Eining - 01.10.1957, Blaðsíða 3

EINING
3
Sextugur:
PÉTIIR BJÖRNSSON
kanpmaðnr, Siglufirði
ina að keppa að og skapa sér betri heim.
Það hlýtur til forna að hafa gefið mönn-
um trú á framtíðina að eygja í hugan-
um iðjagrænan Miðgarð, þar sem ríktu
lög og regla og önn dagsins var þrung-
in blessunarríkum öflum. Á sama hátt
hefur það að sjálfsögðu einnig vakið
trúnaðartraust að dreyma um hina dá-
samlegu Sampo-kvörn, sem jafnvel
eftir að hún var brostin, gat fært þeim
manni, sem brotin fann, hamingju og
auð. Sama gæfu leitin, sama bjartsýnin
einkennir enn þann dag í dag þjóðir
vorar.
Þér lögðuð áherzlu á það, herra
forseti, hversu mörg sérkenni eru sam-
eign hinnar austustu og hinnar vestustu
þjóðar Norðurlanda. Það má með sanni
segja, að furðu vekur, hversu tengslin
eru mörg. En þó verður ekki þar með
sagt, að nokkurt þessara sérkenna greini
oss frá öðrum Norðurlandaþjóðum.
Norðurlandaþjóðirnar fimm hafa hver
sín ákveðnu sérkenni, enda þótt þær
líkist hver annarri mjög um þjóðfélags-
hætti, skapferli, lífsskoðun, trú og siði. Sá
margbreytileiki er aðall þessara þjóða
og veigamesta forsenda fyrir samstarfi,
sem nær yfir landamæri þeirra. Hann er
einnig forsenda fyrir gagnkvæmri virð-
ingu. Síðan umheimurinn færðist nær
oss en nokkru sinni áður, höfum vér
fundið samstarfsform, er hefur borið
ávöxt og eflt vináttu vora. Margt hefur
þegar áunnizt í þessu merkilega sam-
starfi, sem á sér það eitt markmið að
efla hag Norðurlanda án þess að gera
á hlut nokkurs annars.
Það er einlæg sannfæring mín, að
allir stefnum vér jafn markvíst að því
að tryggja friðinn um öll Norðurlönd,
svo að þar verði gott að helga friðsam-
legum störfum sameinaða krafta, öldum
og óbornum til gagns og blessunar. Á
ýmsum sviðum er enn að sjálfsögðu
margt ógert. En Ijósasta sönnun þess,
að vér erum á réttri leið, má skoða þá
staðreynd, að einmitt þau löndin, sem
lengst eiga að sækja hvort til annars,
hafa tengzt nánari böndum viðskipta og
samskipta en nokkru sinni fyrr.
Ég lyfti glasi mínu fyrir forseta Is-
lands, konu hans, íslenzku þjóðinni,
framtíð hennar, gengi og giftu.
—------00O00--------
Dagsverkið.
Harningjusamur er sá maður, er að kvöldi
dags getur glaðst yfir vel unnu dagsverki,
en ógæfa að þurfa að sofna með vonda sam-
vizku.
Norskur klerkur, Rolf Wiersholm, getur
þess á einum stað, að á síðustu dögum sevi
sinnar liafi August Strindberg óskað þess,
að allar bækur hans væru brendar. Pær
höfðu ekki flutt mannssálinni neitt hjálp-
ræði, heldur miklu fremur hið gagnstæða.
Menn, sem skrifa mannskemmandi bæk-
ur, vinna illt verk. Mennirnir deyja, en verk
þeirra lifa, og upp af sæðinu, er þeir sá,
spretta ýmist eiturjurtir eða lífgrös. „Aðgát
skal höfð í nærveru sálar“, segir skáldið.
Einnig rithöf. skyldu minnast þess heilræðis.
Einn af mestu athafnamönnum og
áhrifa innan bindindishreyfingarinnar á
Islandi verður sextugur í þessum mán-
uði. Það er Pétur Björnsson, kaupm.
á Siglufirði og erindreki áfengisvarna-
ráðs. Hann er fæddur 25. okt. 1897 á
lítlu býli ofan við Stóru-Akra í Blöndu-
hlíð, Brekkukoti, en það er nú lagt í
eyði fyrir nokkru síðan. Þar bjuggu þá
foreldrar hans Björn Guðmundsson og
Stefanía Jóhannesdóttir kona hans.
Brugðu þau búi vorið eftir fæðingu
sveinsins. Fluttuzt þá út í Viðvíkursveit,
en reistu bú af nýju vorið 1906 að Á í
Pétur Björnsson, kaupmaöur.
Unadal, og þar bjuggu þau til vorsins
1915, er þau fluttuzt til Siglufjarðar,
með börnum sínum. Hefir Pétur stund-
um verið kenndur við Á. — Síðastliðin
42 ár hefir hann átt heima á Siglufirði.
Eitt ár var hann í Noregi, lengstum í
Haugasundi. — Árið 1926 hóf hann
verzlun á Siglufirði og hefir rekið hana
síðan. Hefir hann jafnan verzlað með
nauðsynjavörur, og var verzlunin í
blóma nokkurt skeið, en hefir dregizt
saman eins og margur annar atvinnu-
rekstur á Siglufirði síðustu árin vegna
ins langvarandi aflabrests. — Það er
ekki ofsögum sagt, að Pétur hefir reynzt
einn af beztu borgurum Siglufjarðar-
kaupstaðar. Hann hefir látið til sín taka
menningar- og mannúðarmál, og orðið
mikið ágengt á því sviði. — Þar er þá
fyrst til að taka, að hann gerðist félagi
st. Framsóhn árið 1926. Lét hann brátt
mjög að sér kveða í Góðtemplararegl-
unni. Hefir hann ekki gert það enda-
sleppt í bindindismálunum. Vorið 1928
gekk hann að eiga Þóru Jónsdóttur frá
Yztabæ í Hrísey, og var hún þá þegar
orðin áhrifamikil kona í Reglunni. Hún
hefir borið uppi starfið í barnastúkunni
Eyrarósin, svo að hún hefir löngum
verið ein bezta og fjölmennasta deild
ungtemplara í landinu. Jafnframt hefir
hún starfað mikið í stúkunni „Fram-
sókn“ með manni sínum. Þóra var 6 ár
stórgæzlumaður ungtemplara og var
það vandi hennar að ferðast á hverju
ári meira eða minna milli bamastúkna,
og var maður hennar oftast í för með
henni. Framsókn og Eyrarrósin hafa
verið einhverjar mestu fyrirmyndarstúk-
ur á landinu. — Ef Þóra og Pétur hefðu
verið í hverju þorpi og hverjum kaup-
stað á landinu síðastliðin 30 ár, er ég
sannfærður um, að þar hefðu risið upp
bæði Framsókn og Eyrarrós til ómetan-
legrar blessunar fyrir yngri menn og
eldri á staðnum. — Pétur var forgöngu
maður um stofnun Gesta- og sjómanna-
heimilis Siglufjarðar 1939, og hafa
templarar þar undir forustu Péturs rekið
þessa stofnun síðan. Var mikil þörf á
henni. Allur sá fjöldi sjómanna og ann-
arra aðkomumanna um síldartímann,
sem sótt hefir sjómannastofuna síðast-
liðin 18 ár, metur þessa starfsemi áreið-
anlega að verðleikum. Þriðja menning-
arstarfsemi, er Pétur hefir beitt sér fyrir,
með góðum árangri, er bókasafnið á
Siglufirði. Síðustu tvo áratugi hefir hann
verið formaður bókasafnsnefndar, og
hefir það stórum aukizt og tekið mikl-
um framförum á þessu tímabili. — Enn
hefir afmælisbarn vort látið sig kirkju-
mál allmiklu skipta og setið lengi í sókn-
arnefnd. Bæjarfulltrúi var Pétur eitt
kjörtímabil, átt sæti í niðurjöfnunar-
nefnd og verið endurskoðandi bæjar-
reikninga. Formaður áfengisvarnanefnd-
ar kaupstaðarins hefir hann verið, frá
því er slíkar nefndir komu til sögunnar.
— Síðustu árin hefir hann loks jafn-
framt verið erindreki áfengisvarnaráðs
á Norður- og Austurlandi. Hefir hann
komið í hvern einasta hrepp og í suma
oftar en einu sinni og í kaupstaði,
heimsótt áfengisvarnanefndir, átt fundi
með þeim, leiðbeint þeim í starfi þeirra
og samræmt það. Hefir honum orðið
mikið ágengt í þessu trúnaðarstarfi,
áunnið sér traust og vináttu bæði
áfengisvarnaráðs og nefndanna. Um
Dali og Austur — Barðastrandarsýslu
ferðaðist hann auk þess í sumar og fyrir
nokkrum missirum um Gullbringu- og
Kjósarsýslu. — Hann er bæði dugleg-
ur og laginn að þoka fram merki voru
og mjög sýnt um að stofna til samvinnu
milli þeirra aðilja, sem koma til greina,
þá er um það er að ræða að sjá bindind-
ismálinu sem bezt borgið. — Skýrslur
hans eru mjög greinagóðar, og hann er
kominn vel á veg að ,,kortleggja“ land-
ið á sviði bindindis- ogj áfengismála.
Hann er þaulvanur félagsmálastarfi,
fljótur að átta sig á mönnum og mál-
efnum, stilltur, en sækir samt fast á, og