Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 08.12.1928, Qupperneq 8

T í M A RI T V. F. í. 1928
28
Notendur greiddu árið 1927 14 mörk fyrir hverja
millj. h. e.
Æðakerfið er líkt og i Iviel, en þó er ekki nema
ein vatnsæð í götunum, því að vatnsdælurnar í hús-
unum eru látnar þrýsta vatninu beint lieim i stöðina.
Pipumai r æðunum eru allar soðnar saman, og á
hverjum 50 m eru hitaþenslubelgir. Eru belgir þess-
ir hafðir í brunnunum og þaðan eru l'lestar grein-
ingarnar teknar til hússins. Brunnarnir kosta 1000
1500 mörk hver. Lengd æðanna er 5 km ýmist í
götum eða kjöllurum húsanna.
í fj'rstu liöfðu húseigendur miðstöðvarkatla sína
áfram, en nú eru þeir farir að rifa þá niður. Kostn-
aður við að tengja hvert hús er frá 1—2 þús. mörk
alla leið upp i 20000 mörk. Húseigandi grciðir eins
mikið fyrir tenginguna eins og miðstöðin í ln'isi hans
kostar.
Hjer verður eklci lýsl fleirum eimhitaveitum. pær
eru hver annari líkar, sumar starfa alt árið, aðrar
aðeins yfir velurinn. pessi í Hamborg er stærsta hita-
veitan í þýskalandi, en verið er að ráðgera liitaveitu
i miðbiki Berlínar upp á 100 millj. h. e. á klst., eða
lielmingi stærri en þá, sem nú er í Hamborg. það er
þó líklegl að Hamborgarveitan verði orðin álika stór
mjög hráðlega, því að hún er i svo örum vexti.
Ef notað hefði verið lieitt vatn i veituna í stað
eims, mundi kerfið geta orðið mun einfaldara og
ódýrara, en ástæðan fyrir þvi, að víða er tekin eim-
liitun fram yfir vatnshitun er sú, að hús þau sem
hita þarf upp, hafa flest eimhitamiðstöðvar og auk
þess þarf ýmiskonar iðnaður að nota eim til suðu
og lireinsunar o. þ. li., og er því ónóg að la heitl vatn,
þótt það gæti gefið megan hita.
Hjer á landi mundi án efa verða notuð vatnshitun,
af því að flest ln'is hafa vatnsmiðstöðvar og sáralitill
iðjurekstur er hjer, sem þarfnast eims. pegar það er
auk þess vart hugsanlegt, að almennar hitaveitur geli
komist hjer á öðru vísi en frá lieitum laugum er auð-
vitað að aðeins getur verið um vatnshilaveitur að
ræða. Verður þvi hjer lýst lauslega 2 þýskum liita-
veitum i Neukölln og i Schwerin.
3. Hitaveitan í Neukölln.
Hún tók lil starfa 1921. Uppliaflega átii að liita
vatnið i hana með glateim frá eimvjelum rafstöðv-
arinnar, en á ófriðarárunum var stöðin lögð niður
og rafmagn keypt frá stórri stöð (Golpa). Var þá
tekið það ráð að hita vatnið upp með ónotuðum
eimi. \'oru settir upp 3 eimkatlar með 760 m- liila-
fleli. Ur köllunum fer eimurinn án yfirhitunar og
með 1() loftþunga þrýstingi inn í 4 mótstraums-
hitara. Eru hitararnir tengdir i röð og mótstraum-
ur notaður hæði eimmegin og vatnsmegin.
Mesta hitaþörf er 12,5 millj. h. e. á klst.
í götunum eru 3 heitvatnsæðar saman og er 8.
æðin til vara. Má tengja hana við hvora hinna eftir
vild. pau 6 ár, sem veitan liefir starfað, hefa engar
bilanir orðið á kerfinu, en hitaþensluhelgir liafa
þurft aðgerðar við og við. Lengd æðgnna er 2,6 km
frá stöðinni og- lit á enda, en þar úti er ráðlnisið
tengt við. Er það stærsta húsið, og er hitaþörf þess
1,5 milj. 1\. e. á klst.
Dælurnar, sem dæla vatninu frá stöðinni út í kerf-
ið, eru stöðvaðar á nóttunni og stendur þá vatnið
kyrt i æðunum, ]?að kólnar þá á 7 klsl. úr 80° niður
75 76°. Hitastigsfallið í æðunum er á daginn
2,(i° frá stöðinni og út að ráðhúsinu.
Hitastigið í æðunum er ávalt haft hærra en það
sem vera þarf í ofnum liúsanna og er því í hverju
húsi heila vatnið blandað eftir þörfum með fráfar-
andi volgu vatni. í þeim húsum, sem vatnið getur
ekki sjálft liaft sig áfram um ofnana með nægum
liraða er notuð sjerstök sogsprauta (injektor) til
þess að blanda með og hæklcar hún vatnsþrýstinginn.
Blöndunarvenllarnir eru stiltir einu sinni að liausti
lil og geta síðan verið óhreyfðir yfir veturinn. Hæfi-
legt hitastig er svo mátað í stöðinni eftir kuldanum
úti.
Nokkur hús sem áður höfðu eimmiðstöð, liafa
verið tengd við þessa veitu án verulegs aukakostnað-
ar. ]?að hefir aðeins þurft að stækka ofnana dálitið.
Gjaldið fyrir liitann er ákveðið árgjald miðað við
mestu hitaþörf hvers luiss.
4. Hitaveitan í Schwerin.
Hún var lögð 1924. Veturinn 1926—’27 var mesta
hitaþörf orðin 1,5 milj. h, e. á klst. og næsta vetur
2 milj. h. e.
Rafstöðin selur veitunni heita vatnið og er til liit-
unariunar settar upp i stöðinni disilvjelar upp á
2000 kw. Heita vatnið fer út í æðakerlið 87° lieitt
og kemur lieim aftur 60° og er þá hitað aftur upp í
87c þannig, að fyrst er það, 60° lieitt, leitt inn i kæli-
hólka dísilvjelanna og þaðan inn í katla, sem lútaðir
cru með fráfarandi hrenslulofli frá dísilvjelunum.
í kælihólkunum liitnar vatnið upp í 80° og í kötlun-
um upp í 87°.
2 lieilvatnsgeymar eru settir upp er rúma 50 m3
hvor. Eru þeir notaðir lil hitageymslu og jöfnunar.
Fyrir sunnudagahitun eru settir upp 2 sjerstakir
lieitvatnskatlar með 40 m- hitafleti hvor þeirra. Eru
þeir liitaðir upp með koksi.
Æðakerfið hefir aðeins tvöfaldar æðar i mjög
mjóum sementsrennum i götunum. Með 80 m milli-
hili eru hafðar hringbeygjur vegna liitaþenslunnar.
15 hús eru i sambandi við veituna og þarf hið
minsta þeirra 80 h. e. á klst.
Upphitunargjaldið er greitt mánaðarlega og út-
reiknað þannig: