Austurland - 23.12.1981, Blaðsíða 25

skoðun. að J>eir verði að taka pá síld, sem býðst. Þeir fá lánað
kastakkeri og sökkva því spöl frá landi. Þá ná þeir lengra út á
fjörðinn með nætumar, ]>angað sem síldin heldur sig. Það er
]>ungur dráttur, en f>eir ná ]>ó nótunum að landi og sfldin fylgir
með. Þeir setja síldina í lás og kasta aftur. Þennan dag fá }>eir
alls 300 tunnurlð). Gufuskipið „Erik Benentsen“ fær nú loks
farm og kernur til Björgvinjar 10. september með 2.500 tunnur
síldar20i).
Giertsen, kaupmaður í Björgvin. fær símskeyti frá Kaupmanna-
höfn 15. september. Þar er frá }>ví skýrt, að par hafi engin íslands-
síld sést í ár. Fyrsta sending, sem kemur, selst áreiðanlega háu
verði. p\í nú sé vissulega ]>örl' fvrir stóra síld í Sví)>jóð2l).
Frá öðrum fjörðum á Austurlandi koma fá skip heim með
síld í september, fyrst jaktin „Dina“ og síðan galías „Skánevig"
frá Fáskrúðsfirði og gufuskipið „Vaagen“ frá Seyðisfirði. Gufu-
skip Lehmkuhls „Nordkap" fór tómt frá Eyjafirði til Eskifjarðar,
fær par slatta, 559 tunnur síldar, og heldur áfram til Björgvinjar.
Frá Eskifirði sigla samtímis galíasamir ,.Kaperen“ og „Flenriette"
með sfld til Haugasunds22).
Um miðjan september kemur „Dina.“ jakt Amlies, aftur frá
Haugasundi með salt og tunnur og tekur höfn á Eskifirði til að
fá tollafgreiðslu. Tveir hásetar klifra upp til að festa stórseglið
sinn hvom megin á ránni. Þá missir annar ]>eirra fótfestuna og
fellur, slær höfðinu við tunnu. sem stendur við borðstokkinn.
lendir í sjóinn og deyr samstundis. Hann hét Ole Olsen. var frá
Veröy í Vestur-Lofoten og var 18 ára gamall23).
í bréfi frá Seyðisfirði, dagsettu 28. september, segir að ]>ar sé
síldveiði lokið. Um 1. október fæst lítið eitt í lás á Mjóafirði og
nokkrir síldarlásar standa enn í Reyðarfirði. Þau fáu nótalög.
sem verið hafa á Reyðarfirði liafa besta útkomu, hafa fengið um
20.000 tunnur. í byrjun október halda ]>rjú gufuskip heimleiðis
með síld frá Austfjörðum: „Augusta“ til Björgvinjar, „Stadt“
til Haugasunds og „Alf" til Stafangurs. Samtímis heldur skonn-
ortan ,.Albert“ með sfldarfarm til Björgvinjar24). Ein vika líður
og önnur án ]>ess að vart verði við meiri sfld. Lásamir tæmast
smátt og smátt. Mörg skip hætta og halda heimleiðis frá Aust-
fjörðum. „Ansgar“ galías Nagells kemur hlaðinn til Haugasunds
25. október. Thormodsæter skipstjóri segir. að pegar peir fóru
frá Mjóafirði fyrir 16 dögum. hafi enyar horfur verið á frekari
veiði. hvorki par né í Seyðisfirði. Næstu daga koma nokkrir fleiri
Reyðarfirði. Með póstjufuskipinu „Ronny“ sendi Storðarleið-
angurinn 200 tunnur síldar frá Hrísey til Kaupmannahafnar27).
Nú líður að nóvember. í Haugasundi bíða allir með eftirvænt-
ingu eftir sfldarskipunum frá Eyjafirði. en ekkert kemur. Milli
I. og 6. nóvember eru aðeins afgreidd 10 skip frá Austfjörðum,
aðeins prír galíasar eru með síldarfarm. Ein jakt og fjórir galíasar
frá Haugasundi hafa ekki annað meðferðis en salt og tómar
tunnur. Til Stafangurs koma galías „Inger“ með 72 tunnur sfldar.
en annars salt, og gufuskipið ,.Dido‘ með ballest28).
f næstu viku koma 30 skútur heim frá Austfjörðum. Það er
]>að sem eftir var af leiðöngrunum á Fáskrúðsfirði, Eskifirði,
Norðfirði. Mjóafirði og Seyðisfirði. Tuttugu af )>essum skútum eru
aðeins með salt og tómar tunnur um borð. Galías „Nimrod“ er
með 660 tunnur af síld, skonnortán ,.Hardangeren“ er með 324
tunnur sfldar, ]>rjú skip eru með meira en 200 tunnur. tvö yfir
100 tunnur og ]>rjú eru með rninna en 100 tunnur af sfld29).
Á sama tíma koma nokkrar skútur frá Eyjafirði. Hinn 9.
nóvember er tilkynnt frá Skudeneshavn: „Galías „Ora & Labora“
kom í dag eftir 12 daga ferð frá Eyjafirði án ]>ess að hafa fengið
farm. Við brottför voru nokkrar smátorfur í lásum í Eyjafirði,
en síldin var mjög dreifð. Það er víst óskaplegt tap á íslands-út-
gerðinni í ár“. Skip O. A. Knudsens, „Anny Föyen“ kemur einnig
frá Eyjafirði án annars farms en salts og tómra tunna. Aftur á
móti hefur Storðarleiðangurinn haft heppnina með sér, skonnort-
an „Sigurd“ kernur heim með 797 tunnur síldar og jaktin
„Elísabeth" með 200 tunnur. Og „fslandsleiðangurinn frá Hauja-
sundi“ sendir 1000 tunnur af síld heirn með skonnortu Rönnevigs
„Adoram“.
Hinn 11. nóvember er gufuskip Berentsens „Kronprinsesse
Victoria“ komið heim til Stafangurs með 900 tunnur síldar. Skipið
fór frá Eyjafirði 5. nóvember. Þá var útlit fyrir veiði, og margir
fiskimenn kusu að bíða tunglkomu. Þar höfðu fengist smáslattar
upp á síðkastið. ]>ar af hafði nótalag Berentsens fengið 2 200
tunnur og Köhlers 500 tunnur3í’>).
Margir fiskimennirnir eru orðnir svo leiðir á að liggja hér án
)>ess að fá síld. að ]>eir vilja fara heim. En nokkrir bassar neita
að gefast upp. einn )>eirra er Nils Djúpevág. Nótalagið hans kastar.
Það eru næturfrost og ]>að Iiggur við að }>eir nái ekki nótinni
aftur. Strax á eftir er kastað aftur. en veiðin er aðeins ónothæf
smásíld. Nils Ióðar og lóðar. Svo finnur hann stórsíld og gerir
síldarfarmar frá Austfjörðum, galías „Elektra“ til Flekkefjord
með 1230 tunnur sfldar, „Alliance,“ galías S. B. Svendsen, til
Kopervík með 820 tunnur og til Haugasunds galías „Solid“ með
1227 tunnur og jaktirnar „Anna" og „Alberthine" með 600 tunn-
ur hvor. Annars er ]>etta rýrt. Gufuskipið „Polymnia“ kemur að-
eins með 616 tunnur til Stafangurs, og til Haugasunds kemur
samtímis jaktin „Gottfrid“ með 145 tunnur og tveir galíasar og
ein jakt aðeins með salt og tómar tunnur25).
Eyjafjörður verður ekki íslaus fyrr en komið er fram í septem-
ber. Hinn 20. september er par mildur sunnanvindur og 13 stiga
hiti. fyrsti sumardagur ársins. Dálítið af sfld fæst í net og nokkur
smáköst eru tekin í firðinum. Lengra úti veiðist dálítið af ]>orski.
— En góðviðrisdagana má telja á fingrum annarrar handar.
Snemma í október gerir norðan storm með snjókomu. Síðan snýst
hann í vestanstorm, sem verður að ofviðri og veldur skaða. Einn
af léttbátum Smedsvig kastast langt upp á land og brotnar í
spón26).
„Norðmaður" segir í bréfi frá Eyjafirði 8. október að erfiðlega
gangi að fiska og útlit fyrir veiði sé slæmt. Við tunglfyllingu og
á „síðasta tunglfjórðungi" náði eitt nótalagið nokkrum köstum.
Allt í einu kom mergð fugla og sjávardýra og áta í fjörðinn. en
allt hvarf jafn snögglega. Lítið var af sfld i lásunum, aðeins 200
tunnur í )>eim stærsta. Alls hafa aðeins veiðst 1000 tunnur sfldar
og skiptist veiðin á mörg nótalög. Sfldin er góð. en petta er aðeins
smá fjarðarsfld. — Nú bíðum við allir eftir tunglkomu. síðan
förum við héðan, verði ekki breyting á. — Galías „Liberal“ er
nýkominn frá Haugasundi og skonnortan „Anny Föyen“ frá
Salomon Kalvenes, sem hann hefur samvinnu við, aðvart. Kalve-
nes-menn koma seint, ]>eir eru ]>reyttir á að kasta og hafa fengið
nóg. Þegar ]>eir loks náhast bcrja ]>eir árunum í sjóinn til að
fæla sfldina frá landi. En Nils hrópar: „La gá not," sfldin vill
forða sér á meðan pe'r kasta. en ]>á koma tveir hvalir og reka
hana inn í nótina aftur. Mcnn Kalvenes halda áfram að tefja fyrir.
Þeir eiga að róa í iand með kaðal frá öðru nótareyrana, en sleppa
kaðalendanum í sjóinn, ]>að er erfitt að ná honum aftur. Þegar
draga á nótina að landi fara ]>eir sér svo hægt, að nótin er slök
allan tímann. En síldin náðist og ]>að er mesta veiði sem ]>eir
hafa fengið í langan tíma. Menn Nils hrópa húrra. Það gjöra
hinir líka, en Nils vill helst loka á ]>eim túlanum. Þeir eiga ekki
heiðurinn af því að síldin náðist3l).
Firma Berentsens hefur sem umboðsmann á Eyjafirði Olaus
Housken skipstjóra frá Stafangri. Hann hefur komið sér fyrir á
Oddeyri sem íslenskur kaupmaður og hefur leigt lóð af Gránu-
félaginu. Hann hefur bréf upp á að hann megi selja í smásölu
daglegar nauðsynjar og í heiidsölu kol, salt, timbur, kom, strengi
og hamp og allt, sem varðar fiskveiðar. Hann má salta sfld og
stunda fiskveiðar. Hann er tninaðarmaður Berentsens og miðlar
málum ef ágreiningur verður, t. d. milli bassans og skipstjór-
anna í leiðangrinum. Þeir kalla hann „Housken gamla“. Hann
er hygginn maður og réttsýnn32). Hann biður nú um skip frá
Álasundi með tunnur og til að sækja síld úr síðasta stóra lásn-
um33).
Við lá að lásinn færi forgörðum í hvassviðri. sem geysar í
tvo sólarhringa. Svo horfði sem allur veiðiflotinn færist. „Nú er
Austurland jólablað 1981
25