Skólablaðið - 01.03.1980, Síða 15

Finnski rithöfundurinn, arkítektinn og hug-
myndafræðingurinn Reima PietilS, sem af mörgum er
talinn sá núlifandi finnskra arkítekta er komist
næst því að teljast arftaki meistarans Aaltos,
hefur í ritum sínum og kenningum gagnrýnt miskunn
arlaust skuggahliðarnar á „nútíma"-byggihgarlist
og skipulagi og þau fjölmörgu vandamál sem al-
þjóðastíll 6. og 7. áratugar hafur haft í fðr
með sér. Fyrir fáeinum árum birtist grein í Les-
bók Morgunblaðsins um PietilS asamt tilvitnunum í
rit hcns og myndum af helst verkum hans. Pietiia
segir m.a.:
„Við getum ekki stöðugt brotið niður og
byggt upp á nýtt, við verðum að koma okkur saman
um að stærst hlutinn fái að standa því að maður-
inn þarfnast stöðuleika og öryggis. Það er stað-
reynd að ef borg er illa byggð þá færast mistökin
áfram. Hver kynslóð á að byggja eins vel og vitur
lega og mögulegt er."
Sem vænta má á fjöldaframleiðsla mannlegs
umhverfis ekki upp á pallborðið hjá Pietila.
Tæknin er því aðeins til góðs að henni sé beitt í
þágu skynseminnar, að maðurinn sé herra hennar,
en ekki þræll. Einnig verður Pietila txðrætt um
hlutverk arkítektsins sem tengiliðar milli hins
tæknilega annars vegar og hins „ekki tæknilega"
hins vegar:
„Alls staðar í hinum iðnþróuðu löndum
rekst maður á sálfræðileg vandamál sem eininga-
húsabyggingar hafa í för með sér, - allt of ein-
hæf byggingarhverfi, - andleg fátækrahverfi. Sí-
felld endurtekning er engin gleði fyrir augað.
Einingasamsetning er og verður samsetning bar sem|
einingin yfirgnæfir og verður að vandamáli. Jafn-
vel þótt reynd séu ýmis tilbrigði, svo sem að
hafa svalirnar misjafnlega inndregnar, verður
árangurinn samt sem áður hinn sami, of einfaldur
og áhorfandinn sér tilraunina á augabragði og
áhrifin eru þar með afgreidd. Tæknin ein getur
samt sem áður hvorki stefnt þróuninni til hins
verra né hins betra. Tækninni örlagaríkari er
hugsunarhátturinn að baki henni. Hvar á arkitekt-
úrinn heima, á tæknihliðinni eða á þeirri sem
lýtur að rannsóknum á manninum og þörfum hans?
Það er eins og hann hiki við. að taka afgerandi
skref, - vill í hvorugar búðirnar fara endanlega'.'
Það væri í sjálfu sér einföld og auðveld
lausn að skella allri skuldinn á skipuleggjendur
og arkítekta og láta þá bera ábyrgðina á hrakför-
um íslenzkrar byggingarlistar síðustu 30 - 40 ár.
Margir mætir menn, sem fjallað hafa um íslenzka
„Strandhús" i Kópavogi.
Arkítekt: Högna Siguréardóttir.
o