Morgunblaðið - 25.08.2010, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 25.08.2010, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST 2010 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ Kirkjan er ámillisteins og sleggju. Gömul mál ganga aftur og birtast nú í annarri mynd og enn dapurlegri en áður. Ásakanir sem komu upp á yfirborðið fyrir hálfum öðrum áratug og beindust að þáverandi bisk- upi landsins voru mjög alvar- legar. En fram hjá tvennu varð ekki horft þá. Gegn ein- dregnum mótmælum þess sem borinn var hinum þungu sökum urðu þær ekki sann- aðar, þar sem engin vitni voru að því sem ásakanirnar sneru að, svo vitað væri. Hver og einn gat hugsanlega með sjálfum sér komist að ein- hverri niðurstöðu um hvað væri trúlegast. En það hafði ekkert gildi nema þá fyrir viðkomandi. Að auki var sök- in löngu fyrnd samkvæmt lagabókstafnum, þótt sönn teldist, sem var eins og áður sagði ósannað. Þetta var staðan sem var uppi. Og hversu ósáttir sem menn voru með þá stöðu, þá var hún svona og ekki öðruvísi. Yfir- völd landsins sem um slík mál fjalla að lögum áttu því ekki neinn leik. Í þessu felst engin afsökun, aðeins tilgreining staðreyndar. Málið fór því í fang kirkjunnar sjálfrar. Kirkjunnar menn og þeir sem vildu henni vel engdust sem ekki er að undra. Sumir þeirra töldu eðlilegast og af- farasælast að biskupinn segði embætti sínu lausu. Fyrr feng- ist ekki friður. Biskupinn taldi að afsögn embættis jafngilti við- urkenningu sekt- ar og því væri sá kostur ekki fær. Þó fór svo að biskup lét af embætti sínu fyrr en hann þurfti. Þótt starfslokin hafi ekki verið tengd þessum at- burðum beint er þó líklegt að þeir hafi haft afgerandi áhrif. Þegar einstakir sóknar- prestar, þar á meðal núver- andi biskup, voru fengnir til að hafa meðalgöngu í málinu stóðu þeir frammi fyrir fram- angreindum veruleika. Það hefur ekki verið sýnt fram á að framganga þeirra hafi mótast af einhverju öðru en að gera hlut þeirra sem leit- uðu stuðnings og hjálpar sem bestan og um leið að hlutur kirkjunnar sem slíkrar gæti einnig orðið betri. Þeir hags- munir fóru nefnilega saman. Kirkjan sem slík var ekki sökudólgur í þessu máli. Hún skaddaðist hins vegar mjög vegna þess. Kirkjan hafði alla hagsmuni af því að mál þeirra sem lýstu ákæru á hendur sóknarpresti, sem síðar hafði framast mjög innan kirkj- unnar, fengi úrlausn, raun- verulega úrlausn, svo sár þeirra yrðu grædd. Sú lausn fannst ekki og skýringarnar á því eru þær sem að framan voru nefndar. Þau mál sem nú eru uppi og varða kirkj- una þarf að ræða. En sú umræða þarf að vera yfirveguð og sanngjörn } Kirkjan engist öll Prestur, semsegist eiga að virða trún- aðarskyldur við þá sem til hans leita sem slíks, og færir fyrir því gild rök, sætir aðkasti. Því er blákalt haldið fram að prest- urinn vilji ganga erinda níð- inga gegn börnum. Vitnað er í barnaverndarlög og látið sem þau lög standi gegn sjón- armiðum prestsins. Lestur þeirra laga sýnir þó á auga- bragði að þau lúta að öðru efni en Geir Waage sóknarprestur fjallaði um. Í grein sem Heim- ir Örn Herbertsson hæstarétt- arlögmaður birti hér í blaðinu bendir hann á að skýr laga- ákvæði styðji sjónarmið Geirs og eru þau til viðbótar þeim rökum sem hann sjálfur færði fram fyrir sínum viðhorfum. Annar sóknarprestur, sem þekktur er fyrir að vera dálítið fljótur til, vildi láta reka Reyk- holtsprestinn úr starfi vegna skoð- ana sinna, eins og hann orðaði það sjálfur. Það er reyndar sami presturinn og sagðist vilja leggja hendur á formann lögmannafélagsins og tók þátt í að gera hróp að dómstólunum, sem vill að starfssystkini sín séu bundin sínum lagatúlkunum og við- horfum en séu rekin ella. Svo vill til að það var Geir Waage, sóknarprestur í Reykholti, sem „stóð í lappirnar“ eins og sr. Sigríður Guðmarsdóttir benti á, þegar aðrir fætur bognuðu í fyrri lotu bisk- upsmála. Verði það hin op- inbera niðurstaða að presti beri að hlaupa með trúnaðar- mál úr skriftum til lögreglu má augljóst vera að þá lokast sú leið þar með, eins og Ívar Páll Jónsson blaðamaður færir rök að í pistli í blaðinu í gær. Íslensk umræðuhefð hefur ekki batnað}Ruglandi í umræðu A fstaða Karls Sigurbjörnssonar, biskups Íslands, í máli Ólafs Skúla- sonar er snúin og óljós. Hann á í vandræðum með málið því hann virðist ófær um að taka einarða af- stöðu. Hugmyndir um sannleiksnefnd í málinu eru ekki frá Karli Sigurbjörnssyni komnar. Hann telur þær hins vegar alveg koma til skoðunar, miðað við svör hans í Kastljósinu í fyrradag. Af þeim svörum er ljóst að hann er enginn sér- stakur áhugamaður um slíka sannleiksnefnd heldur. Karl hefur bent á að þegar mál Ólafs kom upp á sínum tíma hafi kirkjan ekki haft neinar stofn- anir eða tæki til að taka á svona málum. Það er ábyggilega rétt hjá honum. Ekki hefur verið auðvelt að takast á við málið þá. Ljóst er hins vegar að þar skildi hafrana frá sauðunum, því prestar höfðu ekkert annað en hyggjuvit sitt og sannfæringu til að takast á við málið. Þar virðist einn prestur, Geir Waage, hafa stað- ið í lappirnar öðrum fremur. Ekki Karl Sigurbjörnsson. Það sem eftir stendur af frásögnum málsaðila af málinu þá, er að Karl reyndi að ná sáttum með milligöngu. Sátt um að Ólafur viðurkenndi brot sitt og bæðist opinberlega afsök- unar. Ekkert slíkt kom til greina hjá Ólafi. Samkvæmt frá- sögn Sigrúnar Pálínu Ingvarsdóttur reyndi Karl þá að fá hana ofan af ásökunum sínum. Því neitar hann í dag. Einnig mun Karl hafa lagt að Ólafi að segja af sér. Hann virðist því fyrst og fremst hafa lagt á það áherslu á sínum tíma að klára málið, svo skaðinn yrði sem minnstur fyrir kirkjuna. Mér sýnist hann enn vera í þeim gír. Í Kastljósinu í fyrradag, þar sem biskup sat fyrir svörum, fékkst hann ekki til að segja ber- um orðum að hann tryði frásögnum af kynferð- isbrotum Ólafs. Hann fékkst þó til að segja að hann hefði engar forsendur til að rengja þær frásagnir. Í því sambandi ber hann fyrir sig að Ólafur sé fallinn frá og hann verði ekki dæmdur úr þessu, nema af Guði. Við eigum að forðast að dæma, segir Karl. Í Fréttablaðinu 28. nóvember 2005 var greint frá predikun Karls í Hallgrímskirkju á fyrsta degi aðventu það árið. Þar sagði hann að Thelma Ásdísardóttir væri maður ársins, að hans mati. Karl gerði hugrekki Thelmu að um- talsefni í predikun sinni og hrósaði henni fyrir að segja sögu sína. Sögu af ólýsanlegum hryll- ingi bernsku sinnar, misnotkun og ofbeldi, eins og Karl orð- aði það. Ekki átti hann í erfiðleikum með að trúa frásögn Thelmu þá. Samt var faðir hennar fallinn frá, líkt og Ólafur Skúlason er nú. Það virðist því skipta máli hvort hinn sakaði er óbreyttur borgari eða biskup þjóðkirkjunnar, þegar Karl Sigurbjörnsson ákveður hverju hann ætlar að trúa upp á fólk. Biskup Íslands hefur enn tíma til að taka einarða afstöðu, hætta að hugsa um orðspor kirkjunnar og byrja að hugsa um fólkið sem á í hlut. Ef hann gerir það ekki er hann furðu- lega máttlaus, miðað við mann sem kallar sig trúarleiðtoga. onundur@mbl.is Önundur Páll Ragnarsson Pistill Hafrar og sauðir STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Útgefandi: Óskar Magnússon FRÉTTASKÝRING Jónas Margeir Ingólfsson jonasmargeir@mbl.is H inn 17. ágúst var hald- inn ráðuneytisstjóra- fundur þar sem m.a. var fjallað um stuðn- ingsaðgerðir Evrópu- sambandsins í umsóknarferli Ís- lands sem samþykkt var á síðasta fundi ráðherranefndar um Evr- ópumál. Í framhaldi af fundinum sendi Ragnhildur Arnljótsdóttir, ráðu- neytisstjóri í forsætisráðuneytinu, tölvupóst á samstarfsfólk sitt þar sem hún kallaði eftir verkefna- umsóknum um IPA styrki. IPA er eitt af verkfærum ESB til að aðstoða lönd sem sótt hafa um aðild áður en til aðildar þeirra kemur. Snýr að tvennu Þá kemur fram í skipuriti um fyrirkomulag IPA, sem sent var sem viðhengi tölvupóstsins, að TAIEX- sérfræðingar séu á leið til landsins en TAIEX er stofnun sem hefur það meginhlutverk að miðla sérfræðiað- stoð til ríkja við að innleiða eða und- irbúa innleiðingu regluverks ESB í lög ríkja en einnig að aðstoða við mögulegar skipulagsbreytingar í formi ráðgjafar. Verkefnaumsóknir til IPA fela í sér grófar hugmyndir ráðuneyta um verkefni sem þau telja ástæðu til að verði hluti af landsáætlun Íslands sem gæti hlotið styrk úr IPA. Landsáætlun IPA snýr að tvennu. Annars vegar að styrkja stjórn- sýsluna á þeim sviðum sem þörf er á til þess að uppfylla þær samnings- skuldbindingar sem íslenska ríkið tekur á sig á endanum ef til aðildar að Evrópusambandinu kemur. Hins vegar að hjálpa Íslendingum við áætlanagerð, að ákveða hvernig standa eigi að dreifingu styrkja úr evrópskum sjóðum hérlendis ef Ís- land gengur inn í ESB. Fimm til tíu umsóknir Sem dæmi um þetta má taka út- færslu sóknaráætlunarinnar 20/20 og vinnumarkaðssjóð ESB til að efla íslenskan vinnumarkað og vinna gegn atvinnuleysi. Ekki liggur þó fyrir hvaða verkefni verður sótt um stuðning við þar sem einungis á bilinu fimm til tíu umsóknir verða sendar samkvæmt ofangreindum tölvupósti Ragnhildar. Hver umsókn getur þó falið í sér fleiri en eina ábendingu. Sem dæmi geta borist nokkur verkefni á mismunandi svið- um tölfræði á vegum Hagstofunnar. Þær má þó sameina í eina áætl- unartillögu um tölfræði sem getur rúmað nokkur verkefni. Þannig geta umsóknirnar fimm til tíu verið nokk- uð rúmar á hinu breiða verksviði stjórnvalda. Þá mun forsætisráðherra skipa sérstakan stoðhóp IPA á Íslandi til að velja úr umsóknum ráðuneytanna en samkvæmt heimildum Morgun- blaðsins hefur hópurinn ekki verið skipaður þó svo að frestur ráðuneyta til að skila inn umsóknum hafi runn- ið út sl. föstudag. Samningsafstaða mótuð Utanríkisráðuneytið lítur á TA- IEX sem aðstoð við íslenska stjórn- sýslu til að greina nánar hvað felst í löggjöf Evrópusambandsins til að undirbúa samningaviðræður og til greiningar á því hvort og þá hvaða breytingar þurfi mögulega að gera á löggjöf og stjórnsýslu. Hvort tveggja aðstoðar samningamenn Ís- lands við mótun samningsafstöðu landsins á einstökum sviðum. Á þann hátt verður kannað hvort einhver núningur kunni að myndast á milli íslenskrar og evr- ópskrar löggjafar sem leysa þurfi í samningaviðræðum. Sótt um styrki til að breyta stjórnsýslunni Morgunblaðið/Ómar Samið ESB veitir Íslandi mikla aðstoð í formi peninga og ráðgjafar til að gera stjórnsýslunni betur grein fyrir því hverju hún þurfi að breyta. Á vefsíðu TAIEX segir að megin- hlutverk þess sé að hjálpa ríkjum við að innleiða regluverk Evrópusambandsins í eigin lög. Þannig hafa margir bent á, og þá sérstaklega Jón Bjarnason í viðtali við Morg- unblaðið í gær, að aðlög- unarferlið sé nú þegar hafið þó svo að íslenska þjóðin hafi ekki greitt atkvæði um aðild sína að ESB. Sérfræðingar utanríkisráðu- neytisins líta þó ekki á TAIEX aðstoðina sem innflutning á sérfræðingum til að segja stjórnsýslunni hvernig hlutirnir eigi að vera, heldur sem hjálp við að koma auga á þau mál sem mögulega taka þarf upp í samningaviðræðunum við ESB, auk þess að greina hluti með sem nákvæmustum hætti þannig að sjá megi hvað felist í ESB-regluverkinu á hverju sviði. Aðlögun eða aðstoð? TAIEX

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.