Akranes - 01.04.1955, Page 2

Til fróðieiks og skemmtunar
í Ijóðum og lausu máli
Flugfaxarnir.
i fyrra sumar efndi Flugfélag íslands til sam-
keppni um vísur um Faxana sina og hét verð-
launum fyrir beztu visuna. Þá gerði Sn. J.
þessa, en sendi hana ekki verðlaunanefndinni:
Letraði Saga landsins getu,
leit á fyrri alda þraut,
þegar Faxar loftin létu
lýða milli verða braut.
Leiðréttingar:
1 hinni fróðlegu frásögn Brynjólfs Einarssonar
af söguhetjum í Bjeringsborgarrímum í síðasta
blaði, hefur slæðzt örlitil missögn, að því er
snertir 19. lið í nefndri grein á bls. 2: Þórður
á Kistufelli var Jónsson, sonur Jóns Þórðarsonar
á Gullberastöðum. Kona Þórðar á Kistufelli var
dóttir Þorvaldar ó Stóra-Kroppi Jónssonar. Þor-
valdur í Brautartungu, faðir Þóru á Jörfa var
sonur Þórðar þessa á Kistufelli.
1 vísu innan á kápu síðasta heftis er prentað:
„Margt er heimskra manna glys“, en á að vera
gys. Þetta eru lesendur vinsamlega beðnir að
lagfæra, hver í sinu eintaki.
Ofarlega í þriðja dálki á síðu 16 er sagt að
Kristin Bjamadóttir á Esjubergi hafi verið föður
systir Brynjólfs Oddssonar, en það rétta er, að
þau voru systkinaböm, því að Ingibjörg, kona
Bjarna Hermannssonar í Vatnshorni, móðir Krist-
inar, var systir Odds Jónssonar á Reykjum, böm
Jóns Isleifssonar í Stóra-Botni.
Kolabragur.
Þegar ég var barn, heyrði ég hrafl úr brag
eða rimu um mann af Akranesi, sem fór til kola
inn á Strönd eða í Svíndal. Hvergi hef ég rekizt
á brag þennan síðan og bið nú þá, er þetta lesa,
að láta mig vita ef þeir eiga eða kuna kvæðið.
Bragurinn byrjaði svo.
Ferðamaður fór af Akranesi,
upp i sveit með nesti nóg;
nýtur vildi höggva skóg.
Axir hafði álfur geira vænar.
Frábærlega fljótur var,
felldi óðum hrislurnar.
Síðan segir frá ferð hans heim og var heldur
slarksamt.
SveÁnbjörn Beníeinsson, Draghálsi.
Kveðja
frá Einari B. Vestmann tii Ólafs B. Bjöms-
sonar á sextugsafmæli hans 6. júli 1955:
Æ, mig langar eitthvað segja,
en ég ætti kannske að þegja
en margt er til að minnast á
og mig brestur að segja frá.
1 fáum orðum fram að telja,
þvi fjölda mörgu er úr að velja,
æfi þinnar efnisskrá,
ef ekkert ætti að sitja hjá.
Sextiu ára sómadrengur
sókndjarfur og mikilfengur
í öllú, sem að gagna má.
Sinu-brenna.
Mörgum finnst óviðkunnanlegt að sjá mikla
sinu-bruna, og hálfpartinn finna til með jörðinni,
auk þess sem þetta getur valdið nokkru tjóni
og stundum miklu. Hér var nýlega gestur á
ferð, fór snemma á fætur eins og sumir eldri
menn gera enn, og þá sérstaklega gamlir bænd-
ur. Þegar hann kom út einn morgun, sér hann
mikinn mökk bera við himin í vesturátt, en þá
var verið að brenna sinu á Mýrunum. Þá varð
honum þessi visa á munni:
Margir djúpt þinn möttul skáru,
móðir jörð í krónuleit.
Vmsir logann að þér báru,
ástin þeirra var svo heit.
Gestur.
Horft um öxl.
Það er oft næsta fróðlegt að líta til baka og
sjá viðhorf og sjónarmið kynslóðanna á hinum
ýmsu timum til ýmissa framkvæmda. Þar þarf
ekki alltaf að vera um stórt að ræða, en getur
samt verið gaman og gagnlegt að sjá hvernig við
hefur verið snúizt eða hlutimir hafa gengið fyrir
sig. Til gamans set ég hér tvö bréf til þáverandi
sýslumanns, frá hinum ágæta hreppstjóra, Hall-
grimi Jónssyni á Miðteig, en bréfin eru frá 1882
og 1883. Þau skýra sig sjálf, og þarf þvi ekki
lengri formála fyrir þeim:
„Með þvi að Þórður Guðmundsson á Háteig hefir
útvegað sér aldursvottorð hjá hlutaðeigandi sóknar-
presti, sá ég ekkert þvi til fyrirstöðu að afhenda
honum eitt verzlunarleyfisbréf, sem þér, hr. sýslu-
maður, senduð hingað með bréfi 4. þ. m. og hef-
ur hann jafnframt undirskrifað „eiðsorðið", sem
ég endursendi hér með ásamt skimarvottorðinu.
I sambandi hér við vil ég leyfa mér að geta
þess, að öll nauðsyn er til, þar sem svo margir
smákaupmenn gjörast, sem þegar er hér orðið,
og hverra verzlun stendur mest af munaðarvöru,
að takmarka sem mögulegt er og yfirvaldið veit
lögum samkvæmt, að selja brennivín sízl í smá-
skömmtum eða til að drekka við búðarborðið. Hitt
er máske ekki kominn eins timi til, að óska þess
að hér væri sett upp hús eða stýja, til að bjóða
þeim mönnum inni, sem með hávaða, slarki eða
drykkjulátum, raska ró og friði meðal annarra
saklausra, þvi að þar til mundi útheimtast sú lög-
stjórn, sem hér er ekki við hendina11.
30. des. 1882.
FANGAKLEFI.
„Ég hefi samkvæmt fyrirsögn yðar, hr. sýslu-
maður, i bréfi til mín af 26. febrúar, borið það
undir hreppsnefndina hér í Akraneshreppi, hvort
hún væri ekki á sömu skoðun og ég (samanber
bréf mitt til yðar af 30. des.) um að hér i Skaga
væri nauðsynlegt að hafa til klefa eða stýju, til
að hita þá menn inní, sem með drykkjulátum,
gjöra óspektir og svo frv., og hefur hún fal'list
á það og jafnframt sagst ekki vera ófús að leggja
50 kr. einu sinni fyrir allt, til slikrar byggingar.
En þegar ég á að gjöra áætlun um hvað svoddan
klefi kostaði, sem væri samsvarandi þörfunum,
þá gat ég ekki tekið minna til en allt að 300 kr.
Ég geng út frá þvi að klefinn sé úr timbri,
sterkur og þéttur og innihaldi 4,5 bása, sem 1
maður geti gist i óskemmdur. Minni klefi og
ódýrri kynni að visu að vera betra en ekkert, en
hvort hann svaraði þá til nauðsyninnar, ellegar
útheimti þá ekki meira til árlegs viðhalds, þykir
mér stórlega efasamt“.
20. april 1883
Bæir og mannf jöldi í Leiru,
Gerðahreppi í ársbyrjun 1955.
Bœjanöfn Fólkstala
Hrúðunes ................................. 6
Stórhólmur ............................... 6
Kötluhóll ................................ 4
Litli-Hólmur ............................. 9
Reynistaður .............................. g
Gufuskálar ............................... 6
6 bæir 36
8fni m. a.:
ÞAÐ SEM MESTAN ÞÁTT ÁTTI
1 FRAMFÖRUM LANDSINS.
★
EINS OG ÞÉR SÁIÐ OG BERIÐ Á.
★
AÐ FELLSMÚLA Á LANDl.
★
ÞAR FÉKK MARGUR SIGG I LÖFA.
•k
EDUARD BUSCH.
★
TRÖLLIÐ OG DVERGURINN.
*
STEINKUDYS.
★
MANSÖNGUR — RlMUBROT.
★
HVERSU AKRANES BYGGÐIST.
★
MINNINGAR FR. BJARNASONAR
★
UM BÆKUR.
★
RÖTARY-ÞÁTTUR.
★
STARFSÁRIN — FR. FR.
o. fl.
Forsíðumyndin:
Efri myndin er farþega og fragtskip gamln
timans, en neÖri myndin er meira ný-
móöins.
38
AKRANES