Eining - 01.10.1953, Blaðsíða 4

4
EINING
tr
Jón Jónsson, kaupm. frá Vaónesi.
Jón Gunnarsson, samábyrg&arstjóri.
Jón Laxdal, stórkaupmaður.
Jón Ólafsson, útgerðarmaóur.
Jón Þóröarson, verzlunin.
Lárus Fjeldsted, yfirdómslögmaSur.
Ludvig Kaaber, bankastjóri.
Lárus G. Ludvigsson, skóverzlun.
Magnús Blöndal, kaupmaSur.
Magnús Einarsson, dýraleeknir.
Magnús Magnússon, skipstjóri.
Oddur Gíslason, sýslumaður.
Ólafur Björnsson, ritstjóri.
Ólafur G. Eyólfsson, stórkaupmaður.
Ó. Benjamínssson, kaupmaður.
Olgeir Friðgeirsson, kaupmaður.
Páll H. Gíslason, kaupmaður.
P. O. Christensen, lyfsali.
Pétur Halldórsson, bóksali.
Pétur Hjaltested, úrsmiður.
Pétur Thorsteinsson, kaupmaður.
Samúel Ólafsson, söðlasmiður.
Sveinn Björnsson, sendiherra.
Þorsteinn Þorsteinsson, útgerðarm.
H. f. Kveldúlfur.
I Minningum segir Einar Jónsson:
„Flestir gáfu 500 kr. Hlutafélágið „Alli-
ance“ gaf 1000 kr., en sagt hefur mér
verið, að forstjóri Thor Jensen hafi sett
strik út úr þessum eina, — og sem
þannig urðu 7000 krónur“.
Þannig var grundvöllurinn lagður að
óskahöll listamannsins, fyrst og fremst
af góðvilja og fórnfýsi vina hans, og
þeirra hafa hjónin í Hnitbjörgum löng-
um minnst þakklátum hjörtum.
Enn voru þó eftir alls konar ljón á
veginum. Peningarnir voru fengnir og
efni keypt til byggingarinnar, en þá
stóð svo illa á hjá fátækri og ráðafárri
þjóð, að taka varð sementið til annarra
framkvæmda og varð því dráttur á að
verkið gæti hafizt, og þegar stundin
kom, var allt efni orðið margfallt dýr-
ara, til dæmis sementstunnan sjö sinn-
um dýrari, eða svo hermir frásögnin.
Háttsettur embættismaður hafði tvíveg-
is gert Einari Jónssyni það mjög ræki-
lega skiljanlegt, að hann „mætti ekki
skipta sér af byggingu hússins“. Lista-
maðurinn varð því að horfa upp á að
húsið væri steypt án þess að hafa járn
í steypuna, en þannig á þetta ef til vill
að vera, að prestar ráði engu um það,
hvernig kirkjur eru byggðar, læknar og
hjúkrunarkonur engu um sjúkrahús, og
listamaðurinn engu um gerð safns hans.
— I Minningum segir Einar Jónsson:
„Fimmtán árum síðar, er bindingar
höfðu verið settar í húsið, kom arkitekt-
inn upp til mín. Eg spurði hann: „Hvað
mundir þú segja, ef svona bygging væri
reist núna?“ „Eg mundi kalla það vit-
firring“, sagði hann. — Einar óskaði
einnig, að húsið væri tveim metrum
breiðara, því að þá hefði hann getað
komið fyrir listaverkaröð einnig eftir
miðju gólfi, en þetta fékkst ekki. Seinna
byggði Einar Jónsson sjálfur austur-
álmuna, og hún er traust. Löngu síðar
Pétur Ofttesen
alþingismaður,
óðalsbóndi á Ytra-Hólmi á Akranesi,
varð 65 ára 2. ágúst s. 1. — Norræna
bindindisþingið var háð þá dagana í
Reykjavík. Það sendi Pétri heillaóskir
sínar, og eg er viss um, að fjöldi manna
um þvert og endilangt ísland hefur árn-
að honum alls hins bezta á þessum
tímamótum í ævi hans. — Pétur hefur
setið á Alþingi samfleytt frá 1916, og
hefur enginn Islendingur frá 1845 setið
jafnmörg þing sem hann. Hefur hann
jafnan átt miklu fylgi að fagna í kjör-
dæmi sínu. Eiga Borgfirðingar nýtan
fulltrúa á Alþingi, þar sem hann er. —
Hann er maður einarður, vel máli far-
inn, kappsmaður mikill. Jafnan hefur
hann verið í brjóstfylkingu í baráttunni
fyrir sjálfstjórn Islendinga. Bóndinn á
Ytra-Hólmi fetar þar í fótspor hins
merka héraðshöfðingja, séra Hannesar
Stephensen, er einnig bjó á Ytra-Hólmi
fyrir hér um bil öld síðan. — Pétur Otte-
sen hefur brennandi áhuga á landbún-
aðar- og sjávarútvegsmálum, og stund-
ar hann bæði landbúskap og sjó og sæk-
ir fast vinnuna, því að hann er einstak-
var svo reist vesturálman. Þar hefur
listamaðurinn unnið síðustu árin, en nú
er þessi álma einnig fullsetin listaverk-
um og vinnustaður því enginn framar
í húsinu. Allar deildir hússins hafa á sín-
um tíma verið verkstæði, og listamað-
urinn flutt úr einum staðnum í annan,
og nú seinast út úr húsinu, en vinnudag-
ur hans ætti nú líka að vera búinn og
hann unna sér hvíldar það sem eftir er,
aldur hans er orðinn hár, og nú þarf að
ganga svo frá öllu óhagganlega, að þeg-
ar umsjón þeirra hjóna kemur ekki
lengur til greina, að þá verði öllu óhætt
um komandi tíma fyrir ágengni skiln-
ingslausra manna. I vor verður nýja
álman opnuð almenningi, en hún er
heimur fagurra listaverka, er sýna, að
hinn aldurhnigni listamaður hefur ekki
haldið að sér höndum. Listaverkasafn-
ið er nú 30 ára. Gerð hússins hófst 1916
og henni lokið 1923. Var þá safnið
opnað almenningi.
ur atorku- og manndómsmaður, enda
hefur hann megnustu óbeit á leti og
iðjuleysi. Hann ann mjög sveit sinni og
fagnar hverri stund, er hann má heima
vera. Hann á líka góða konu, er styður
hann vel og drengilega. Hann er hrepp-
stjóri sveitar sinnar og gegnir ýmsum
öðrum trúnaðarstörfum heima fyrir í
héraði.
Það sýnir álit hans, að hann á sæti
bæði í stjórn Búnaðarfélags íslands og
Fiskifélags Islands, því að hann hefur
gott vit bæði á landbúnaði og sjávarút-
vegi og metur mikils þessa tvo fornu
atvinnuvegi íslendinga. En Pétur á enn
fleiri áhugamál en þau, sem nú hafa 9
verið talin. — Fornum þjóðlegum verð-
mætum ann hann af öllu hjarta. Til
merkis um það má nefna, að hann er
í stjórn Rímnafélagsins. Og enn eru ekki
upp talin áhugamál Péturs Ottesen. —
Síðast en ekki sízt lætur Eining þess
getið, að Pétur hefur alla ævi verið
bindindismaður. Alla sína löngu þing-
mannstíð hefur hann verið mesti full- ^
huginn á Alþingi í baráttunni fyrir bind-
indishreyfingunni og frumherji í lög-
gjafarbaráttunni, bindindismálinu í vil.
Hann hefur starfað í Góðtemplararegl-
unni frá æskudögum heima á Akranesi,
en aldrei látið mikið á sér bera á æðri
stigum. — Hugurinn hefur verið allur
við útbreiðslu heima fyrir og löggjafar-
málin á Alþingi. Hann er ekki hneigður ^
fyrir að mæta í kjól og fást við siðastarf
eitt. Hjnn hálfsjötugi héraðshöfðingi
Borgfirðinga er okkar mesti baráttu-
maður á Alþingi fyrir bindindi og fögru
mannlífi. Hann hefur mörgu áhlaupi
hrundið, og svo vel hefur skipazt, að
oft hefur tekizt að hrekja óvinina á
flótta undir forustu hans, og mun svo
enn verða.
,,Heill hildar til, *
heill hildi frá,
hermaður vorgróðurs ísalands“. B.T.
Nú verður þjóðin að halda dyggilega
vörð um þenna fjársjóð sinn. Listaverk
Einars Jónssonar eru mjög frábær og
dásamleg. — Eg minnist oft orða hins
ágæta norska skólastjóra, sem sagði
um þau, að í styrkleika og krafti minntu
þau á verk Vigelands, en í verkum Ein-
ars væri þó miklu ríkari sá andi, er lyftir
til hæstu hæða. Verkin hafa vakið að-
dáun hinna fjölmörgu erlendu gesta,
sem hafa skoðað safnið, og heimsfrægir
listamenn hafa vakið athygli annarra á í
safni Einars Jónssonar, og íslenzkir and-
ans menn hafa ekki látið sitt eftir liggja
í þeim efnum.
Listaverk Einars Jónssonar eru há-
fleygur og djúpstæður skáldskapur,
runninn frá sönnu manngöfgi og elsku
til hins guðlega. Það er skapandi og
mannbætandi skáldskapur í þjónustu g ^
ljóss og lífstrúar, en við slíku geta senni-
lega jarðhverfar sálar amast, en ekki
hugir þeirra, er til ljóssins snúa.