Ingólfur - 09.12.1944, Blaðsíða 7

INGÓLFUR
7
I N D I G 0
Judith hélt um liöfuð Dolores og hallaði henni upp
að sér. „Hann líkist okkur meir, kæra Dolores. Hann
hefur augun úr pabba ætt og gulbrúnt hár eins og við,
en ég held, að hann muni fá nef eins og þú“.
„Ég gæti trúað, að hann væri yndislegur“, tautaði
Dolores.
Judith tók um háðar hendur hennar og sagði henni
allt, sem hún gat um Roger — hvenær hann fékk fyrstu
tönnina og sagði fyrsta orðið, hvernig hann væri kla dd-
ur og allt, sern hún mundi, að liann liefði sagl eða að-
hafzt. Dolores hlustaði ljómandi af ákefð. Síðan sagði
hún:
„Þú ert þá viss um, að hann mætir engu misjöfnu,
Judith?“
„Misjöfnu? Góða bezta, fáðir hans ber liann á hönd-
uin sér“.
„Sér þú hann oft?“
„Já, hann kemur oft hingað og leikur sér við David
og Christopher“,
„Hvað er Roger orðinn liár?“
„Eitthvað svona“, Judith sýndi það með liendinni.
Dolores beit á vörina og varð niðurlút. „Ég vonað-
ist til að geta gleymt honum. En ég sakna hans án afláts.
Hvert sinn, er ég sé lítinn dreng, öska ég, að það værl
minn drengur. Nú á ég annað barn“.
„Áttu barn? Það þykir mér vænt um“, sagði Judith
af alhug, þótt henni kæmi á óvart, hve hreinskilníslega
Dolores sagði frá því.
„Já, litla stúlku. En ég sakna Rogers ekkert síður fyr-
ir það“
Dolores varð vandræðaleg. „Finnst þér ég vera verri
fyrir það að eiga barn?“ spurði hún.
„Nei, auðvitað ekki. Það er mjög skiljanlegt, að þig
langi til að eiga barn".
„Já, en mig langaði ekki til áð éiga liana“, sagði Dol-
ores og hló við,
Hún rjálaði við ermina sína, „Ég vissi ekki hvort
ég myndi geta sagt þér það eða ékki, því að þú kannt
að segja Caleb frá því“,
„Ekki ef þú biður mrg að láta Jrað ógert“.
„I rauninni skiptir það engu máli. Hvað sem öðru
líður, þá fannst honum ég vond. IJann er svo skrambi
guðhræddur. En ég átti hvergi höfði mínu að að halla
og svo hitti ég mann, sem var góður við inig, <og þá liugs-
feði ég mér, að ég skyldi vera lijá honum, þangað til
ég kæinist til New Orleans, en ------hún liló við. „Ég
kemst .alltaf í ógöngur, hvar sem ég er, og ég gat ekkí
yfirgefið liann, því að ég gel: ekki gæ.tt mín sjálf“
„Hvar er liann núna?“ spurði Juditli blíðlega
„Ó, liann sér alltaf um m'ig. Honum þykir vænt um
mig og mér um hann. Hann liefur góða atvinnu núna,
þegar verzlunin gengur svona vel. Hann lieitír Tliad
Upjohn“.
Juditli liugsaði sig snöggvast ium. „Caleb er fús ;að sjá
fyrir þér. Hann hefur oft beðið mig að segja bér það,
ef ég frétti eitthvað af þér“. ,
Dolores liló aftur. „Það er lilægilegt, að ég skuli búa
í Dalroy, án þess að nokkurt ykkar vissi það. En ríkis-
fólk kemur lieldur ekki niður að höfninni. Eg gæti sjálf-
sagt búið þar heila öld, án þess þið yrðuð þess vör“.
Hún kipraði munninn hörkulega. „Segðu Caleb, að
ég vilji ekkert frá honum, livorki nú né síðar. Mér líð-
ur vel eins og er“.
„Já“, sagði Judith. Hún láði lienni það ekki. Dolor-
es sat hljóð og sneri haltböndunum um fingur sér. Eftir
stundarkorn mælti hún:
„Ég liugsa, að ég fari aldrei til New Orleans. Það
Uiyndi verða svo erfitt fyrir mig með barnið. Og svo er
ég lirædd um, þegar öllu er á botninn hvolft, að Thad
myndi ekki sleppa mér. Honum þykir ofur vænt um
litlu stúlkuna. Judith, þegar ég sagði lionum, að ég
setti von á barni, áleit liann bezt, að við giftum okkur,
og einn írsku prestanna gifti okkur. Hejdurðu, að það
sé í lagi?“
„Já, áreiðanlega“, sagði Juditli, þó að hún vissi, að
það var ekki satt.
Skjalið frá ensku dómstólunum hafði hvorki veitt Dol-
ores eða Caleb rétt til að gifta sig aftur. Til þess þurfti
fyrst þingúrskurð, sem dæmdi hjónabandið úr gildi fall-
ið. En ef til vill voru lögin breytt núna, eftir valdatöku
Spánar, en sízt af öllu vildi hún verða til að skerða
það, sem vera mætti Dolores til hugarléttis. „Það hlýt-
ur að vera rétt“, sagði liún, „ef presturinn hefur sagt
það“.
„Ég sagði honum ekki frá þvi, að ég hefði verið gift
áður“, sagði Dolores lireinskilnislega.
„En maðurinn minn veit það og hann álítur ekkert
athugavert við það“. Dolores studdi olnbogunu má kné
sér og hallaði sér áfram. „Juditli, heldurðu, að Caleb
vildi lofa mér að sjá Roger einu sinni bara nokkrar mín-
útur? Ef ég talaði elckert við liann? Bara til að vita,
hvernig hann lítur út“.
Án þess að vera sér þess meðvitandi, kreppti Judith
hnefana. Hún stóð hægt á fætur. „Sittu þarna“, sagði
hún við Dolores pg fór og hringdi. „Angelique“, sagði
hún ákveðin, þegar dyrnar opnuðust, „segðu Josh að
söðla liesta fyrir mig og þig. Við förum itl Silverwood“.
Angelique leit á Dolores, áður en hún lokaði liurð-
inni. Dolores liafði staðið á fætur og gekk að Judith.
„Hvað stendur til ?“
„Góða mín, ég ætla að fara og sækja Roger, svo að
þú getir leikið við hann um stund. Bíddu mín hér. Ég
skal ná lionum, þö svo að ég þyrfti að brjóta hvert bein
í Caleb“.
*
Dolores brá liöndunum fyrir andlit sér eins og hún
skammaðist sín fyrir að láta nokkurn af Sheramyfólk-
inu sjá, að hún gréti. Skyndilega leit liún upp og sagði:
„Juditli, ég iðrast eftir að liafa stolið þessum munum
frá þér“.
„Það hefur ekkert að segja. Mér er ljúft að gefa þér
þá“. '
„Ég seldi þá“, sagði Dolores. „Við vorum svo fátæk
í fyrstunni. Það var Spánverji, sem keypti þá“.
„Mér er alveg sama“. Judith tók yfir mn Dolores. Hún
varð þess áskynja, hve lélegt mjaðmabelti liennar var
og minntist þess, hve mikið hún strengdi sig áður.
„Dolores“, hvíslaði hún, „ég skil svo vel, að þú skul-
ir ekki vilja þiggja néitt af Caleb, en ef þig vantar eitt-
hvað, þá læturðu inig vita?“
„Mig vantar ekkert“, sagði Dolores.
Judith talaði ekki meira um það. Hún gaf Cioero fyr-
irskipun um að bera Dolores vín og kökur, meöan liún
væri í burtu.
* *
*
Judith vonaði af alliug, að hún þyrfti aldrei fram-
ar að sjá neitt eins sorglegt, og þegar Dolores kvaddi
Roger, eftir að hafa leikið við liann eina klukkustund.
! Dolores treysti sjálfri sér lieldur ekki til þess. Þegar
1 hún fór, þakkaði liún Judith fyrir, en bætti svo við og
kíökknáði.
„Ég þoli þetta ekki aftur. Sendu negra til mín við og
víð til að láta mig vita, hvernig honum líður“.
Judith liorfði á eftir henni, er hún fór og grét síð-
an inörguni fögrum tárum yfir börnunum sínum. Þegar
Philip kom lieim, sagðist hún ekki fá sig til að vfirgefa
þau og fara til New Orleans. Hann sagði, að ef hún
brygði sér ekki í annað loftslag, rnyndi hún bara veikj-
ast, og hverju væru börnin þá nær?
Þegar hún liafði jafnað sig eftir skilnaðinn, varð hún
lirifin af New Orleans. Micliel, bröðir Gervaise, bjó ásamt
fjölskyldu sinni í stóru liúsi við Rue Royale.
Judith vandist Kreolunum afbragðs vel og þótti liið
skemmtilegasta að láta bera sig í burðarstól, er hún fór
í heimsókn til kvenng, sem dreyptu á kaffinu úti á girt-
um svölum og töluðu um klæðnaði og stjórnmál á liinni
þýðu Louisianafrönsku, að kaupa þræla á torginu, þar
sem tignir meim og konur hittust til að drekka kaffi
og rabba eins og það væri samkomustaður þeirra, og að
dansa við unga menn, sem liöfðu verið í París og kunnu
nýjustu menúettana. Hún skoðaði gnægð af silkiefnum,
sem komu frá Frakklandi og Spáni, útsaumuðum skóm,
neftóbaksdósum og öðrum varningi, að ógleymdum tízku-
brúðum klæddum eftir fyrirmynd Maríu Antoinette.
Juditli vakti og aðdáun ungu mannanna. Þeir dáð-
ust að framburði liennar á frönskunni, augunum og hár-
Þjóðveldið og
blöðin.
Niðurl. af 2. síðu.
staklingur sé svo félagslega
þroskaður, að hann geti með at-
kvæði sínu tekið þátt í og haft
áhrif á stjóm þjóðfélagsins,
jafnt stjórn þess mikilvægasta
sem hins er minna varðar. Að
hver þegn sé liæfur horgari í
samfélagi frjálsra mauna, þar
sem allt veltur á manngildi ein-
staklingsins, þeim mun meira
sem við erum svo fámennir og
lítil þjóð. En það er næslum
sama hvað Islendingar leggja
mikið að sér í þessum efnum
og liafa mikinn vilja til að
verða færir um að stjóma sér
sjálfir, ef grundvöllinn, réttsýnt
almenningsálit, vantar. Þann
grundvöll getur enginn aðili
skapað, nema frjáls blö&.
Þjóðin veit sjálf, að allt er
gert til að hlekkja hana. Menn
em löngu oronir þreyttir á að
lesa stjórnmálagreinar og mik-
inn liluta af fréttum blaðanna,
af því almennt er vitað, að flest
sem blöðin segja er sett fram í
þeim tilgangi að búa til ákveð-
ið álit lijá lesandanum, sem fell
ur inn í áætlun þess flokks, sem
gefur blaðið út, en ekki til þess
að gefa rétta hugmynd um stað-
reyndirnar í málefnabarátt-
unni. En liví lætur þjóðin bjóða
sér þetta. Þessi þjóð, sem tal-
ar svo mikið um frelsi og vill
sannarlega vera frjáls? Það
sannar gleggst það eina tæki-
færi, sem þjóðin hefur nýlega
raunvemlega fengið til að láta
vilja sinn í ljósi án þess að vera
ofurseld blekkingum flokka-
einræðisins, lýðveldiskosning-
arnar síðastliðið vor. Hvíhjálpa
menn til að halda þessum blekk
ingaáróðri við líði, með því að
horga og styrkja á margan ann-
an Jiátt blaðakost flokkanna
sem þeir eru dauðleiðir á og
vita að er sent þeim eins og
eitur í dúsu til að trufla dóin-
greind þeirra og draga þá í
dilka flokkseinræðisins? Þar
kemur til skjalanna hin and-
lega kúgun. Sami sjúkdómur-
inn, sem orsakar að stór hópur
kjósenda af þessari þjóð, sem
er nýbúin að stofna lýðveldi
beygir sig með lotningu undir
merki einræðisflokks, sem lief-
ur afnám sjálfs lýðveldisins á
stefnuskrá sinni. Hið lamandi
eitur blekkinganna, sem húið
er að dreifa út ineðal þjóðarinn
ar í áratugi, liefur haft sín á-
hrif.
Ef þjóðin er sama sinnis enn
og við atkvæðagreiðsluna um
þjóðveldisstofnunina á síðasl-
liðnu vori, verður hún að gera
uppreisn gegn blekkingunum.
Þar er um líf þjóðveldisins að
tefla. Það er ekki á valdi neins
nema fólksins sjálfs, að bæta
hlöðin. Þjóðin ætti að hafa
þann rnetnað, að kref jast réttra
upplýsinga um sín eigin mál,
minnug þess að ekkert er sterk-
ari hyrningarsteinn undir henn-
ar eigin frelsi, en að hún sjálf
sé nógu vel upplýst til að vera
fær um að stjórna málum sín-
um. Hennar er valdið og á-
hyrgðin fyrst og fremst og und-
ir fólkinu sjálfu er fyrst og
fremst komið, hvort þeir, sem
fara með umboð þess á opin-
berum vettvangi, gera skyldu
sína. X.