Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.2004, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 28. JÚLÍ2004
Fyrst og fremst DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson
Rltstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjóran
ReynirTraustason
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 515 7599 - Ritstjórn:
550 5020 - Fréttaskot 550 5090
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
an auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
IJvað veistjDÚ um
1 Hvar verða ólympíuleikar
í næsta mánuði?
2 Hversu margir eru hringir
í merki ólympíuleikanna?
3 í hvaða litum eru þeir?
4 Hvaða ár voru nútíma-
ólympíuleikamir fyrst
haldnir og hvar?
5 Hverjar eru einu tvær
borgirnir sem hafa haldið
ólympíuleikana tvívegis
fram að þessu?
Svör neðst á síöunni
Guð,Jesú og
Dan Brown
Ekki bara skrattinn er á
kreiki á vefnum í formi taum-
lauss kláms og annars sora.
Guð er þar líka, rétt eins og í
garðslöngunni, amma. Ein
glæsileg vefsíða er New
Advent sem haldið er úti af
kaþólsku kirkjunni í Banda-
ríkjunum og hefur að geyma
stórkostlega uppsláttarbók
Vefsíðan
www.newadvent.org
um öll hugsanleg atriði krist-
innar trúar og skyldra við-
fangsefna. Alls munu vera 11
þúsund uppflettiorð í bók-
inni. Jafnframt er vísað á
fjölda merkilegra síðna, svo
sem Church Fathers þar sem
birt em skrif kirkjufeðra fr á
upphafi. Þótt síðan sé skrifuð
frá kaþólsku sjónarhomi er
hún öllum gagnleg. Þessa
daga er á áberandi stað á síð-
unni birt grein þar sem
hraktar em „rangfærslur"
Dans Brown í bókinni um Da
Vinci lykilinn.
Minni eða mynni
Ofangreind grein eru meðal
þeirra sem ýmsir rugla sam-
an; það er að segja hvenær
á aö vera yfsilon í þvf og
hvenær ekki. Efátter við
„minni"! merkingunni„það
sem við munum"þá telja
margir - sem rámar í gaml-
ar málfræðireglur um að
yfsilon sé gjarnan I orðum
sem leidd eru aföðrum orö-
um með bókstafnum„u" -
að þarna hljóti að
verayfsilon afþví
„minni" sé skylt
„muna". En I þessu tilfelli
gildir ekkert slíkt og einfalt
„i“ er l„minni“. Aftur á móti
eryfsilon forðum eins og
fljótsmynni, hafnarmynni
og þess háttar, og er dregið
af„munnur"f merkingunni
„op".
Málið
1. Aþenu -2. Fimm - 3. Gulur, rauður,
grænn, blár og svartur - 4.1896 í Aþenu
- 5. London (1908,1948) og Los Angeles
(1932, 1984).
Sagan öll
Þá er fjölmiðlamálið tír sögunni og eig-
| inlega ekki hægt annað en skrifa um
__ það fáein minningarorð.
Fjallið tók jóðsótt og fæddist lítU mús?
Hvemig hljómar það? Nei, ég veit, það segir
ekki einu sinni hálfa söguna um þetta stór-
undarlega mál sem áreiðanlega verður við-
fangsefni fleiri en einnar bókar í framtíðinni
- ekíd síður en til dæmis Stóra bomban á
sínumtíma.
Þetta mál, eins og það þróaðist, verður
væntanlega fyrst og fremst minnisvarði í
stjómmálasögu Davíðs Oddssonar og hér í
blaðinu hefur því verið spáð að það yrði ekki
talið honum til framdráttar í sögunni í
framtíðinni. Við þá spá hlýt ég að standa. Á
hinn bóginn má vera að orðstír Davíðs muni
standa þetta mál af sér, eins og dákahöfund-
ur Fyrst og fremst bendir raunar á hér neðar
á síðunni.
En nú þegar þessum kafla er lokið, þá er
mildlvægt að vanda sem aUra best tU þess
næsta.
Því í augum uppi liggur að á næstunni
hlýtur að fara fram veruleg umræða í samfé-
laginu um hvort og þá hvemig lög þarf að
setja um starfsumhverfl fjölmiðla. Það er sú
umræða sem hefði átt að fara fram í vor, í
stað þess að ríkisstjómin flanaði fram með
sitt frumvarp sem var svo augljöslega Ula
ígrundað og sett fram af tortryggUegum
ástæðum. Það má umfram aUt ekki hlaupa
af stað með nýtt hálfsmíðað frumvarp strax í
haust, í einhvers konar tilraun tU að bjarga
að minnsta kosti hluta af andUti rfldsstjóm-
arforkólfanna. Löggjöf um fjölmiðla er við-
kvæm - eins og reyndar öU löggjöf - en
hugsanleg eða væntanleg fjöimiðlaiög verða
að vera þannig úr garði gerð að um þau
skapist sem aUra ailra víðtækust sátt. Og
þau mega ekki snúast um bara einn þátt í
umhverfi fjölmiðla, eignarhaidið, heldur
verða að taka tiUit tU breyttrar tækni sem
gerbylta mun fjölmiðlun á næstunni, og aUs
konar atriða annarra.
En þessum kafla er altént loksins lokið.
Not with a bang but with a whimper, eins
og skáldið sagði. MikUvægt er að næsti
kafli verði betur skrifaður og endi heist
hvorki með kjökri né hveUi, heldur al-
mennri sátt.
Illugi Jökulsson
GUÐMUNDUR MAGNÚSS0N blaða-
maður á Fréttablaðinu heldur jafrí-
framt áffam að skrifa á netið og ný-
leg hugleiðing hans þar er á þessa
leið:
„Þegar ég fyrr í sumar las ævisögu
Jón Sigurðssonar forseta eftir Guð-
jón Friðriksson (2003) fannst mér
margt þar „kallast á“ við umhugsun-
arefhi í stjórnmálum nútímans með
óbeinum hætti. Hnaut til dæmis um
eftirfarandi þar sem tveir samherjar
forsetans em að lýsa því annars veg-
ar hvernig hann hefur orðið viðskila
við hugsjónir sínar og verkefni og
hins vegar hvernig skoðanafesta get-
ur í senn verið veikleiki og styrkleiki.
Steingrímur Thorsteinsson skrif-
ar í einkabréfi haustið 1875:
Jón Sigurðsson, sem fsland
skuldar svo óendanlega mikið frá
fyrri árum, er þar að auki orðinn
eldri og hefur bitið sig svo fast í ein -
stakar kennisetningar, sem eru al-
gjörlega ófrjótar ef ekki hamiandi
fyrir raunverulegar framfarir, aðnýj-
ar kynslóðir eru eins og farnar að
snúa baki við honum. Það varnefni-
lega við nokkur tækifæri í sumar
(tvær skálaræður) að hann næstum
því tjáði sig andvígan framfarahug
okkar og því að hugsa of hátt eða
leggja á sig of miklar fómir. Þetta
gengur algjörlega gegn þeim hrær-
ingum sem nú verður vart við.
Jón Ólafsson skrifar í blað sitt
Skuld á Eskifirði árið 1877:
Það má segja um alla mikla menn
að þeir séu spegill sinnar tíðar. Þess
vegna eru og miklir menn jafnvel
meira og minna einhliða í skoðun-
um ogþað erþeirra ófullkomleiki og
þeirra styrkur um leið. Það er þeirra
ófullkomleiki af því að sannleikur-
inn getur oft liðið við það að menn
sjá ofmjög á eina hlið málanna, en
það er styrkur mikilla framkvæmda-
manna að þeir hafa aldrei augun af
þeirri hlið, er þeir hafa fest sjónar á,
og beita þvf öllu afli sínu á einum
stað. “
MAÐUR ÞARF EKKI að vera spreng-
lærður í díalektískum fræðum til að
skilja að það sem Guðmundi finnst
hér „kallast á“ við nútímann er að
Davíð Oddsson forsætisráðherra sé
nú f stöðu Jóns; hann hafi líka orðið
„viðskila við hugsjónir sínar og verk-
efni" og „skoðanafesta" hans sé í
senn veikleiki hans sem styrkleiki.
Það er líka rétt hjá Guðmundi
að hér kallast ýmislegt á. Hins veg-
ar þyldr okkur sem kaflar eins og
þeir sem Guðmundur vitnar til feli
Fyrst og fremst
í sér góðar fréttir fyrir Davíð. Því
þótt Jón Sigurðsson kunni að hafa
verið orðinn viðskila við sinn tíma
undir lok ferils síns - eins og ýms-
um finnst nú um Davíð - þá lifði
orðstfr Jóns það prýðilega af. Allt
fram á þennan dag hefur Jón verið
í miklum hávegum og þau góðu
verk sem hann vann á hátindi sfn-
um skyggja algerlega á þá hug-
myndafræðilegu stöðnun sem
gripið hafði hann undir lokið. Svo
þó okkur kunni að þykja nú sem
dálítið vandræðalegur endir á for-
sætisráðherraferli Davíðs muni
skyggja á betri verk hans hér áður
fyrr, þá getur vel verið að framtíðin
líti allt öðruvísi á málin.
Sigurður Líndal og stjórnarskráin
í leiðara hér um daginn var
fjallað um álitamál um stjórnar-
skrána sem Davíðslögin hafa vald-
ið. Þar sagði meðal annars um af-
stöðu Sigurðar Lfndal:„í fyrsta lagi
að draga mætti lögin einfaldlega til
baka eins og Sigurður Líndal benti
á og þar með væri engin þörf á
þjóðaratkvæðagreiðslunni... " Og
síðar sagði, eftir að leiðarahöfund-
ur hafði lýst því yfir að að sínum
dómi hefði verið rétt að fara leið
þjóðaratkvæðagreiðslunnar: „Hin-
ar leiðirnar - bæði leið Sigurðar
Líndal og sú þriðja sem ríkisstjórn-
in hugðist fara - kalla á hártoganir
og eiga sér þar að auki enga stoð í
lögum, hvað þá stjórnarskrá."
Sigurður sendi okkur af þessu
tilefni eftirfarandi línur: „Þessi
texti kann að valda misskilningi. Ég
hef sagt að þjóðaratkvæðagreiðsla
sé sú rétta og óumdeilanlega að-
ferð ef forseti synjar lögum. Hins
vegar geti staðizt að Alþingi felli
lögin úr gildi. Synjun forseta og
þjóðar verði hins vegar að túlka
sem skilaboð til Alþingis að láta
málið niður falla eða taka það til
gagngerðrar endurskoðunar og
leita víðtækrar samstöðu. Það hlýt-
ur eðli málsins samkvæmt að taka
nokkurn tíma. Þess vegna hef ég
kallað þá leið sem rfldsstjóm hugð-
ist fara - að afnema lög sem synjað
hafði verið og fengið bráðabirgða-
gildi, en leggja jafhffamt fram
frumvarp h'tt breytt - stjórnar-
skrársniðgöngu. Hugmyndir um
afnám laganna setti ég
að nokkm leyti fram
í grein 2. júní í
Fréttablaðinu og
í umsögn til
Allsherjar-
nefndar
um síðara
fjölmiðla-
frumvarp-
ið... Einnig
minntist ég á
þetta í [viðtali
við Deigl
una.com]."