Freyr - 01.04.1904, Blaðsíða 11

FREYR.
35
ákveða með verulegri nákvæmni, og allrahelzt
þegar hann hefir verið fluttur eins langa leið
og hér á sér stað, því á leiðinni geturhæglega
nokkuð af vatni hafa sigið burtu. Eg hygg
þó að þær tölur sé nærri sanni, lítil skekkja
hefir heldur ekki verulega þýðingu, því tölurn-
ar breytast hvort sem er talsvert eftir árstíðum
og veðráttufari.
Köfnunarefnið er ákveðið eftir aðferð
Kjeldals.
Mórinn sem eg hefi rannsakað er mjög
öskumikill. Askan '24,„—61,5°/0 af þurrum efn-
um. Hér i Danmörku er askan venjulega
minni en 10°/0 af þurefni mósins. I sumum
mótegundum er sjálfsagt óeðlilega mikil aska,
sem kemur af því að sá sem tekið hefir sýn-
ishornin hefir hitt á sérlega öskurík lög. I
Kringlumýrar mónum sá eg að sumstaðar voru
þunn lög sem voru ákaflega öskurík, á öðrum
stöðum því nær engin aska; stafar það líklega
frá eldgosum og þar af leiðandi öskufalli með-
an mórinn var að myndast. Þessi mikla aska
lækkar auðvitað hitagildið að mun. Hitagiidi
lífrænu efnanna er mjög svipað og gjörist í
dönskum mó.
Auk þessara rannsókna gjörði eg nokkrar
tilraunir með Kringlumýrar móinn. Gjörði eg
það til þess að sjá hvaða áhrif hinar algeng-
ustu mómeðferðir hefðu á hann.
í fyrsta.lagi, skar eg upp nokkur stykki
— álíka stór og venjulegar mófiögur — og
þurkaði þau við ca. 10—12° C. Eðlisþyngd
þessa mós með 20°/0 af vatni var: No 6a. 0,54,
No 6 b. 0,44 og No 6 c. 0,58. Meöaltal 0,52.
Að No 6 a. er hlutfaltslega þungt í sér kem-
ur af, að eg hafði hitt á mjög öskurikt lag.
Þessi meðferð svarar til almennrar mó-
stungu. Mórinn laus í sér og molgjarn.
I öðru lagi, hrærði eg mó út í j afn miklu
af vatni og steypti í mót. Hegar svo mikið
vatn var sigið frá að mórinn hélt sér, tók eg
hann úr mótinu og þurkaði eins og áður.
M@ð 2O°/0 af vatni var eðlisþyngd þessa mós:
No6a. 0,67, No 6 b. 0,69 og No6c..0,91
MeMtal 0,76.
JÞessi mór var þéttur í sér og hélt sér vel.
Þessi meðferð á mó - mósteypa — er al-
geng í Danmörku bæði með hand- og vélaafli
og er oft kend við bæjinn Sparkjær. Hefir
hún reynst mæta vel, er ekki kostnaðarsöm
og mórinn þornar fljótar og verður betri til
eldsneytis.
X
>
cö
2
>i
0)
cc
'Cð
!_
9-
'0
E
'CÖ
s_
C
X
'0
cn
c
c
cð
s_
>i
s-
>■
isl-s '&ll-á * a CM t> o t- l- Ol !>• iC ?1 05 t- ’í 05 Ol •- CM h Ol (M _i Ol CO •
5-| XO £ <0 .fl ° ‘P J o « eð _p o > “ 8 " -g 'S 51 i £ bj o K- flrQ d!M CO_ CD^ Ol^ CD^ Ol^ ÍO t- CD~ -rf 0~ aí OCÍ <0 CD~ oí
Hitagildi mös með 20% af vatni cal. <Mor-oocoi>.|>ic O CO O co O <M l- »C >—• o r- cm ío co OJ(MCO(M»— COOICO
U cð . A <3 o 3128 2674 3769 3423 1754 4034 3221 4194 1
c3 . fl cð _, «h S fl cð " ði « U 6316 4970 5645 5060 45B2 5466 5494 5532

Köfnunarefni gr. i 100 gr.af lifrænuefni. cd^ i> ic œ ro m' oí of of oí oí oí oí
'cð . s fl ÖD d 1 Í a 8'S g 58.8 53.9 66,0 67,0 38.5 73.8 58.6 75.8
cð M . CO ÍH <j tc <M —^ O^ O^ OI^ OJ H ^ rjT 0 H (© H 'ÍÍiCOCOCDOl’l'ffl
Þurefni gr. i 100 gr. af mó. 00^ O^ CD^ -rf O co' Lff of OÍ 05 oo' cd'
U U cá d > tí § O ö.S a .5 u *rj u -o ^ £ s - 3 a ! QD $ Cfi fc! • . 6£ e3 6J • 3 £ ■ - ^ ■ 3 ® : 1 s s 3 s 1 a . í 1 | tí a> u Jh © © U tí ’fl H Ö c3 > fl g cð r cð g 3 *0 >1 < Ph S « -niSuux
O £ Cð rQ C5 " c i » ic o cd co
í þriðja lagi, reif eg móinn sundur í
„Hakkemaskine11 og þrýsti honum í mót og
þurkaði. Með 20°/0 af vatni var eðlisþyngdin:
No 6 a. 1,02, No 6b. 1,08, No 6c. 1,16
Meðaltal 1,09.
Mórinn mjög þungur og harður en nokk-
uð hætt við að sprynga við þurkinn, sérstak-
lega No 6 c. Aðferðin — móelta — er algeng
víða um lönd, einkum í Svíþjóð og einkar vel