Ný saga - 01.01.1996, Page 78

Smári Geirsson
Mynd 1. Gamlabúð á Eskifirði hýsir sjóminjasafn Austurlands.
Áðurnefndar niðurstöður leiddu til við-
ræðna við ritstjóra Iðnsögu íslendinga og var
fljótlega viðurkennt að hætta væri á að iðn-
söguritunin á vegum stofnunarinnar hefði
sömu einkenni og fyrri skrif um iðnþróun.
Flestir sem mögulegt var talið að ráða til að
rita sögu einstakra iðngreina voru búsettir á
höfuðborgarsvæðinu og talsvert uppteknir af
þróun iðnaðarins þar. Heimildasöfnun á
landsbyggðinni yrði augljóslega erfið fyrir
þessa höfuðborgarbúa auk þess sem hún yrði
kostnaðarsöm og því hætta á að hún yrði í
skötulíki.
I kjölfar þessara viðræðna lögðu Jón Böðv-
arsson og aðrir forsvarsmenn Iðnsögu íslend-
inga á það áherslu að í Safni til iðnsögu ís-
lendinga yrði þess gætt að iðnaði á lands-
byggðinni yrðu gerð skil. Til að tryggja að svo
mætti verða skyldi rituð iðnsaga Austurlands
og var sá sem þetta skrifar ráðinn til þess
verks. Iðnsaga Austurlands var hugsuð sem
dæmi um framvindu iðnaðar í landshluta fjarri
suðvesturhorninu en ekki var gert ráð fyrir að
taka aðra landsfjórðunga til svipaðrar um-
fjöllunar. í upphafi var áætlað að iðnsaga
Austurlands myndi auðveldlega rúmast í
einni 300 blaðsíðna bók og höfðu reyndar
sumir áhyggjur af því að erfitt yrði að fylla
300 síður af efni um iðnaðarstarfsemi í lands-
hlutanum.
Sumarið 1987 hófst heimildasöfnun vegna
ritunar iðnsögu Austurlands. Þegar lá fyrir að
prentaðar og skrifaðar heimildir um efnið
væru mjög takmarkaðar. Að sjálfsögðu veittu
blöð, bækur og ýmis skrifleg gögn ómetanleg-
ar upplýsingar en því fór fjarri að þær væru
fullnægjandi. Þurfti því að byggja á munnleg-
um frásögnum fólks víða að úr fjórðungnum
og fór drjúgur tími söguritara í ferðalög og
heimsóknir enda dýrmætt að hitta þá á
heimaslóð sem bestar og mestar upplýsingar
gátu veitt um iðnþróun í einstökum byggðar-
lögum eða starfsemi tiltekinna fyrirtækja. í
upphafi var þess farið á leit við sveitarstjórn-
ir eystra að þær tilnefndu mann eða menn
sem gætu miðlað söguritara af þekkingu sinni
76