Ingólfur - 09.12.1944, Síða 2

*>
INGÓLFUR
Útgcf.: Nokkrir ÞjóSveldismenn
Ritstjóri:
HALLDÓR JÓNASSON
(símar: 2802 og 3702)
Afgreiðsla í Ingólfshvoli
kl. 1—3 e. h.; sími 2923
heimasími afgr.m. 5951
— INGÓLFUR kemur út á hverj-
nm mánudegi og aukablöð eftir
C
þörfum. Missirisverð kr. 12,00, 1
lausasölu 35 aura.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar
Tónninn mun
Einkennilegt er það, að
menn skuli ennþá vera að
furða sig á þeim tón, sem
menn heyra í útvarpsumræð-
unum frá þinginu. Auðvitað
er hann aðeins eðlileg afleið-
ing af því, að þar er verið
að ræða flokkamál en ekki
þjóðmál. — Flokkarnir eru
þar að tala við þá menn, sem
annaðhvort eru eða geta orð-
ið kjósendur þeirra en ekki
við þjóðina sem heild.
Það er í sjálfu sér gott að
ennþá skuli þó vera til menn
meðal almennra hlustenda,
Sem heimta að þingræður
fari fram á þjóðmálagrund-
velli. — En það er bæði ein-
feldningslegt og ósanngjarnt
að heimta þetta af flokkum,
sem kosnir eru af ákveðnum
stéttum og kjördæmum til að
fara með umboð fyrir sér-
hagsmuni þeirra.
Það er sízt nokkuð á móti
því að gætt sé hagsmuna
þjóðarmálspartanna á þingi
þjóðarinnar, á sama hátt og
sjálfsagt er að sjónarmið
málsparta fyrir rétti séu trú-
lega skýrð og varin af mala-
flutningsmönnum.
En engum manni með viti
mundi detta í hug að vilja
afnema dómarana og fela
málafærslumönnunum starf
þeirra.
Menn eru fyrir löngu
búnir að læra, að dómararn-
ir verða að vera scrstakir
menn, sem eiga að gæta
hinna almennu réttarsjónar-
mifia og dæma eftir þeim.
Sams konar menn verður
einnig að hafa í löggjöfinni
til að gæta hinna almennu
sjónarmiða þar. — Þessa
menn vantar nú einmitt í
þingið — menn sein fara
með umboð þjóðarinnar allr-
ar, og í fyrsta lagi vega það,
sem umboðsmenn sérhags-
munanna bera fram og
skýra frá sínu sjónariniði, og
í öðru lagi gæta hagsmuna
lieildarinnar, sem annars
klofna niður í eintóma parta
breytast.
INGÓLFUR
AÐSENT
Þjóóveldið og
blöðin
Prentfrel8Íð er viðurkennt af
öllum að vera undirstaða lýð-
frelsisins. Af þeim sökumerþað
yfirleitt fyrsta verk einræðis-
flokka, sem brjótast til valda,
að afnema prenlfrelsið or koma
í veg fyrir alla frjálsa gagnrýni.
Við Islendingar höfum um
langt skeið búið við einkenni-
lega tegund af prentfrelsi. f
stjórnarskrá okkar er gert ráð
fyrir að leyfilegt sé að gefa út
og prenta alls konar blöð og
tímarit án afskipta ríkisstjóm-
ar, þings, eða dómotólanna.
Þrátt fyrir þetta frelsi hefur
íslenzka blaðaútgáfan orsakað
stórfelldari andlega kúgun með
al þjóðarinnar, en þekkt mun
vera í nokkm öðm landi með
svipuðu prentfrelsi frá liálfu
þess opinbera. Þeir sem eiga
sök á þessu em útgefendur
blaðanna, flokkarnir.
Þegar núverandi flokkaskip-
un var að myndast í Jandinu á
síðustu ámm fyrri heimsstyrj-
aldarinnar, varð þróun mál-
anna þannig, að flokkamir
tóku blaðakost þjóðarinnar að
hagsmuni eins og reynslan
sýnir nú. Það er þessi þörf
á gæzlu heildarsjónarmiðs-
ins, sem óljóst vakir fyrir
þeim sem vilja gera landið
að einu kjördæmi. En þeir
gleyma partasjónarmiðun-
um, sem líka eiga rétt á sér
undir demókratísku skipu-
lagi.
Þjóðríkisstefnan fullnæg-
ir hvorutveggja með því að
hafa landið eitt kjördæmi til
Efrideildar en lætur parta-
kjörið haldast til Neðri-
deildar líkt og verið hefur,
en í endurbættri mynd. —
Stéttirnar eiga heimtingu á
málsvörn í þinginu og kjör-
dæmin sömuleiðis, því að
landshlutarnir hafa líka
ýmsra sérhagsmuna að gæta.
Það er þeim mun ineiri
þörf á þjóðdeild fyrir lög-
gjöfina en á dómurum í rétt-
inn, sem löggjöfin hefur víð-
tækara verksvið en dóm-
gæzlan.
Dómgæzlan hefur aðal-
lega úrskurðarvald um það
hva'S sé lög og réttur í hverju
tilfelli. En þingið hefur eigi
aðeins úrskurS um það hvað
eigi afi vera lög og réttur,
heldur verður það einnig i
mörgum tilfellum að vega
og meta jákvœS úrrœSi um
starfsemi þjóðlífsins.
Þegar þjóðdeildin er kom-
in, er þingið rétt stofnað, og
þá mun kveða þar við ann-
an tón. Því að það þýðir ekkí
að bjóða þjóðdeildinni sömu
rök eins og fullgóð þykja nú
fyrir almenna kjósendur.
mestu leyti í sínar hendur. Alla
tíð síðan liafa flokkarnir rekið
blöðin og notað þau miskunn-
arlaust sem vopn í liinni skef ja-
lausu baráttu sín á milli um al-
menníngsálitið. Niðurstaðan
hefur því löngum orðið sú, að
þjóðin liefur búið við frjáls
blöð í orði en ekki í fram-
kvæmd. Afleiðingin af þessum
vinnubrögðum flokkanna hef-
ur komið ljóslega niður á allri
þjóðinni og almenniugsálitinu.
Það er varla til svo einfalt mál,
eða svo sterk einhliða rök með
nokkru máli, að flokksblöðun-
um takist ekki að búa til eins
margar deildir manna með mis-
munandi skoðanir um það og
flokkamir eru margiv. Um eitt
geta þó þessi blöð flokkanna
verið sammála. Það er að kæfa
með fullkomnu offorsi, hverja
þá rödd, sem gerir tilraun til
að segja fólkinu einfaldar og
sannar staðreyndir, úr lífsbar-
áttunni, svo að það sé fært um
að mynda sér réttsýnt álit um
þau átök, sem fram fara í kring
uin það.
Dæmi um þessa hluti eru
deginum ljósari og styrjöld
flokkanna við þjóðina, og þann
skýlausa rétt hennar að fá að
vita staðreyndirnar, hefur aldr-
ei verið liatramari en einmitt
síðustu mánuðina. Revndir
flokksforingjar og ábrifamenn
í flokkunum liafa verið flæmd-
ir út fyrir garða og ýmist neydd
ir til að þegja, eða gert svo ó-
hægt um að koma skoðunum
sínum á framfæri við þjóðina
sem unnt liefur verið. Stöðug-
ar gætur eru bafðar af flokks-
forustunum á hverjum aðila,
sem dirfist að koma nærri
nokkru, sem lyktar af prent-
svertu, ef óttast er um að það
sé prentsverta, sem flokksvél-
arnar ráða ekki yfir. En á sama
tíma lemja flokksblöðin öll
sama áróðurinn inn í liöfuð
lesenda sinna, liiim fánýta á-
róður um ágæti og umbótavilja
síns eigin flokks, en sviksemi og
undirferli annarra flokka við
málstað þjóðarinnar. 4 meðan
gengur lífið sinn gani. Þjóðin
er sundruð og óviðbúin að
mæta því illa og góða. Hún fær
ekki að vita um staðreyndirn-
ar. Henni er einungis innrætt
að vera ósammála, msð flokk-
unum, á móti sjáJfri sér og
sinni eigin velferð. Þannig er
árangurinn af starfsemi liinna
frjálsu blaða á fyrsta ári bins
nýstofnaða þjóðveldis á Islandi.
En árangurinn af þessu ger-
ræði flokksbJaðanna við al-
menningsálitið sést þá gleggst í
beinni bnignun lýðfrelsisafl-
anna í landinu. Á örskömmum
tíma hefur byltingarflokkur
undir erlendri yfirstjórn sem
liefur algera kollvörpun lýð-
ræðisþjóðskipulagsins og prent-
frelsisins á stefnuskrá sinni,
fengið svo mikið fylgi meðal
þjóðarinnar, að hami er nú
þriðji stærsti flokkur löggjaf-
arsamkomunnar, með tvo ráð-
berra í mikilsverðum sætum í
nýlega myndaðri ríkisstjórn.
AVARP TIL LESENDA BLAÐSINS
FRÁ ÚTGEFENDUM ÞESS
Kjósendur allra lýSfrjálsrá
landa liafa fyrir löngu feng-
iS sig sadda á fógrum lof-
orSum. INGÓLFUR gœti
auSvitaS, eins og ónnur hlóS,
flokkar og stefnur, lofaS afi
styfija sérlivert gott málefni,
og í raun og veru vill blaS-
ið gera það. En baráttumál
þess er þó fyrst og fremst
EITT: Þafi er STJÓRNAR-
SKRÁRMÁLIÐ OG ÞJÓÐ-
SKIPULAGIÐ.
ÞaS öngþveiti, sem undan-
farin ár hefur ríkt í stjórn-
málalífi þjóSarinnar og sá
stjórnmálaglundroSi, sem
hjá erlendum stórþjóöum
leiöir til einræöis og ofríkis,
þróast og nœr hámarki ein-
mitt vegna þess, að hœfilega
sterkt og þjóörœöilegt þriöja
aöilavald hefur vantaö í
stjórnskipulag hinna lýö-
frjálsu þjóöa. Þessi hryggi-
legi skortur leiöir allt af til
ófga og ófarsœldar, ýmist
STJÓRNLEYSIS og byltinga
eS a OFSTJÓRNAR, EIN-
RÆÐIS OG KÚGUNAR.
Þar sem sérhagsmunastefn
ur, stéttir og flokkar, berjasi
um œösta valdiT) í þjóöfélag-
inu, án þess aS til sé í stjórn-
skipulaginu sjálfu nœgilega
sterkt úrskuröar- og fram-
kvœmdarvald — þetta hús-
bóndavald, sem nauösynlegt
er á hverju heimili, viö
hvert einasta búhokur, á
hverri smáfleytu og hjá
hverju fyrirtœki, ef sæmi-
lega á aS takast, — vofir
hrun og eySilegging allt af
yjír.
INGÓLFUR vill sérstak-
lega halda þjóöarvitundinn i
vakandi á þessu svifii, benda
seint og snemma á hœttuna
og upplýsa þjóöina um hina
réttu leifi til varanlegrar
tryggingar gegn henni.
Utgefendum blaösins þœtti
mjóg vænt um, aS vita nokk-
uS frekar um hug þeirra
manna til blaösins, sem hafa
fengiö /jaS og lesiö. — Vilja
þeir að blafii'ð haldi áfram
aö koma út? Aö þaö eflist og
Slíkt getur aðeins skeð meðal
þjóðar, sem lætur Jyjóða sér
blaðakost líkan þeim, sem ís-
lenzku st jórnmálaflokkunum
liefur lialdizt uppi mótspvrnu-
laust, að bera á borð fvrir ís-
lenzka lesendur. Með þannig
misnolkun á helgustu grein
frelsisins, prentfrelsinu, fyrir-
gerir þjóðin áður en varir,
möguleika sínum til að vera
frjáls og verpir moldu alla liina
fomu drauma um þjóðveldi a
íslandi.
Huginyndin um þjóðveldið
er byggð á því að þjóðin ráði
síniim málum sjálf. Að Jiver ein
Frh. á 7. síðu.
veröi þaö þróttmikiö, aö þaö
geti unniö vókumannsstarf
sitt meöal þjóöarinnar? Sé
svo — hvaö skal þá gert blaö
inu til bjargar? — Þaö get-
ur ekki lifaö á áhuga og góö-
um óskum einum saman.
Þeir sem vilja, aö blaöiö lifi,
veröa aö sýna þess einhvern
vott.
Þaö hefur ekki enn veriÖ
ráöist í aö innheimta fyrir
bldðiö, þar sem þaö þá einn-
ig hefur veriö sent til fjólda
manna óumbeöiö til kynn-
ingar. En blaöiö veröur nú
aö fara aö fá vitneskju um
fylgi sitt, fá aö vita, hverjir
vilja kaupa þaö og lesa og
hverjir láta sér annt um þaö
stórmál, sem blaöiö berst
fyrir.
Góöir lesendur, þiö sem
unniö málstaö INGÓLFS,
styöjiö blaöiö á einhvern
hátt. Gerist fastir kaupend-
ur, útvegiö því fleiri lesend-
ur, sendiö því greiöslu eöa
eitthvert ákveðið árstillag, og
takiö á einhvern hátt hönd-
um saman um mesta velferö-
armál þjóöarinnar—SJÁLf
STÆÐISMÁL HENNAR
INN Á VIÐ: — STJÓRN-
ARSKRÁRMÁLIÐ! — Vér
vitum, aö menn um allt land
eru þessu máli í hjarta sínu.
fylgjandi. En dreiföir og
sundurlausir kraftar vinna
aldrei þrekvirki. Muniö, aö
sinnuleysiö hefur mörgu
góöu málefni á kné komiö.
Látiö okkur heyra frá ykk-
Bókarlregn
Arni Ólafsson: Jón ís-
lendingur og fleiri sög-
ur. Stœrö: 133 bls.
Nokkrar teiknimyndir.
Frásagan „Jón Islending-
ur“ er útdráttur úr sögu ís-
lenzku þjóðarinnar þannig
sagður, að þjóðin er táknuð
með einum manni, „Jóni ís-
lending“. Málið á sögunni er
eins konar eftirlíking af 17.
og 18. aldar bókmáli. —
Næstlengsta sagan, „Afbrýði
semi við dauðans dyr“, er
veigamest. Er það vel Jings-
uð saga og ber vott um fárán
legt en hnyttið ímyndunar-
afl. Sagan „Ástir og pönnu-
kökur“ sýnir og kýmnibland
ið ímyndunarafl.
B.
ÚTBREIÐIÐ ÞJÓÐ-
VELDISSTEFNUNA
IIIIHIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHI