Nýtt kvennablað - 01.10.1966, Qupperneq 5

M/nn/ng
FRÚJÓHÖNNU
STEFÁNSDÓTTUR
ArncLísarstöðum.
Hvað vissi ég, lítil telpa á Suðurlandi, um
Þingeyjarþing annað en það, sem vökull kenn-
ari hafði sagt mér af fríðleik héraðsins, þó að
heimili foreldra minna hefðu gist hinir mæt-
ustu þegnar þess byggðarlags. T. d. voru í þeim
hópi þrír ráðherrar og forstöðukona kvenria-
skólans að Laugum, fröken Kristjana Péturs-
dóttir, og fleira fólk, er bar hvarvetna hróður
héraðsins vegna óvenju atgjörvis. Eg hafði líka
lært ljóð Guðmundar á Sandi, Indriða á Fja’li,
einnig gengið til fundar við Jón Trausta og
Þorgils Gjallanda. En hvers vegna var allt þetta
fólk, sem ég kynntist, framar en fjöldinn? Ég
varð þess líka vör, að ef einhver gekk á götu
djarfur í fasi, brostu menn og sögðu: Þetta er
sjálfsagt Þingeyingur. Mér sem barni fannst það
eðlilegt. Það myndi sjálfsagt vera ljúft og létt
að lifa þar. En svo urðu örlög mín þau, að
setjast að í Þingeyjarsýslu. Hef ég nú dvalið þar
rúmlega tuttugu ár. Veit ég nú, að fegurð henn-
ar og unaður er bundin björtum vornóttum og
kristalstærum vetrardögum. Þá ljós sólar brotn-
ar í margskonar liti í hinu minnsta snjókorni.
Undir frosti og fönn bíður lyngheiðin albúin
komu vorsins. Víki fönn til hliðar blasa við
auganu rauð sortulyngsberin, og lautin milli
þúfnanna er full af fagurgrænu lynginu. Eini-
runni með angandi ilman og fögru litarafti. Þeir
blikna ekki þessir runnar fyrir frosti né fjúki.
Melgrasskúfurinn harði bindur enda á rót-
laust sandfokið. — Hvers vegna skyldu þá börn
byggðarlagsins bera drjúpandi höfuð.
Nú vil ég minnast einnar dóttur Þingeyjar-
sýslu, sem mér er minnisstæð. En hún var ein
af Joeim, sem ekki kunni að beygja sig þótt móti
blési. Og vel á við um hana það, er skáldið
kvað: „Mörg í vorum djúpu dölum drottning
hefur bónda fæðst“. Þessi kona var frú Jóhanna
Stefánsdóttir, Arndísarstöðum í Bárðardal. Ég
kynntist henni aldraðri konu þá aðfluttri til
Reykjavíkur. Bjó hún þar með dóttur sinni,
Elínu, sem var hennar yngri dóttir og auga-
steinn. Oft gekk ég til fundar við þessa vin-
konu mína, og fór þaðan ávallt andlega ríkari.
Hún var gáfuð, unni bókum sínum, en örlög
hennar voru að verða sveitakona með ærin störf.
Sál hennar þráði fróðleik og menntun í æsku,
en gjafir lífsins voru börn og móðurskylda.
Hlúði hún að þeim og vék ei af vettvangi skyld-
unnar í neinu, er henni var til trúað. Jóhanna
var höfðingi heim að sækja, var veitul á líkam-
legt og andlegt fóður, vissi ég líka, að þess nutu
margir, Jdví að óvenju gestkvæmt var á heim-
ili þeirra mæðgna. Sátu þar oft mætir menn á
tali við frú Jóhönnu, og mun þeim ei hafa þótt
tíminn of langur, er þeir höfðu til samræðna
við svo gáfaða konu og skemmtilega.
Hugur hennar var bundinn sveit og héraði,
þótt hún yrði að yfirgefa hvort tveggja, eftir að
hafa kvatt þrjú efnileg börn í blóma æskunn-
ar og eiginmann, er hún unni og dáði.
Hún bauð mér eitt sinn með í ferðalag norð-
ur í Bárðardal. Ég þáði það. Var það mjög
ánægjuleg samvera. Fólk sveitarinnar var alúð-
legt, sumt ógleymanlegt. Enn man ég fyrsta
morguninn í Lyngholti hjá Ólafi og Arnbjörgu.
Þá skein sól í heiði. Gamla konan var nú komin
heim aftur til sonar og tengdadóttur. Hún gekk
út á tröppurnar, horfði yfir byggðina og farinn
veg. Tár blikuðu í auga. Ég skildi hana vel. Þarna
hafði hún átt léttustu sporin, einnig þau
þyngstu, en hún talaði aldrei um þau. Með
henni sá ég fyrst Þingeyjarþing, blómlegar sveit-
ir, sumar afburða fríðar, þær voru líka stolt
hennar. Hún sagði: „Nú mátt þú skilja það,
góða mín, hvers vegna ég ann Norðurlandi og
gleymi Jdví aldrei.“ —
Hér var dagsins önn að verða lokið. Hún
brosti við bókum sínum, naut þess að eiga næðis
stund með þeim um leið og hún fór um þær
mildum höndum. Blessaði einnig hin ljúfu þjóð-
skáld, er kváðu um ástina, höfðu samúð með
mállausum dýrum, sungu lof um sólbjarta júní-
nótt, eða hreyttu í kaldan hafís. Aldrei gleymi
ég geislandi svip hennar, er náinn ættingi rétti
henni að gjöf ljóðmæli Guttorms Guttormsson-
ar, eða hún opnaði Andvökur Stephans G. Þeim
NÝTT KVENNABLAÐ
3