússtjóra er og hefur frá
upphafi verið umdeilt, það liggur kannski í hlut-
arins eðli, en það hefur komið mér á óvart í hve
ríkum mæli umræðan hefur verið persónugerð,
auk þess sem það hefur komið fyrir að ýmislegt
hefur verið rangfært, eða slegið upp á hæpnum
forsendum. Meginatriðið að mínu viti er þó að
hið neikvæða í umræðunni hefur verið í hróp-
andi ósamræmi við þá velgengni sem Þjóðleik-
húsið nýtur um þessar mundir.
Á síðustu fimm árum hefur verið ráðist í
mörg stór verkefni og þá fyrst og fremst end-
urbætur á húsinu sjálfu, en ástand þess var orð-
ið afar slæmt. Reksturinn hefur líka verið end-
urskipulagður og með samstilltu átaki
innanhúss og góðum stuðningi frá ráðuneyti og
ríkisstjórn, hefur tekist að koma rekstrinum í
jafnvægi. Á sama tíma hefur aðsóknin stórauk-
ist og nemur sú aukning um 20% undanfarin
þrjú ár. Starfið í haust fer líka mjög vel af stað,
aðsókn er mjög góð og við höfum til að mynda
fjórfaldað sölu áskriftarkorta frá síðasta ári.
Listrænt séð stendur leikhúsið líka vel, hér
starfa margir af okkar fremstu leikhús-
listamönnum og verk þeirra hafa notið við-
urkenningar eins og sýndi sig til dæmis á
Grímuverðlaunahátíðinni í vor.“
Óvandaður uppsláttur
Aðspurð um dæmi um rangfærslur nefnir
Tinna uppslátt á forsíðu Fréttablaðsins frá því í
sumar, þar sem fullyrt var að loka þyrfti Þjóð-
leikhúsinu í tvö ár, þar sem það væri að hruni
komið og stórhættulegt. „Þessi uppsláttur kom
mér og starfsfólki leikhússins gjörsamlega í
opna skjöldu enda var fullyrðingin úr lausu lofti
gripin og byggð á úttekt á ástandi hússins frá
árinu 2005. Hér höfðu menn staðið af sér
Morgunblaðið/Kristinn
Hlakka til
næstu fimm ára
Umræða um Þjóðleikhúsið hefur verið snörp í
sumar og haust og aðallega beinst að Tinnu
Gunnlaugsdóttur sem stýrt hefur húsinu síðast-
liðin fimm ár og heldur um stjórnvölinn fimm ár til.
Stjórinn Það hefur komið Tinnu Gunnlaugsdóttur á óvart í hve ríkum mæli umræða um leiklist er persónugerð.
Á vegum úti US 285 í
Nýju-Mexíkó, árið 1955.
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
R
obert Frank, svissneskur, hógvær,
viðkunnanlegur, með þessa litlu
myndavél sem hann lyftir og smell-
ir af með annarri hendi, hann saug
dapurlegt ljóð úr Ameríku og setti
á filmu; hann tók sér stöðu með harmskáldum
heimsins.“ Þarna lýsir bandaríska skáldið og
rithöfundurinn Jack Kerouac vini sínum ljós-
myndaranum Robert Frank, í formála einnar
frægustu ljósmyndabókar liðinnar aldar, The
Americans. Þess er nú minnst að hálf öld er
liðin frá útgáfu hennar, meðal annars með
stórri sýningu sem var opnuð um liðna helgi í
The Metropolitan Museum í New York.
Byltingarverk, segja margir, bók sem er án
efa ein sú allra mikilvægasta í sögu ljós-
myndamiðilsins. Bók sem umbylti ljósmyndun
og hefur haft ómæld áhrif á það hvernig menn
hafa síðan beitt þessu skráningartæki, ljós-
myndavélinni, og líka kvikmyndavélinni.
Kerouac segir Frank harmskáld, ljósmynd-
arann sem var 35 ára gamall þegar bókin kom
út. The Americans átti ekki að koma út í
Bandaríkjunum, enginn þarlendur útgefandi
hafði minnsta áhuga á verkinu, heldur brugð-
„Saug dapurlegt
ljóð úr Ameríku“
Morgunblaðið/Einar Falur
Robert Frank í vinnustofunni „Hér var frelsi til að gera það
sem ég vildi,“ sagði Svisslendingurinn um Bandaríkin.
„Tók sér stöðu með harmskáldum heimsins.“ Þannig
lýsir skáldið Jack Kerouac hinni frægu ljósmyndas-
vítu Roberts Franks, The Americans. Fimmtíu ár eru
liðin síðan þessi rómaða en umdeilda bók kom út.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 2009
8 LesbókLEIKHÚS
LJÓSMYNDUN