Morgunblaðið - 20.01.2011, Blaðsíða 10

atvinna Ég var fréttamaður á eins manns fréttastofu Aðalstöðvar-innar, útvarpsstöðvar sem nú heyrir sögunni til. Var þáfimmtán ára, heillaðist af fjölmiðlum og starfaði við þámeð námi næstu sjö ár þar á eftir.
Ragnar Jónasson, rithöfundur
Fyrsta starfið
Eins manns
fréttastofa
Axel Jónsson, veitingamaður og eigandi
Skólamatar ehf., er maður ársins á Suð-
urnesjum 2010 að mati Víkurfrétta. Axel
Jónsson er eigandi eins mest vaxandi fyr-
irtækis á Suðurnesjum í dag, Skólamatar ehf.
sem hefur vaxið og dafnað og veltir nú um
hálfum milljarði króna á ári. Tæplega 60
manns starfa hjá fyrirtækinu sem framleiðir
um 6.000 skólamáltíðir á hverjum degi fyrir
meira en tuttugu skóla á Suðurnesjum, í
Hafnarfirði og í Kópavogi. Skólamatur er
elsta fyrirtæki á landinu sem sérhæfir sig í
framleiðslu máltíða fyrir skóla.
sbs@mbl.is
Kokkur Suðurnesjamaður ársins
Framleiðir 6.000
skólamáltíðir á dag
„Straumur fólk sem ætlar
sér að flytja út til Norður-
landanna er stöðugur.
Margir koma hingað til að
leita upplýsinga og tungu-
málanámskeið okkar eru
fjölsótt,“ segir Alma Sig-
urjónsdóttir sem stýrir
verkefninu Halló Norð-
urlönd sem Norræna félagið sér um. Alls 750
íslenskir ríkisborgarar fluttu til Danmerkur,
Noregs og Svíþjóðar á síðasta fjórðungi sl.
árs, skv. tölum Hagstofunnar. Noregur var
helsti áfangastaður utanfara. Þangað fluttu
250 manns á tímabilinu. Niðurstöður í tölum
Hagstofunnar jafngilda því að sex manns hafi
flust utan á hverjum degi þessa síðustu mán-
uði ársins. Brottfluttir með íslenskt ríkisfang
voru 140 umfram aðflutta.
sbs@mbl.is
Stöðugir flutningar til Norðurlanda
Horft til Noregs og
margir á námskeið
Ísamtölum finnum við að félagsmönnumþykir mikilvægt að komandi kjara-samningar skili auknum kaupmætti.Þetta er ríkjandi viðhorf meðal þeirra
sem eru á lægstu laununum og í milli-
tekjuhópum. En svo tryggja megi aukinn
kaupmátt þarf samvinnu. Ríki og sveitarfélög
eru þar ekki undanskilin enda hafa gjald-
skrárhækkanir sveitarfélaga undanfarið ekki
hjálpað til,“ segir Harpa Ólafsdóttir hagfræð-
ingur, forstöðumaður kjaramálasviðs Eflingar
– stéttarfélags.
Eins og oft í byrjun árs eru fulltrúar at-
vinnurekenda og stéttarfélaga komnir saman
til funda þar sem þjarkað er um gerð nýrra
kjarasamninga. Staðan er þó kunnugleg og
þjarkað á báða bóga, enda margir án vinnu og
svigrúm til launahækkana ekki mikið að sögn.
„Kjarasamningar allra okkar viðsemjenda eru
lausir. Hækkun lægstu launa er forgangsmál
en einnig uppbygging atvinnulífsins og fjölgun
starfa,“ segir Harpa.
Réttur ekki virtur
Félagsmenn í Eflingu eru um 19 þúsund og
vinna við fjölbreytt og ólík störf. Um 80%
félagsmanna eru á almenna markaðnum svo
sem í iðnaði, á veitingahúsum, í byggingariðn-
aði, við ræstingar, í mötuneytum og á bens-
ínstöðvum svo eitthvað sé nefnt. Um 2.500
manns úr röðum Eflingar starfa hjá Reykja-
víkurborg og fleiri sveitarfélögum og ámóta
margir hjá ríki, hjúkrunarheimilum og ýms-
um sjálfseignarstofnunum. Hlutfall milli kynja
í hópi félagsmanna er nokkuð jafnt og eru fé-
lagsmenn af erlendum uppruna um 35%.
Atvinnuleysishlutfall meðal félagsmanna
hjá Eflingu er um 12,7% og koma langflestir
úr byggingargeiranum eða um 22% af þeim
sem eru án atvinnu.
„Allt frá haustinu 2008 hafa margir þurft að
leita til félagsins þar sem fyrirtæki hafa farið í
gjaldþrot. Hefur fólk meðal annars fengið að-
stoð hjá félaginu til þess að sækja laun í
Ábyrgðarsjóð launa. Einnig hafa kjör hjá
stórum hópi félagsmanna verið skert með
ýmsu móti og oft er misbrestur á hvort réttur
fólks sé virtur,“ segir Harpa.
Sérstök ástæða er til þess, að mati Hörpu,
að vera á varðbergi gagnvart því að réttur fé-
lagsmanna af erlendum uppruna sé virtur –
en þeir eru um 35% Eflingarfólks. Hún segir
einnig áhyggjuefni að sá hópur sem fái aðeins
lágmarkslaun hafi stækkað.
Niðurstöður í nýjustu könnun Capacent
Gallup sýna að um 9% félagsmanna séu með
dagvinnulaun sem samsvara lágmarkslaunum,
eða 165 þús. kr. á mánuði.
„Þeir sem skera sig sérstaklega úr hér eru
starfsmenn sem sinna ræstingum og þjón-
ustustörfum. Því miður leita alltof fáir sem
eru í þessum hópi til félagsins. Margt af þessu
fólki er af erlendum uppruna og það þekkir
síður rétt sinn en þeir félagsmenn sem eru
fæddir á Íslandi. Þá fer þeim einnig fjölgandi
sem þora hreinlega ekki að leita til félagsins
af ótta við að vera sagt upp í kjölfarið,“ segir
Harpa.
Umsóknum í sjúkrasjóð Eflingar hefur, að
sögn Hörpu, fjölgað mikið frá haustinu 2008.
Vinnubrögðum við úthlutun hefur verið breytt
frá því starfsendurhæfingarsjóður var settur
á laggirnar. Í stað þess að afhenda umsóknir
um dagpeninga fara starfsmenn Eflingar yfir
málin með umsækjendum.
Endurhæfing fyrir flesta
„Markmiðið er að gefa sem flestum kost á
starfsendurhæfingu. Fækka þeim sem enda í
fátæktargildru örorku. Við leggjum okkur
einnig fram að kynna möguleika í fræðslu-
málum. Um helmingur þeirra félaga okkar
sem eru án atvinnu er fólk af erlendum upp-
runa. Við viljum koma til móts við þetta fólk
og á sl. ári var sérstakt námstilboð fyrir þenn-
an hóp sem kallast Yrkja – 200 stunda nám í
íslensku og þáttum sem miða að aukinni sam-
félagsþátttöku þess.“
sbs@mbl.is
Hækkun læstu launa í forgang, segir Harpa Ólafsdóttir forstöðumaður kjaramálasviðs Eflingar
Fækka í fátæktargildru
Morgunblaðið/Ómar
Þeim einnig fjölgandi sem þora hreinlega ekki að leita til réttar síns hjá félaginu af ótta við að vera
sagt upp í kjölfarið,“ segir Harpa Ólafsdóttir hagfræðingur Eflingar-stéttarfélags.