Akranes - 01.04.1955, Page 7

FURA FJÖGURR ÁRA. — ViS gróSursetningu var bor.'S setn nemur 7,5 grömmum af
Superfosfati á hverja plöntu. Plantan til vinslri á mrndinni fékk engan köfnunarefnisáburS,
cn plantan til hægri naut köfnunarefnisáburSar, er samsvarar 41 kg. af hreinu köfnunarefni
á ha. Plantan til vinstri, sem ekki fékk neinn köfnunarefnisáburS er 45 cm á hæS, hin,
sem fékk köfnunarcfni er 65 cm á hœS.
Þó að uxn nokkur hundruð eða nokkur
þúsund trjáplöntur sé að ræða, vex mönn-
um alls ekki í augum að bera á þaer, ef
þeir aðeins vita, skilja og síðar fá að
reyna, að það bætir vöxt og þrif plantn-
anna og tryggir þannig árangur ræktunar-
innar.
Nýtt trúboð.
Þess gerist áreiðanlega þörf að taka upp
nýja starfshætti, nýjan þátt trúboðs í
skógræktinni. 1 stað þagnar, um áburóar-
þörf trjáplantna, eða jafnvel viðvarana
um, að það sé varhugavert að bera áburð
að trjám, það gæti verið hættulegt, verður
blátt áfram að taka upp þá háttu oð athuga
og rannsaka efir föngum hvað og hvernig
á að bera á tré til vaxtar. Skógarverðir og
aðrir forráðamenn skógræktar þurfa að
geta gefið sem greinilegust svör við spurn-
ingum allra þeirra, sem við skógrækt fást,
um hve mikið þeir megi bera á trjágróður
þann, sem þeir eru að fást við að rækta
og ala önn fyrir. Allar spurningar um
það, hvort það megi og þurfi og sé óhætt,
að bera á, ungum trjám til vaxtar, eiga að
víkja fyrir þessari einu spurningu: Hvað
á ég að bera á og hve mikið má ég bera á?
En þetta kostar peninga, það er auk-
inn kostnaður við trjáræktina. Vissulega.
En ég bendi á og fullyrði, að menn hræð-
ast ekki kostnaðinn né fyrirhöfnina.
Spurningar um það, hvort það sé nauð-
synlegt og borgi sig að bera á nýgræð-
ing skógar í uppvexti, vikur blátt áfram
fyrir þeim sannindum, sem hingað til hafa
ekki verið boðuð, en eru jafnljós fyrir
þvi, að vér höfum efni á því að bera á
trén, en vér höfum ekki efni á því að,
planta trjám til skjóls og prýði, án þess
að bera á. Hið sama gildir vafalaust um
mjög verulegan hluta skógrœktar á víða
vangi, þar sem meira er i efni um yfir-
ferð og fjölda plantna. Kemur þar til
greina jarðvegur og önnur aðstaða, sem
getur verið harla mismunandi.
Sannanir.
Hverjar eru sannanirnar f^Mr þvi að
þetta sé réttmætt trúboð? Þær hö.fum vér
bæði hér heima og erlendis. Er það ekki
reynsla vor við alla ræktun, að ekkert
gengur án áburðar, að sveltiræktun er og
verður aldrei annað en sveltiræktun? Og
vér vitum og skiljum fullvel nú orðið, að
það er ekki annars að vænta í köldu landi,
þar sem á mörgu þarf að sigrast til að
tryggja gróður og efla.
Margir þekkja söguna um reyninn mikla
í Nauthúsagili. Hvers vegna var hann
mestur vaxtar af öllum reynitrjám á landi
hér? Af því að hann hafði nóg að eta.
Af því að hann stóð á rótum í gömlu
fjárbæli, lifði á sauðataði. Svo einfalt var
það.
Engum skógræktarmanni, sem fæst við
að ala upp plöntur af fræi, kemur annað
til hugar en að bera áburð í sáðreitina, sem
notaðir eru til uppeldis ár eftir ár, og yfir-
leitt að búa ungviðinu i uppeldisreitunun,
sem bezt kjör. En svo eru plönturnar, ung-
ar að aldri teknar úr frjómold uppeldis-
reitanna og þeim plantað í óræktaða jörð,
oftar en hitt ófróa jörð, samanborið við
fyrri vaxtarstað.
Prófessor Björkman við Skógræktar-
skólann í Svíþjóð bendir á hve öfugt þetta
sé við hið æskilega og hve mikilsvert sé
að reyna að jafna sem mest lífskjör hinna
ungu trjáplantna, annars vegar i uppeldis-
reitunum og hins vegar á vaxtarstaðnum,
þar sem þær eru gróðursettar til fram-
búðar. Þetta ætti að •'æra augljóst mál.
Helzta ráðið til úrbóta er að bera á ný-
græðinginn heppilegan áburð, svo að hann
hafi nóg að bíta og brenna fyrstu árin
eftir gróðursetninguna.
Tilraunir og fræðsla.
Þrátt fyrir vöntun á glöggri vitneskju
um þessa hluti, og þrátt fyrir alla vöntun
á leiðbeiningum um þetta atriði, eru þó
nokkuð margir áhugamerm um trjárækt,
sem hafa tekið það upp hjá sér sjálfum að
bera áburð að trjánum sínum, og með
góðum árangri. Þetta þurfa allir, sem við
trjárækt fást, að gera og þetta þurfa þeir
allir að læra að gera, á réttan og heppi-
legan hátt. Þess vegna er það aðkallandi
og þolir enga bið, að Skógrækt ríkisins
fari að gera raunhæfar tilraunir (saman-
burðar tilraunir) með áburðarmagn og
áburðartegundir við skóggræðslu. Tilraun-
ir með að bern á ungskógana, sem verið
er að rækta. Þetta er eitt mesta vanda-
málið og eitt allra þýðingannesta atriðið
af öllu því, scm gera þarf í skógrækt, um
þessar mundir. En þetta er ekki meira
vr.ndamál en svo, að lærðu skógræktar-
mönnunum á að vera vorkunnarlaust að
leysa það, til mikillar hamingju fyrir alla
skógrækt i landinu.
önnur grein hins sama efnis og alveg
hliðstæð, er að átta sig á þvi að velja ný-
skógum þjóðarinnar góða vaxtarstaði. Þó
að það sé að sumu leyti gott og gleðilegt,
að það sé fengist við að planta skóg sem
allra víðast, í hverri sveit, er það óumræði-
lega mikils meira um vert að koma upp
stofnskógum á fáeinum stöðum, þar sem
skilyrðin eru sem bezt. Það er stofnfram-
lcvæmdin í skógræktinni, sem þarf að
leggja miklu meiri áherzlu á heldur en
gert er. Annars vegar stofnskógar á fá-
einum stöðum — samfelldir skógar, sem
nema hundruðum ha á hverjum stað —
á stöðum eins cg á Hallormsstað, í Fnjóska-
dal og í Skorradal, svo að dæmi séu nefnd.
Hins vegar skógarreitir og skjólbelti heima
á einstökum bæjum, sem allra víðast. Þetta
er svo langtum meira virði heldur en að
gróðursetja reiting af trjám hér og þar út
um allar koppagrundir um land allt, víða
án sæmilegrar tryggingar, að fyrir verði
séð um umhirðu, að lokinni fyrstu plönt-
Framhald á síðu 66.
akranes
43