Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Årgang

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1925, Side 72

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1925, Side 72
af, þótt útlend orð séu ekki tekin upp í málið næst- um óbreytt og íslenzkri endingu stundum bætt við. Annars eðlis eru orð pau, er tekin eru úr öðrum málum og afbakast hafa í alþýðu munni. Mörg af þessum orðum hafa komist inn i mál vort á elztu tímum og árlega má segja, að þess konar orð bætist við. f-'ólkinu þykir fara illa að nefna útlent nafn eða hlut, er ekkert íslenzkt heiti er á, og afbakar það því þessi orð og ummyndar þau á þann hátt, að þau eru sett í samband við eitthverl orð í íslenzku, er líkt er því útlenda og virðist benda í sömu átt um notkun o. s. frv. Hljóðlíkingin ein er oft nægileg til þess að setja íslenzkan blæ á útlend orð og gera það tamt í munni. Þessi orðabreyting eða orðmyndun getur stundum haft víðtækar afleiðingar, eins og sést af sænska orðinu váfFeldag; orð þetta er ummyndað úr várfru-dag (boðunardagur Maríu), en eftir að þetta orð beyttist í váffeldag eru etnar »vöplur« um alla Svíþjóð á þessum degi. Skal nú minnst á nokkur orð í íslenzku, er ætla mætti, að væru góð og gild vara, en eru til orðin á þenna hátt við ummyndun og orðasköpun al- mennings. Ef gest ber að garði er hann stundum aufúsugestur eða auðfúsugestur, en ætti að heita áfúsugestur, sbr. kunna áfúsu ( = vera þakklátur). Annars eðlis er rassmalagestur, sem er ummyndun skólagenginna manna úr latínu res male gesta(e) = illa gerður hlut- ur. Vér skulum sýna þessum ókunna manni alla gest- risni og bjóða honum að matast og drekka á islenzka vísu og bjóða honum árbít og ákaviti, en árbítur ætti að heita ábítur (sbr. þýzku imbisz af *in-bisz) og hefir orðið ár, árla valdið breytingunni, en ákavítí er ummyndun úr latínu aqua vitæ ( = lífsins vatn). Ekki mun honum geðjast að makaríni (dönsku Margarine) og vill ekki maka sig út á því. Hann segir mér ef til vill, að lifibrauð sitt sé smíðar eða þess (70)
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags
https://timarit.is/publication/866

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.