Líf og list - 01.04.1951, Blaðsíða 6

þrífur og sogar hinn mikli drauma-hvirfilvindur
Picassos til sín.
Braque setur einnig sál í dauða muni, eins og
ég sagði áðan, en þróun hans í þá átt er alveg
gagnstæðs eðlis. Braque gerir aldrei skrípamyndir
af hlutum eða persónum, „sprellar“ aldrei með
dauða og lifandi hluti, hann lýstur þá töfrasprota.
Hann fer vel með alla hluti, sem koma fram í
myndum hans. Satt að segja hefir maður það á
tilfinningunni, að kaffikannan eða kaffikvörnin
hans, borðið, stóllinn og glugginn hans lifi ein-
mitt því lífi, sem hann glæðir þessa hluti. Sá per-
sónuleiki, sem Braque túlkar í krúsinni fyrrnefndu,
er eitthvað, sem krúsin hefir raunverulega til að
bera í fullum rétti sinum. M. ö. o. kemst Braque
af hugsáei sínu að leyndardómnum — það mætti
næstum kalla það sálina — í hverjum hlut, sem
hann málar. Þess vegna finnst manni, að' krús
eftir Braque sé alveg eins raunveruleg og sönn —
Picasso: BLÓM OG ÁVEXTIR (1947)
alveg eins nálægt veruleikanum — og krúsin, sem
kemur frá leirkerasmiðnum.
(Framh.).
Sýning Valtýs Péturssonar
Á ER SÝNING Valtýs Péturssonar um garð
gengin. Engum, sem fylgzt hefir með mynd-
gerð Valtýs, síðan hann byrjaði að taka þátt hér
í sýningum, mun blandast hugur um, að hann
hefir numið mikið í myndlistartækni af tveggja
ára veru sinni í ítalíu og Frakklandi. Hann virð-
ist nú stórum leiknari við pentskúfinn, stórum
handlagnari en áður var, m. ö. o. höndin hefir
liðkazt og ræður nú yfir meiri getu og kunnáttu
í undirstöðuatriðum myndrænnar tækni. Þegar
litið er á allan þann fjölda mynda, sem var á sýn-
ingunni, leynir sér ékki, að Valtýr er gæddur ó-
venjulegri eljusemi og verkgleði, svo að öll sól-
merki benda til, að hann muni nýta það, sem hon-
um hefir verið gefið 1 vöggugjöf. Fátt er lofsam-
legra en dugnaðurinn, og er ótrúlegt, hve mörg-
um tekst að komast áfram og ná langt með hon-
um nær eingöngu, enda hefir kunnur erlendur
vitmaður sagt, að ekki þyrfti nema 1% af guðs-
gáfu á móti 99% dugnaði til þess að geta orðið
góður, eða — að minnsta kosti — vel hlutgengqr
listamaður. Hæpið er þó að ætla, að þessi nota-
legu spakmæli gildi um alla þá, er fást við fagr-
ar listir, og eitt er víst, að aldrei er hægt að skapa
langlífa, sjálfstæða og persónulega list með 1%
guðsgáfu og 99% dugnaði, þó að eigindir, sem
þannig skiptast í hlutföllum, nægi mörgum til
þess að komast upp á vatnsborð meðalmennsk-
unnar. En lengra kemst enginn, sem þannig er
háttað um.
Valtýr hefir þroskað hagleik sinn, svo að undr-
um sætir, enda er sýnilegt, að hann gerir sér
mikið far um að þjálfa höndina, þreifar víða fyr-
ir sér til þess að notfæra sér stílbrögð ýmissa
góðkunnra málara, einkum Braques, Gromaires,
Feiningers og síðast en ekki sízt Manessiers, sem
Hjörleifur Sigurðsson gat um í grein sinni hér í
tímaritinu á sínum tíma. Við þessu er ekkert að
segja, ef það drepur ekki hugkvæmni og persónu-
leg einkenni þess manns, sem leyfir sér slíkt.
Málarinn verður fyrst og fremst að treysta á
persónu sín sjálfs og leita í sjálfum sér, gefa
eitthvað af sjálfum sér í myndirnar, gera sjálfur
tilraunir, en ekki láta aðra klífa örðugasta hjall-
ð
LÍF og LIST