Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 22.12.1921, Side 15

TÍMARIT V. F. í. 1921.
65
Ich nenne diese Grössen x und y und nelnne
an, dass den Werten x1; x2, x3, x4, x5 usw. von x
entsprechen sollen Werte y4, y2, y3, y4, y5 von y.
Ich ziehe zwei gerade Linien, OA und OB. Nach
der einen zeichne ich die Werte x2 — x, = OA4;
xs — Xj ' - OA2; x4 — Xj ==OA3; x5 — x4 = OA4 usw.
Nach der anderen Geraden zeichne ich y2 — y, =
OBj, y3 — yx = OB2; y4 — yi = OB3; y5 —yj = OB4;
usw.
Dann ziehe ich die Linien A',B,; A2B2; A3B3;
A4B4 usw.
Wenn alle diese Geraden sich in dem Punkt C
schneiden sollten, ziehe ich durch C eine Gerde parallel
OA;diese Gerde schneidet OB in F. Dann gilt,wie vorher
FC OF
gesagt worden ist, die Formel + 1.
x—x4 y—yi
Ilierin wird FC in denselben Einlieiten gemessen wie
OA und ist positiv in derselben Richtung.
Ich nelnne nun an, dass FC = x0 sei und ebenso
OF = y0. Dann ist
x0 y0 _ j
X — X, y — y,
oder
xy — (y0 + y.) • X — (x0 + x.). y= —Xt y^ — x^v-x^.
Zwischen den Grössen x und y gilt dann die
Relation: xy + ax + by = c. Darin ist a = — (y0+ yj;
b = — (x0 + x,) und c = — (x, y4 + x^ y0 + x0 yO.
Die Anwendharkeit der Gleichung xy + ax + by
= c auf die Beobachtungen ist leicht daran erkenn-
bar, dass die Linien sich alle in demselben Punkte
schneiden miissen, und von den Massen auf der
Zeichnung kann man ferner die Werte ftir a, b und
c ausreclmen.
Jökulsárbrú á Sólheimasandi.
•Jökulsá þessi er mjög stutt, aðeins um 8 km
frá jökli til sjávar, en straumhörð og stórgrýtt.
Rennur á eyrum og byltir sjer sitt á hvað, grefur
sjer djúpar rásir og hleður upp sand og malareyr-
um á víxl á sama stað; vöð eru því nokkuð ótrygg,
en verstur er botninn og straumþunginn, og hvergi
er unt að ferja.Vatnsmegnið er mjög misjafnt,stund-
um ekki meira en í smáá, en stundum beljandi
straumur, svo að ófær getur hún orðið dögum sam-
an. Valda þessu staðhættir, þar sem hún á upp-
tök sín í jöklinum. þar hagar svo einkennilega til,
að nokkru innar (um 4 km) en sjálf framrásin er
undan jöklinum, rennur skriðjökullinn fyrir dal-
verpi í jöklinum og veldur því, að innan við hrygg-
inn teppist að jafnaði framrenslið, en bráðvatnið
rennur í stórt lón, sem getur orðið að stærð minst
2—3 ferkm, en dýpið alt að 50 mannhæðir. Er þá
lítið vatn í ánni, en er það hefir safnast fyrir í
lóninu, sprengir vatnsþunginn framrás undir jök-
ulinn og koma þannig hin illræmdu jökulhlaup í
ána. pessi hlaup geta komið snögglega alt í einu,
og er áin þá bráðófær meðan yfir stendur, venju-
lega í 2—3 daga, en þau geta líka verið seinlátari,
ög er áin þá illfær um langan tíma. Hlaupin eru
venjulega því meiri, sem lengra líður milli þeiiTa.
Sum árin koma 2—3 hlaup, en oft nokkuð fleiri.
1 hlaupunum er oft talsverður jakaburður, og
eykur mjög áhættuna að hestunum hlekkist á í
ánni, enda er talið, að á 19. og 20. öld hafi farið
40 manns í ána, en á 12 árum um og eftir síðustu
aldamót druknuðu 8 menn í Jökulsá. Er því ofur-
eðlilegt, að öllum, sem þarna-áttu leið um, hafi ver-
ið það áhugamál, að samgöngubót fengist. Umferð-
in er þarna meiri en margur heldur, þannig var
síðastliðið sumar frá 21. maí til 1. sept. talið, hve
margir fóru um ána, og reyndist freklega 600, að
frátöldum þeim, sem leið áttu yfir vegna brúarsmíð-
arinnar. Langmest er þessi umferð af innansveitar-
mönnum, en þó nokkur af langferðamönnum, þar
sem þarna er þjóðvegur, eina leiðin í bygð austur
í Skaftafellssýslur. það er einnig svo, að langt
er frá bæjum að vestan og austan (um 5 km) að
ánni, og tefla menn því oft í tvísýnu í ána, til þess
að komast hjá að snúa við og bíða þar til hlaup
eru runnin úr.
Fram yfir aldamótin mun hafa verið talinn ógern-
mgur að setja brú á ána, en 1911 voni samþykt lög
um að brúa Jökulsá. Fyrir því alþingi lá áætlun
um brúargerð og jafnframt um loftferju, en þar
sem sýnt þótti fram á, að unt væri að setja þar
brú, sem standast mundi öll venjuleg jökulhlaup,
var horfið frá loftferjunni, sem áður hafði verið
talin eina leiðin, og samkvæmt tillögum þáverandi
landsverkfræðings, Jóns þorlákssonar, fallist á brú-
argerðina; kostnaðurinn var þá áætlaður 78 þúsund
krónur. Margir efuðust um, að brú þarna stæðist