Eining - 01.02.1948, Blaðsíða 8

8
E I N I N G J
Eini ng
Mánaftnrhla'S um bindindi.s- ogr mcnningrarmál.
Ititstjíiri og ábyrgr'SnrmatSur: Pétur Sigurðsson, pósthólf 982,
Reykjavík. Sími: 5956. Heimili: Berg-þórugata 53.
Blaðið kostar 1 kr. í lausasölu, 10 kr. árgangurinn. Afgreiðslan
hjá ritstjóranum.
BlaSiS er gefiS út aS tilhlutun: Samvinnunefndar um bindindis-
mál, me<5 fjárstyrk frá Stórstúku íslands, íþróttasambandi íslands,
Sambandi bindindisfélaga í skólum og Ungmennafélagi íslands.
í nefndinni eigra fulltrúa einnig: Prestafélag íslands, Áfengis-
varnanefnd kvenna, Alþýðusamband íslands og Samband íslenzkra
barnakennara.
Ncfndnrmenn: Pétur Sigurðsson, formaður, Gísli Sigurbjörnsson,
féhirðir, Jón Gunnlaugsson, ritari, frú Sigríður Björnsdóttir, séra
Jakob Jónsson, Ingimar Jóhannesson, yfirkennari, Hermann Guð-
mundsson, forseti Alþ.samb. ísl., Stefán Jónsson, kennari, Stefán
Runólfsson frá Hólmi.
Hættulegasta stigið
Ef móöir stœöi viö sjúkrabeö deyjandi sonar síns, live
miklu mundi liún vilja fórna til þess aö geta bjargaö lífi
lians?
Fyrir slíku er engin algild regla, en flestar mœöur mundu
vilja fórna miklu, jafnvel lífinu, barni sínu til bjargar.
Margar konur hafa sagt, aö þœr vildu heldur sjá son
sinn liöiö lík, en í niöurlœgingu áfengisdrykkjunnar. Svo
beiskt er þetta aldagamla áfengisböl, aö mœöur, sem eru
reiöubúnar til aö fórna lífi sínu til bjargar börnum sínum,
kjósa þó heldur aö sjá þau deyja, en veröa aö andlegum
og líkamlegum aumingjum á vegum ofdrykkjunnar.
ViÖ slíkar ofraunir veröa mœöur og konur aö búa um
allan lieim, ekki aöeins nokkrar fáar, heldur svo skiptir
liundruöum þúsunda, jafnvel milljónum. Þetta er þó aö-
eins ein hliöin á liinu œgilega áfengisböli, en hún er lirylli-
leg, þótt slept sé svo öllu hinu: mönnunum sjálfum, öllum
þeim mannskaöa, sóun á vinnukrafti, fjármunum, lieilsu
og hamingju, og svo öllum slysunum, manndrápum og glœp-
um, siöleysi, sjúkdómum, smán og niöurlœgingu.
Þaö þarf í raun og veru allmikla trú til þess aö lialda
áfram aö tala um bindindi, eftir aö liafa lifaö meira en
liálfa öld, veriö sjónarvottur aö tveim hryllilegum lieims-
styrjöldum og séö lieiminn fljóta ýmist í blóöi eöa áfengi,
eða livorutveggja í senn.
Mönnum getur ekki veriö sjálfrátt, svo brjálœöisleg eru
verk þeirra. Þeir eru vissulega á hálfvitastiginu. Þeir eru
komnir frá hinu fullkomna óviti frumstigsins og stefna
aö fullvizku hins andlega þroskaöa manns, en allt sýnir
og sannar, að þeir eru enn á hálfvitaskeiöinu. Engin önnur
skýring er hugsanleg á styrjöldum og áfengisböli.
Flesi bendir til þess, að mannkyniö sé á hœttulegasta
þroskastiginu, versta gelgjuskeiöinu. Mennirnir eru komnir
langt frá því frumstigi óvits og kunnáttuleysis, er þeir
kunnu ekki neitt til verks, kunnu ekki aö gera sér nein
verkfœri né áliöld, en liföu þekkingarsnauðu lífi í trú, sem
fyllti líf þeirra ógnum og kvölum. En þeir eru líka langt
frá því stigi þroska og fullvits, er setur réttlœti, kœrleika
og sannleika til valda og veitir þeim sigur yfir öllurti spilli-
öflum mannlegrar fávizku og eigingirni.
Mennirnir eru orönir allmiklir kunnáttu menn, en þegar
liálfvitinn leikur sér meö voöann, sem liann liefur búiö sér
til, þá er hann óvitanum liœttulegri. Mannkyn er nú komiö
þar, sem þaö getur stígið í nokkrum fótmálum inn til dauö-
ans eöa lífsins, skapað sœlulíf á jöröu, eöa lagt hana í
auön.
Allir menn, sem í menningarviöleitni sinni, leggjast gegn
dýrseölinu í manninum, nautnasýki, ránsliœtti, grimd og
liörku, en efla góövild, sjálfsafneitun, bindindi, fórnfýsi og
mildi, eru Guös megin í sköpun og uppeldi mannkynsins, j
og stefna frá dauöanum til lífsins.
Menningarstigiiiii
Allir vitibornir menn eiga einhverja skoðun eða trú.
En lofsverð er engin skoðun né trú, sem ekki beinist að
velferð manna.
Á Þeirri öld, er ný heimsmenning stóð á hátindi kristi-
legs bræðralags og sameiningar- og samvinnustefnu, voru i
þroskastig menningarinnar mörkuð á þessa leið:
„Leggið einmitt þess vegna alla stund á að auðsýna í
trú yðar dygg'ðina, en í dyggðinni þekkinguna, en í þekk-
ingunni bindindi'ð, en í bindindinu þolgœðið, en í þolgæð-
inu guðrœknina, en í guðrækninni bröðurelskuna, en í
bróðurelskunni kærleikann“.
Enginn skyldi lialda, að bér sé um einliverja grunn-
færna siðaprédikun að ræða. Þessi niðurröðun á sjö merki-
legum menningarstigum mun standast gagnríni sálfræðinga
og vísindamanna.
Séu menn knúðir áfram af trú eða áliuga, er það böfuð-
skilyrði að manndyggð sé um leið að verki, annars getur
öll trú og allur áliugi verið háskalegt. En sá, sem vill vera
dyggðugur og láta gott eitt af sér leiða, verður að afla sér
þekkingar, en öll þekking útlieimtir sjálfstjórn — bind-
indi í orðsins beztu merkingu. Þegar komið er á það stig
menningarþroska, reynir vissulega á þolgæði, en þolgæðið
verður að fá næringu sína frá liinu æðsta hugsjónalífi,
guðshyggjunni. Upp af benni sprettur svo hinn æðsti
menningarþroski, bróðurkærleikurinn og kærleikurinn til
allra manna.
Eigum við að reyna að stíga upp þessi sjö þrep menn-
ingarstigans?
Menn skyldu bafa hugfast, að bindindi er ávöxtur menn-
ingar og aðeins einn þáttur liennar. Það er ekki alltaf sem
menn geta látið hlaða um sig varnarmúra, er stöðvi alla
utan að komandi hættu. En þá verða varnir þeirra að vera
siðferðisstyrkleiki.
Ég er eindreginn bannmaður, þegar um áfengisverzlun
er að ræða, en mest sæmd er það hverjum manni, að vera
bindindismaður sökum siðferðisstyrkleiks og menningar-
þroska.
Þessu Aerðum við bindindismenn að lialda mjög á lofti,
fræða og áminna án afláts í þá átt, hvað sem öllum öðrmn
kröfum okkar líður.
Méfdrykkjnmennirnir, svo nefndu, eru sniít
berar áfengissýkinnar