Eining - 01.02.1957, Blaðsíða 12

12
EINING
Hver á sökina?
Sérfróðir menn telja, að víða um lönd
hafi orðið allmiklar breytingar á veður-
fari nú um árabil. Allir könnumst við
við það, að víða hafa veður verið vá-
lynd og náttúruhamfarir miklar. Síð-
ustu tvo áratugina hafa til dæmis skoll-
ið miklu oftar en áður stórviðri og felli-
byljir á Bandaríkjunum. Áður komu
slíkir fellibyljir t. d. í Nýja Englandi
aðeins þrisvar sinnum á 100 árum, en
hafa nú komið þrír á tveimur árum.
Þegar veðurstofa í Bandaríkjunum fyrst
tók að gefa yfirlit yfir árlega hvirfilbylji,
en það var árið 1916, voru þeir aðeins
90, en nú, 1955, var vitað um 870, en
að vísu með miklu fullkomnara veður-
athuganakerfi. Þá segja hinir sérfróðu,
að meðal hiti um alla jörð hafi aukizt
um eitt stig síðustu 75 árin.
Menn vilja kenna einhverju sérstöku
um þessar hamfarir í veðrinu, víða um
heim, og hafa menn þá helzt nefnt til-
raunimar með kjarnorkusprengjur.
Hinir sérfróðu fullyrða, að slíkt komi
ekki til mála, hallast miklu fremur að
þeirri skoðun, án þess þó að telja það
nokkra fullnægjandi skýringu, að mikil
eldgos geti haft áhrif á veðurlagið,
nefna t. d. sumarlausa árið 1816. Árið
1783 eyddi eldgos í Japan 50 þorpum,
og árið 1815 grandaði eldgos í Indó-
nesíu 56,000 manns. Þá breiddi sig
aska og myrkur yfir 300 mílna svæði.
Talið er að slík eldgos þyrli milljónum
þungalesta af mjög smágerfum efnis-
ögnum út í geiminn, er geti um 1—3
ára bil myndað eins konar hulu milli
jarðar og sólarinnar. Atomsprengjuna
telja veðurfræðingjar svo lítils megnuga
í þessum efnum, að tvær sprengjur
eins og sú er varpað var á Híróshima
setji ekki meira orkumagn í hreyfingu
en fellibylur á hverri sekúntu. Álitið er
að sólin eigi nokkra sök á loftlags- og
verðurbreytingum hér á jörðu. Sólargos,
sem við getum gert okkur harla litla
hugmynd um, og ægilegir eldstormar
á yfirborði sólarinnar, er geta verið tíð-
ir um 40 til 45 ára skeið, geta haft
áhrif á hitastig jarðar. Engar skýring-
ar, sem enn eru fram bornar, eru þó
taldar fullnægjandi. Fyrir nokkrum ár-
um fluttu blöð þau tíðindi, auðvitað
eftir einhverjum himinleiðakönnuðum,
að sólkerfi okkar væri að fara mikla
hættuleið, sem það hefði ekki farið síð-
an öldum eða árþúsundum aftur í tím-
ann, og mætti því búast við miklum
náttúruhamförum á jörðu hér, jafnvel
því að heilar heimsálfur gætu farizt. Bezt
er okkur þó sjálfsagt að sofa rólega,
óhræddir við allar hrellingaspár og láta
okkur nægja stormana, er þeir skella á
okkur. Sérfróðir menn telja þá einnig
líklegt, að undanfarið áratuga sólgosa-
tímabil sé að verða á enda runnið og
rólegra veðurfar framundan.
Afengisflóð til þess
að brjóta andstöð-
una á bak aftur
Þannig er yfirskriftin í norska Góð-
templarablaðinu, er birtir útdrátt úr
grein í Dagens Nyheter eftir Anders
Bernholm, en greinina sendi hann frá
Riga, höfuðstað Lettlands.
Tveir menn standa á götu í Riga
skammt frá bréfritaranum. Þeir eru báð-
ir drukknir. Þeir biðja afsökunar á þessu,
en segja: ',Til einhvers verðum við að
grípa til þess að milda tilveru okkar“.
Greinarhöfundur segir, að vikuvinnu-
dagar verkamannsins í Lettlandi séu sjö,
sunnudagshelgin er afnumin. Á sunnu-
dögum eru allar búðir opnar, en á mánu-
dögum eru þær lokaðar, nema matvöru-
búðir og áfengisknæpurnar. „Fólkið
trúði mér fyrir því“, segir Anders
Bernholm, ,,að vafalaust sé einhver til-
gangur með því, að áfengi skuli selt sem
víðast og lengur fram á nótt en annars
staðar þekkist. Rússar settu upp mikinn
fjölda áfengisverzlana, er þeir komu til
landsins. Þeir Iétu áfengið streyma ein-
mitt til þess að brjóta niður mótstöðu-
þrek fólksins.
Á götum borgarinnar ráfaði fjöldi
drukkinna manna, karla og kvenna.
Þeir studdu sig hver við annan eða höll-
uðu sér upp að húsveggjunum. Á með-
al þessa ölvaða fólks reikuðu ótrúlega
margir einkennisklæddir rússneskir yfir-
menn frá hernum. Lögreglan skipti sér
lítið af þessum drukknu mönnum. Þeir
voru látnir bjargast sem bezt þeir gátu.
Afgreiðslan í áfengissölunum gekk greið-
lega. Þar voru löng búðarborð og til
reiðu margar tegundir sterkra drykkja'
en flestir keyptu vodka.
Hið fyrsta, sem Riga birtir gesti, er
það, að hún er tötraleg. Húsin hafa
áreiðanlega ekki verið máluð síðustu 10
árin, og hin auðsjáanlega og átakanlega
örbirgð fólksins skerpir mjög þessa
ömurlegu mynd hrörleikans. Mjög bar
á betlurum á götunum, og tötralegum
fötum þessa fólks fá engin orð lýst, en
auk betlaranna má og segja þetta um
megnið af fólkinu“.
Þannig lýsir Svíinn myndinni af þjóð,
sem var frelsiselskandi og á framfara
og menningarbraut, en hefur nú verið
tröðkuð niður í svaðið af níðingi, sem
skreytt hefur sig með þeirri falskenn-
ingu, að heimsbyltingu hafi hann hrund-
ið af stað til þess að bæta kjör verka-
manna.
Vart er unnt að hugsa sér ómannúð-
legra níðingsbragð en þetta, að hella
sem mestu áfengi í þjóð til þess að gera
hana að viljalausum aumingjum. Fleiri
en Rússar hafa notað þetta svívirðilega
vopn, en þessi mynd frá Lettlandi er þó
ein hin ömurlegasta. Nú eru og Banda-
ríkjamenn teknir að hella óspart í sig
þessum rússneska drykk — vodka.
Skyldi hann verða þeim skæðari en her-
gögn Rússaveldis?
P. S.
TIMBIJRVERZLUIM
VÖLUNDIJR h.f.
Reykjavík
★
Kaupið timbur
og ýmsar aðrar byggingavörur
hjá stærstu timburverzlun landsins
Búnaðarbanki íslands
Stofnaður með lögum 14. júní 1929.
Bankinn er sjálfstæð stofnun undir sérstakri stjórn
og er eign ríkisins. — Trygging fyrir innstæðufé er
ábyrgð ríkissjóðs auk eigna bankans sjálfs. Bankinn
annast öll innlend bankaviðskipti, tekur fé á vöxtu
í sparisjóði, hlaupareikningi og viðtökuskírteinura.
Greiðir hæstu innlánsvexti.
Aðalaðsetur í Reykjavík: Austurstrœti 9.
Otibú á Akureyri.